ابوالفرج اصفهانی
| نام کامل | علی بن حسین بن محمد بن احمد بن هیثم |
| زادروز | 284 قمری |
| زادگاه | اصفهان |
| وفات | 356 قمری |
| مدفن | بغداد |
|
| |
|
| |
| آثار |
الاغانى،الاماء الشواعر؛ الدیارات؛ مقاتل الطالبین؛اعیان الفرس؛ آداب الفرباء من اهل الفضل و الاداب؛ |
علی بن حسین بن محمد بن هیثم ابوالفرج اصفهانى(284-356ه.ق)، مورخ، محدث، ادیب، شاعر و موسیقیدان توانا بود.
ولادت و تحصیلات
علی بن حسین بن محمد بن هیثم ابوالفرج اصفهانى در سال 284 قمری در اصفهان متولد شد و در بغداد رشد و نمو یافت و نزد ابن دُرَید و ابن انبارى و محمد بن جریر طبرى تحصیل كرد. وى از على بن عباس بجلى و محمد بن جعفر قتّات و ابوبكر بن درید و نفطویه حدیث شنید.
دارقطنى و ابراهیم بن احمد طبرى و ابوالفتح بن ابى الفوارس از وى حدیث روایت كرده‌‌اند. ابوالفرج در ادبیات، نحو، لغت، تاریخ، سیر، انساب، طب، نجوم و حدیث متبحر بود و شعر را نیكو مى گفت.
مذهب
ابوالفرج اصفهانی با اینکه نسب اموی داشت، شیعی زیدی بود و این را از عجایب شمرده‌اند.
تالیفات
مهمترین اثرش كه او را جاودانه ساخته، كتاب «الاغانى» است كه رجال قرن چهارم، مانند صاحب بن عباد و عضدالدوله‌ى دیلمى به آن توجه بسیار داشتند و گفته اند كه عضدالدوله این كتاب را از خود در سفر و حضر دور نمى داشت. از دیگر آثار وى: «الاماء الشواعر»؛ «الدیارات»؛ «مقاتل الطالبین»؛ «اعیان الفرس»؛ «آداب الفرباء من اهل الفضل و الاداب»؛ «اخبار جحظة البرمكى»، «اخبار الطفیلیین»؛ «اشعار الاماء والممالیك»؛ «جمهرة النسب»؛ «دعوة التجار»؛ «كتاب التنزیل فى امیرالمؤمنین علیه السلام»؛ «كتاب الخمارین والخمارات»؛ «كتاب الغلمان المغنین»؛ «مجرد الاغانى» و «دیوان» شعر.
وفات
وی در سال 356 قمری در بغداد درگذشت و همان جا دفن شد.
منابع
- محمدرضا نصیری، اثرآفرینان، سلسله انتشارات آثار و مفاخر فرهنگی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، 1384، ج 1، ص 191.
- دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج 6، مدخل "ابوالفرج اصفهانی" از آذرتاش آذرنوش(10 مهرماه 1391)
