انصاب الحرم

«اَنصاب»، جمع نُصُب، هر چيزى است كه براى هدفى معين، چون راهنمايى افراد، ترساندن و فرارى دادن حيوانات، پرستش، تقرب جستن به خدا و مانند آن نصب مى‌شد.

«انصاب الحرم» نشانه‌های تعیین کننده حدود حرم مکّه بوده كه از سنگ ساخته و آن‌ها را گچ اندود كرده بودند و بر كناره‌هاى راه‌هایى كه از شهر مكه خارج مى شوند، نصب مى كردند.

حدود حرم مکه

ماوراى آن‌ نشانه‌ها و سنگ‌ها، منطقه حلّ و آزاد بود و طرف داخلشان منطقه حرم شمرده می شد.

شناخت محدوده حرم، بسيار مهم و در احكام فراوانى دخيل است و به علّت وجود اَنصابى (علائمى) كه از هر طرف به عنوان علامت بنا شده اند، تشخيص آن در عمل آسان است.

اين اَنصاب در همه سو بجز سمت جَدّه و جَعرانه، به دست حضرت ابراهيم عليه السلام و به راهنمايى جبرئيل نصب گشته اند، هر چند در طول تاريخ، بارها تجديد شده اند و از جمله تجديد بناكنندگان آنها، حضرت اسماعيل عليه السلام، قُصَى بن كِلاب و پيامبر اکرم صلى الله عليه وآله هستند. بعدها نيز خلفا مكرّرا آنها را تجديد بنا كرده و مسلمانان این حدود را حفظ كرده اند.