ابن براج
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
کلیدواژه: ابن براج، آثار ابن براج
قاضی عبدالعزیز حلبی معروف به ابن براج شاگرد سید مرتضی و شیخ طوسی است از طرف شیخ طوسی به بلاد شام كه وطنش بود فرستاده شد بیست سال در طرابلس شام، قاضی بود در سال 481 درگذشته است كتاب‌های فقهی او كه بیشتر نام برده می‌شود، یكی به نام المهذب است و دیگری به نام جواهر.[۱]
ابن براج و عصر زندگانی او:
شیخ ابوالقاسم عبدالعزیز بن نحریر بن عبدالعزیز بن البراج، در مصر تولد یافت و در آن منطقه رشد و نما كرد. تحصیلات خود را ابتدا در زادگاه خویش، سپس در بغداد ادامه داد تا این كه یكی از فقهای نامدار و وجهه و اعتبار شیعه در عصر خویش گردید او از علم وسیع و اطلاعات شایسته در زمینه فقه و علوم اسلامی برخوردار بوده است و تالیفات فراوان او نشان دهنده این وسعت اطلاعات و معلومات می‌باشد.
او در سال 429 هـ.ق به جمع شاگردان علم‌الهدی پیوست و یكی از خواص شاگردان او قرار گرفت و در محضر او از منزلت و مرتبت بسزایی برخوردار شد تا این كه سید به رحمت ایزدی شتافت، او ملازمت شیخ الطائفه را داشت، تا این كه نمایندگی شیخ رادر حدود شام پذیرفت و خود یكی از مردان فقه و فقاهت معروف آن دیار گردید. او از سوی جلال الملك در سال 438 قضاوت منطقه طرابلس را پذیرفت و در آن منطقه به رتق و فتق امور مسلمین پرداخت.
گفتار ارباب تراجم در باب او:
صاحب ریحانه الادب درباره او گوید: شیخ عبدالعزیز بن براج شامی حلبی طرابلسی مكنی به ابوالقاسم، ملقب به قاضی، موضوف به عزالدین و عزالمؤمنین، از اكابر فقهای امامیه اواخر قرن پنجم هجرت، از وجوه و اعیان ایشان و از تلامذه سید مرتضی علم‌الهدی بود ماهی هشت دینار (طلای مسكوك هیجده نخود) از طرف سید شهریه داشت به جهت تلمذ و انسی كه با او داشته است، او را خلیفه المرتضی گفته‌اند. ابن براج از اساتید معظم خود، سید مرتضی و ابوالفتح كراجكی روایت كرده است و از راویان او شیخ عبدالجبار مفید رازی است كه در ولایت ری، فقیه امامیه بوده است و جمعی از اكابر وقت نیز از او روایت می‌كنند قضاوت او در طرابلس بیست یا سی سال ادامه داشته، به همین جهت به لقب قاضی شهرت یافته است.[۲]
صاحب معجم رجال الحدیث، ضمن بازگویی سخن شیخ منتجب الدین رازی در الفهرست و بازشماری كتاب‌های او سپس نقل نظر ابن شهر آشوب و اخیرا بازگویی نظر سید مصطفی تفرشی در رجال خویش كه همه او را به عنوان آبروی شیعه و فقیه آنان ستوده‌اند، مطلب جدیدی در مورد او ارائه نداده است.[۳]
تالیفات:
او تالیفات متعدد و نوشته‌های پرباری در فروع فقهی دارد كه از آن میان می‌توان: الجواهر، المعالم، المنهاج، الكامل، روضه النفس فی احكام العبادات، المقرب، المهذب، الموجز، حسن التصریف، شرح جمل سید مرتضی را نام برد.
- جواهرالفقه: این كتاب در چند مجلد به نام جوامع‌الفقه در ایران چاپ شده است و اخیرا از سوی كتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی تجدید طبع گردیده است.
- روضه النفس در احكام عبادات
- شرحی بر جمل العلم والعمل علم‌الهدی (استاد خویش)
- عمادالمحتاج فی مناسك الحج
- الكامل
- المعالم
- المعتمد
- المنهاج
- الموجز.[۴]
وفات:
او پس از تلاش فراوان و مجاهدت خستگی‌ناپذیر در راه تبلیغ و اجرای احكام اسلام، شب جمعه 9 شعبان 481 هـ.ق در هشتاد سالگی در طرابلس درگذشت و با شكوه و احترام لازم مدفون گردید.
پانویس
- ↑ آشنایی با علوم اسلامی، ص 297.
- ↑ ریحانه الادب، ج 7، ص 408، چاپ اقبال تهران.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج 10، ص 38، تحت كد معرفی 6571.
- ↑ روضات الجنات، ج1، ص575.
منابع
عقيقي بخشايشي، تلخيص از كتاب فقهاي نامدار شيعه، صفحه 89.
پيوندها
