انوری

حُجَّةُ الحَق اوحَدالدين محمد بن محمد انورى ابيوردى، شاعر و دانشمند ایرانی قرن ششم هجری به غزليات شيوا و قطعات نغز خود مشهور است و از اركان شعر پارسى محسوب مى شود. او در علوم ادبى و عقلى سرآمد بوده و در منطق، موسیقی، رياضيات و نجوم، دستى داشت.

انورى طبعى قوى و مهارتى وافر در آوردن معانى دقيق و مشكل داشت. وى در شعر خود از زبان محاوره كمك مى گرفت. طريقه ى ابداعى انورى مبتنى بر سادگى و بى پيرايگى در تركيب سخن و آميزش آن با لغات عربى و استفاده ى بسيار از اصطلاحات علمى و مضامين دقيق و تخيّلات و تشبيهات و استعارات فراوان مى باشد. انورى نه تنها در قصيده، بلكه در غزل نيز قدرت و مهارت بسيار نشان داده است. غزل هاى انورى از حيث سادگى لفظ و لطافت معنى، بهترين غزل هاى فارسى پيش از سعدى محسوب مى شوند. مقطّعات وى هم در سادگى و روانى كم نظير است.

وى ساليانى مداح اُمرا و حكام آن دوران بوده است. ابتدا مداح سلطان سنجر بود و پس از مرگ او و استیلای ترکان غز بر خراسان به ستایش امرا و سفرای بلاد مختلف مشغول شد، ولی در اواخر عمر زهد پیشه کرد و از ملازمت سلاطین کناره گرفت. در تاریخ وفات او بین مورخان اختلاف است ولی به احتمال قوی حدود سال ۵۸۳ هجری قمری درگذشته است.