تاریخ یعقوبی (کتاب)
منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 303-304
نویسنده: محمدرضا ضميري
مؤلف:
احمد بن ابویعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب (م 284 ق).
زندگینامه و اظهارنظرها:
وی به عنوان كاتب و «اخباری» شهرت دارد. لقب نخست اشاره به شغل دبیری در دربار عباسی است و لقب دوم به اعتبار مورخ بودن وی و آشنایی او با اخبار تاریخی است. گفته شده كه «واضح» جد یعقوبی، علایق شیعی داشته و هم او بوده است كه در زمانی كه مسئول «برید» مصر بوده، ادریس بن عبدالله بن حسن برادر نفس زكیه را به مغرب فراری داده و جانش را بر سر این كار گذاشته بود.[۱]
به احتمال قوی، یعقوبی شیعه بوده است زیرا نشانههای تشیع وی در كتاب تاریخش كاملاً روشن است؛ از جمله این نشانهها اخبار وی در داستان سقیفه و كیفیت برخوردهای خلفا و نیز شیوه گزارشهایی است كه از تاریخ حوادث اسلام ارائه داده است.
معرفی اجمالی كتاب:
این كتاب یك دوره تاریخ عمومی است كه از هبوط حضرت آدم علیهالسلام آغاز شده و تا حوادث سال 259 هجری ادامه یافته است. این اثر از قدیمیترین كتب تاریخ عمومی است كه در تمدن اسلامی نوشته شده است. شیوه نگارش كتاب تاریخی است نه حدیثی؛ بدین معنی كه یعقوبی مانند برخی از مورخان محدث، حوادث تاریخی را به صورت حدیث با ذكر سلسله سند نیاورده است بلكه به عنوان مورخ پس از استفاده از مآخذ مختلف، كتاب خود را تألیف كرده است.
یعقوبی در مقدمه جلد دوم یادآور شده است كه قصد تألیف كتابی مختصر را داشته ولذا بسیاری از اشعار و همچنین اخبار طولانی را حذف كرده است.[۲]
وضعیت نشر:
این كتاب به وسیله دار صادرِ بیروت در دو جلد به زبان عربی چاپ و منتشر شده و ترجمه فارسی آن نیز موجود میباشد.