فخّ
«فخّ» نام دومین وادى مهم مکه است که اکنون هر بخش آن به نامى است. سمت بالاى آن را «خریق العشر» و قسمت میانى آن را «زاهر» و «شهداء» و بخش پایین آن را «امّ الجود» و بین زاهر و حدیبیه را «بلدح» مى نامند. در زمان ازرقى بخش بالاى فخ را «مکة السّدر» مى گفته اند.
وادى فخّ به واسطه جنگى که در هشتم ذى الحجه سال ۱۶۹ هجرى در آنجا رخ داد، بدین نام شهرت یافت. این جنگ میان لشکریان حسین بن على بن الحسن، پسرعموى امام کاظم علیهالسلام و سپاه عباسى به فرماندهى عباس بن محمد از نوادگان عبدالله بن عباس پیش آمد که در جریان آن حسین و تمام لشکریانش به شهادت رسیدند و پیکر آنان سه روز در میدان باقى ماند.
محل قبر شهداى فخ، در محل معروف به «زاهر» قرار داشته است و به همین جهت «حىّ الشّهداء»؛ یعنى کوى شهیدان نامیده مى شود.[۱]
حادثه شهداى فخّ به حدى هولناک بود که پس از عاشورا، سخت ترین و دردناک ترین حادثه تاریخى خوانده شد.[۲]
پانویس
منبع
محمد محمدحسن شرّاب، "فرهنگ اعلام جغرافیایى، تاریخى در حدیث و سیره نبوى"، ترجمه حمیدرضا شیخی. (مطلب نقل شده از جمله اضافات محمدرضا نعمتى بر این کتاب است)