۲۰۰ پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)
کتاب «۲۰۰ پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» اثر سید جعفر موسوى نسب، پاسخ به پرسش‌هاى متنوعى در مورد شخصیت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)، غیبت و ظهور آن حضرت با رویکردى روایى است که به زبان فارسى و در سال ۱۳۸۵ شمسی نوشته شده است.
ساختار کتاب
کتاب با مقدمه مؤلف در بیان اهمیت سؤال، آغاز شده و مطالب در دو جلد، در چهارده فصل، به صورت پرسش و پاسخ، در قالبى نو و نظمى خاص، به دویست پرسش رایج در مورد امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) پاسخ داده است، بدین گونه که:
در پرسش‌هاى ابتدایى، مباحثى در مورد معرفت امام عصر(عج)، لزوم شناخت و کیفیت درک شخصیت آن حضرت مطرح و پاسخ سؤالات در این باب ذکر شده است.
در فصول بعدى، پرسش‌هایى در خصوص ولادت و نسب حضرت مهدى(عج)، ویژگى‌هاى آن حضرت، غیبت طولانى امام عصر(عج)، نواب اربعه و نواب عام، وظایف انسان‌ها در قبال حضرت مهدى در عصر غیبت و مفهوم انتظار آن حضرت، مطرح و پاسخ داده شده است.
سؤالات به صورت ریشه‌اى و با دلائل نقلى، عقلى و تاریخى مورد بررسى قرار گرفته است. این سؤالات، از تمام سطوح اعم از حوزوى، دانشگاهى و عمومى تهیه و پاسخ آن‌ها نیز در سطوح مختلف ارائه شده و پس از پایان هر پاسخ، منابع ارزشمندى از بزرگان عرصه مهدویت، جهت مطالعه و تحقیق بیشتر، معرفى شده است.
محتوای کتاب
از آن جا که مؤلف در حوزه مهدویت فعالیت داشته و در این خصوص، سؤالات فراوانى به دستش رسیده است که پاسخ آن‌ها در منابع پراکنده وجود داشته و منبع مستقلى که پاسخ به سؤالات داده باشد را نیافته، اقدام به تألیف این کتاب کرده است.
فصل اول، بعد از پاسخ به این پرسش که آیا در قرآن، سخنان پیامبر(ص) و ائمه(ع) راجع به حضرت مهدى(عج) مطلبى رسیده است یا نه، معناى این جمله از پیامبر(ص) که در خطبه غدیر درباره حضرت مهدى(عج) فرمود: «الا إنه الغراف من بحر العمیق»، بدین گونه تشریح شده که مراد این است که حضرت مهدى(عج)، رودى پرآب از دریاى عمیق معرفت و شناخت الهى است.
فصل دوم، به دنبال پاسخ به سؤالاتى که مربوط به ولادت و نسب آن حضرت است، دیدگاه شیعیان و سایر مذاهب و ادیان را پیرامون تولد یا عدم تولد منجى آخر، بررسى کرده و دلایل عقلى ارائه شده بر ولادت حضرت حجت(عج) و دیده شدن ایشان، پس از تولد را تحلیل کرده است.
مشخصات و اوصاف ظاهرى امام زمان(عج)، این که چرا مى‌گویند به زبان آوردن اسم واقعى ایشان حرام است، چرا نام آن حضرت را با حروف مقطع (م.ح.م.د) مى‌نویسند و علت نامیدن امام دوازدهم(عج) به شریک القرآن، مهدى، قائم، منصور، منتظر، بقیة الله، حجة الله و اباصالح، در فصل سوم توضیح داده شده است. در پاسخ به این که آیا کودکى پنج ساله لیاقت امامت را دارد؟ نویسنده ضمن اشاره به انبیاء و ائمه‌اى که در سنین کودکى به مقامات الهى رسیده‌اند، چنین بیان مى‌کند که ولایت و امامت، مقام بزرگى است که از ناحیه پروردگار به انسان‌ها عرضه شده و این مقام، مشروط به قید و شرط استعداد و قابلیتى است که عده‌اى خاص از آن برخوردار بوده و احکام و قوانین الهى بر قلب آن‌ها الهام شده است و ربطى به کودکى و کهن‌سالى ندارد. آیا حضرت مهدى ازدواج کرده‌اند، مگر ممکن است انسانى این قدر عمر کند، چرا امام زمان(عج) پیر نشده‌اند، زیرا مى‌گویند وقتى ایشان ظهور مى‌کند؛ مانند جوانان هستند، آیا ایشان به صدقات ما نیاز دارند، امام زمان(عج) به شهادت مى‌رسند یا رحلت مى‌فرمایند و آیا حدیث «لو أدرکته لخدمته أیام حیاتى» دلیل برترى آن امام(عج) بر سایر ائمه(ع) است یا خیر؟ از جمله سؤالاتى است که در این فصل مورد بررسى و تحقیق قرار گرفته‌اند.
فصل چهارم، به مسئله غیبت حضرت حجت(عج) پرداخته است. نویسنده غیبت را به سه قسم تقسیم کرده و هر یک را در مورد آن حضرت تطبیق کرده است:
۱- غیبت معرفتى: همان غیبت شخصى و حقوقى که در این فرض، امام(ع) از دید معرفتى ما مخفى است؛ یعنى به طور عادى زندگى مى‌کنند؛ ولى مردم شناخت و معرفت به این که این شخص امام زمان(عج) است، ندارند.
۲- غیبت جسمانى به دلیل نامرئى بودن: به این معنى که امام(ع) نزد مردم زندگى مى‌کنند و به جاهاى مختلف رفته، از احوالات شیعیان مطلع شده، ولى هیچ کس وجود آن حضرت را با چشمان ظاهرى نمى‌بیند.
۳- غیبت جسمانى به دلیل تصرف در چشمان مردم: که در قرآن نیز به مواردى از آن اشاره شده است.
فصل پنجم به نواب امام زمان(عج) اختصاص داشته و بعد از معرفى مختصر نواب خاص، وظایفى که آنان به عهده داشته‌اند، طریقه شناخت ایشان در زمان غیبت، دلیل تمام شدن نیابت خاص پس از هفتاد سال، وجوب پیروى از نواب عام و عقیده اهل سنت در رابطه با «ولایت فقیه» بررسى و تحلیل شده است.
فصل ششم، به بحث پیرامون وظایف انسان‌ها در قبال حضرت مهدى(عج) و شیوه‌هاى عملى ترویج فرهنگ مهدویت پرداخته است. در این فصل، صورت‌هاى اظهار محبت به امام زمان(عج)، اعمالى که با انجام آن‌ها مى‌توان با ایشان ارتباط برقرار کرد و این که آیا قیام و انقلاب قبل از قیام آن حضرت صحیح و مشروع است یا خیر؟ به تفصیل بیان شده است.
پس از تعریف لغوى و اصطلاحى انتظار در فصل هفتم، علت سختى و زیبایى این آموزه، ثمرات آن، وظایف منتظران در عصر غیبت و انتظار امام زمان از ایشان، مقام و منزلت منتظران در روایات و راه‌هاى دوستى با امام زمان(عج) تبیین شده است.
فصل هشتم و نهم، به سؤالاتى پیرامون ادعیه و اماکن منسوب به امام زمان(عج) اختصاص دارد. در این زمینه، نکاتى درباه دعاى ندبه و سند آن، عریضه، توقیعات آن حضرت، اماکنى همچون جزیره خضرا و مسجد جمکران ارائه شده است.
منابع
ویکی نور
