محمد ثقفی تهرانی

میرزا محمد ثقفی تهرانی (1313-1406 ه.ق) از جمله فقیهان و مفسران دوره معاصر است، وی پدر زن امام خمینی (ره) بود. از جمله آثار وی می توان به تقریرات، غرر الفوائد، و تفسیر روان جاوید اشاره کرد.

نام کامل	میرزا محمد ثقفی تهرانی
زادروز	1313 قمری
زادگاه	تهران
وفات	1406 قمری
مدفن	مشهد
اساتید	آقا میرزا کوچک، شیخ آقا بزرگ اخوان ساوجیان، شیخ عبدالکریم حایری یزدی، سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، شیخ محمدرضا اصفهانی مسجدشاهی
آثار	غررالعوائد، حواشی بر «تقریرات منظومه»، دیوان اشعار، تفسیر روان جاوید

ولادت

میرزا مجمد ثقفی تهرانی در سال 1313 هجری قمری در تهران به دنیا آمد و در آن شهر رشد و نمو یافت.

خاندان

پدر ایشان مرحوم‌ علامه شهیر حاج میرزا ابوالفضل کلانتر نوری تهرانی‌ صاحب کتاب مستطاب شفاء الصدور فی شرح زیارت‌ العاشور است.

میرزا محمد ثقفی تهرانی پدر همسر امام خمینی است.

تحصیلات

مقدمات علوم را در خدمت استادانی چون: آقا میرزا کوچک و شیخ آقا بزرگ اخوان ساوجیان فراگرفت. در سال 1341 ق. رهسپار قم شد و به مجلس درس شیخ عبدالکریم حایری یزدی پیوست. او در مدت هفت سالی که در قم بود، یک دوره کامل معقول و منقول از سید ابوالحسن رفیعی قزوینی آموخت و چندی نیز از مباحث شیخ محمدرضا اصفهانی مسجدشاهی بهره مند شد.

وی از دو استادش، حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی و سید ابوالحسن رفیعی، اجازه روایت و اجتهاد داشت و بعد از گرفتن اجازه اجتهاد به تهران بازگشت. مرحوم آیت الله ثقفی در شعر عربی و پارسی نیز ید طولایی داشته ‌اند و در انواع شعر: قصیده، غزل، رباعی، دوبیتی، آثاری بس دلنشین و زیبا دارند.

فعالیت های علمی اجتماعی

آيت الله ثقفى به تأليف و تحقيق نيز مبادرت نمود و آثارى چند در مباحث حكمت، فقه، اصول و تفسير بر جاى نهاد. ایشان همچنین کتابخانه شخصی خود را به مدرسه سپهسالار اهدا نمودند.

تالیفات

«غررالعوائد» در حواشی بر «دررالفوائد» آیت الله حایری/ حواشی بر «تقریرات منظومه» سید ابوالحسن رفیعی/ دیوان اشعار/ «روان جاوید» در تفسیر قرآن مجید./ حاشيه بر مكاسب شيخ مرتضى انصارى/ ـ حاشيه بر كفاية الاصول آخوند خراسانى/ كتاب نكاح حاوى تقرير مباحث آيت الله حائرى./ حاشيه بر سيوطى (يك دوره كامل)./ حاشيه اى جامع بر منظومه حاج ملا هادى سبزوارى كه تقريرات درس استادش آيت الله سيد ابوالحسن رفيعى قزوينى است./ رساله اى در جواز رجوع به حكام جور در مواقع ضرورت/ حاشيه بر ترجمه و شرح كشف المراد خواجه نصير طوسى تأليف علامه شعرانى./ حاشيه بر كتاب راه سعادت (در اثبات نبوت خاتم الانبيا و حقانيت دين مبين اسلام)، تأليف مرحوم آيت الله شعرانى.

وفات

سرانجام آیت الله ثقفى پس از عمرى مجاهدت و کوشش هاى فرهنگى با برجاى نهادن آثار علمى نفیس و نیز تربیت طلاّبى فاضل و پرورش فرزندانى پر مایه، در 18 مرداد 1364 مطابق (1406 هـ .ق) دار فانى را وداع گفت و به سراى جاوید شتافت. پیکر پاکش بر حسب وصیّت، بعد از تشییع جنازه اى باشکوه در تهران، به مشهد مقدس انتقال داده شد و در جوار بارگاه حضرت على بن موسى الرضا(علیه السلام) دفن گرد

منابع

• "به یاد عالم بارع آیت الله حاج میرزا محمد ثقفی تهرانی". کیهان فرهنگی ش. 17،(مرداد 1364) (1 شهریور 1391)
• نصیری، محمدرضا. بابا افضل کاشانی - خیری تبریزی، ج2، از اثرآفرینان: زندگینامه نام آوران فرهنگی ایران (از آغاز تا 1300 شمسی). سلسله انتشارات آثار و مفاخر فرهنگی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، 1384.
• گلشن ابرار. ج4، مدخل "میرزا محمد ثقفی تهرانی". از غلامرضا گلی زواره، شهریور 1391.