معجم أحاديث الإمام المهدي(عليه‌السلام) (کتاب)
«معجم أحادیث الإمام المهدی(علیه‌السلام)» مجموعه‌اى است در ۸ جلد به زبان عربى درباره امام مهدى (علیه السلام). موسوعه حاضر حاصل کار گروهى از پژوهش‌گران «موسسه معارف اسلامى» قم است که زیر نظر حجت‌الاسلام شیخ على کورانى تهیه گردیده است. پژوهش‌گران این موسوعه عبارتند از آقایان: محمدجعفر طبسى، محمدجواد طبسى، سید صالح مدرسى، نجم‌الدین طبسى، عبادالله تهرانى، عزت‌الله مولائى، حامد عبدالخالق، محمدامین پورامینى.
ساختار کتاب
مجموعه حاضر در هشت جلد تنظیم گردیده است: جلد نخست مشتمل بر سخن ناشر «مؤسسۀ المعارف الاسلامیۀ» و نیز مقدمه هیئت علمى بر چاپ اول و دوم کتاب مى‌باشد. جلد اول و دوم و سوم این مجموعه، به احادیث نبوى و جلد چهارم تا ششم آن به احادیث ائمه(ع) و نیز توقیعات حضرت مهدى(ع) اختصاص داده شده است.
جلد هفتم نیز به روایاتى اختصاص یافته که طى آن‌ها ائمه(ع) آیاتى را به امام مهدى(ع) تأویل و تفسیر نموده‌اند. و جلد هشتم هم حاوى فهرست‌هاى این مجموعه است.
گزارش محتوا
این موسوعه حاوى ۱۸۶۱ حدیث از احادیث و روایات منقول از پیامبر اکرم و ائمه علیهم‌السلام درباره مهدى موعود(ع) و مسائل مربوط به زندگى و غیبت ایشان است که بر اساس ۴۰۰ منبع از منابع و مصادر روایى شیعه و اهل سنت ساماندهى شده و در آن پس از نقل هر حدیث، نخست به شرح و بیان مفردات و لغات آن پرداخته شده و سپس تمام مصادر آن همراه با اختلاف نسخ و منابع به طور مفصل بیان شده است.
لازم به ذکر است، آن چه در این کتاب گردآورى شده، تمام احادیثى نیست که در آن‌ها به ضرورت وجود امام در هر زمانى تصریح شده و یا در آن‌ها به نام‌هاى ائمه دوازده‌گانه و از جمله امام مهدى(ع) تصریح گردیده است؛ بلکه تنها نمونه‌اى از آن‌ها انتخاب گردیده و در این موسوعه فراهم آمده است.
در این کتاب، در غالب موارد متن حدیث از قدیمى‌ترین منبع نقل گردیده؛ به جز مواردى که به منبع قدیمى‌تر دسترسى نبوده و یا دلیلى براى نقل از منبع متأخرتر وجود داشته است. همچنین منابع هر حدیث بر اساس ترتیب زمانى، مرتب گردیده و براى این منظور سال درگذشت مؤلف منبع، ملاک تقدم و تأخر قرار گرفته و چنانچه در سال درگذشت مؤلفى اختلاف نظر وجود داشته به ظن و نیز قرائن موجود بسنده شده است. همچنین منابع شیعى و سنى از یکدیگر تفکیک شده است.
نویسندگان مجموعه حاضر، براى احادیث وارده شماره مسلسلى را در نظر گرفته‌اند. از این رو احادیث نبوى این مجموعه بالغ بر ۵۶۰ مورد و بقیه احادیث بیش از ۱۳۰۰ مورد است. علاوه بر این در نقل احادیث تسلسل منطقى آن‌ها نیز مدنظر قرار گرفته بدین معنا که ابتدا احادیث مربوط به مرحله قبل از ظهور، سپس احادیث مربوط به شخصیت حضرت مهدى(ع) و... ذکر گردیده است.
وضعیت کتاب
مجموعه حاضر فاقد پاورقى است. هر یک از مجلدات کتاب در انتهاى خود فهرست مطالب را در برگرفته و جلد هشتم آن به فهرست‌ها اختصاص یافته و مشتمل بر فهرست‌هاى ذیل مى‌باشد:
فهرست آیات، أعلام و کنیه‌ها و القاب اهل بیت و نیز انبیاء و اوصیاء(ع)، احادیث، موضوعات، أعلام و کنیه‌ها و القاب خلفا و پادشاهان و نیز مردان و زنان، اقوام و فرق و گروه‌ها و طوائف، ملل و نحل، فرشتگان و جنّیان، احکام فقهى، فتنه‌ها و جنگ‌ها و وقایع بزرگ، اماکن، ابزار و آلات جنگى، جوارح و اعضاء، بیمارى‌ها، خوردنى‌ها و نوشیدنى‌ها، لباس‌ها، زمان‌ها، سال‌ها، ارقام و اعداد، ستارگان و برج‌ها، حیوانات و پرندگان و حشرات، درختان و میوه‌ها و گیاهان، سنگ‌ها و معادن، کوه‌ها و جزیره‌ها، دریاها و رودها و چاه‌ها، اشعار و فهرست منابع.
منابع مقاله
- امام مهدى(ع) در آینه قلم، ج۲، ص۷۸۳.
- مقدمه چاپ اول و دوم به قلم هیئت علمى.
منبع
ویکی نور
