حدیث مضطرب
حدیث مضطرب
حدیث مُضطَرب:
از اقسام خبر واحد.
این عنوان از اصطلاحات علم درایه است.
به حدیثى مضطرب اطلاق مى‌كنند كه متن یا سند آن و یا هر دو، مختلف و متفاوت نقل شده باشد؛ خواه از یك راوى یا بیشتر. اضطراب در سند مانند این كه راوى گاه سند را مثلًا از پدر، از جدش نقل كند و گاه از جدش بدون واسطه و گاهى از غیر آن دو و اضطراب در متن، مانند این كه حدیث را یك بار به گونه‌اى (مثلًا با زیادى) و یك بار به گونه‌اى دیگر (با نقصان) نقل كند.
اضطراب از اسباب ضعف حدیث به شمار مى‌رود، به شرط آن كه هر دو حدیث از لحاظ صحت و غیر آن، برابر باشند و یكى بر دیگرى ترجیح نداشته باشد؛ و در صورت ترجیح، مانند این كه راوى یكى اضبط از راوى دیگرى باشد، روایت اضبط مقدم مى‌شود.[۱]
البته در جایى كه اضطراب موجب اختلاف در حكم یا خدشه در سند روایت نگردد و حدیث، دیگر شرایط صحت را داشته باشد، حجت خواهد بود و به مفاد آن عمل مى‌شود.(2)
پانویس
- ↑ وصول الاخیار/ 112-113؛ نهایة الدرایة (سید حسن صدر)/ 224.
(2). الدرایة (شهید ثانى)/53؛ مقباس الهدایة 1/387.
منابع
جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد 3، صفحه 272.
