آیه عدد مقاتلین

آیه 65 و 66 سوره انفال/ 8 را «آیه عدد مقاتلین» یا «تخفیف» نام نهاده‌اند. در آیه نخست از پیامبر مى‌خواهد كه مؤمنان را به جنگ تحریك كند و وعده مى‌دهد كه اگر بیست مؤمن شكیبا باشند، بر دویست نفر پیروز مى‌شوند و اگر صد مؤمن باشند بر هزار كافر غلبه مى‌یابند و در آیه بعد مى‌گوید:

اكنون خداوند تكلیف شما را تخفیف داد و دانست كه در میان شما سستى و ناتوانى وجود دارد؛ پس اگر از شما صد تن شكیبا باشند، بر دویست تن پیروز مى‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، بر دو هزار تن چیره مى‌شوند:

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ يَفْقَهُونَ

[8–65] (مشاهده آیه در سوره)

الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ

[8–66] (مشاهده آیه در سوره)

گروهى از مفسران، آیه دوم را ناسخ آیه اول شمرده‌اند؛ ولى برخى، هم نسخ را نپذیرفته و هم گفته‌اند: هر یك از این دو آیه مورد معین دارد. هنگامى كه مسلمانان گرفتار ضعف و سستى شوند، مقیاسِ سنجش همان نسبت دو برابر است؛ ولى وقتى افراد قوى ایمان و ورزیده همانند بسیارى از رزمندگان بدر باشند، این نسبت تا ‌ده ‌برابر افزایش مى‌یابد.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 392