قبر ابويوسف قاضى
داخل صحن مطهر کاظمین، در مجاورت کتاب خانه جوادین مسجدى قرار دارد که در داخل آن ابو یوسف، قاضى و فقیه اهل سنت عصر عباسى، در سال ۱۸۲ هجری قمری به خاک سپرده شده است. در این مسجد اغلب، اهل سنت نماز مى‌گزارند.
یعقوب بن ابراهیم بن حبیب بن خنسیس بن سعد بن بجیر، معروف به ابویوسف، قاضی نامدار و از بنیانگذاران فقه حنفی و اولین فقیهی است که رساله‌ای جامع پیرامون سیاست اقتصادی به‌رشته تحریر درآورد.[۱]
او همچنین اخبار، انساب، ایام عرب و مغازی را خوب می‌دانست، حافظ حدیث بود و در بیشتر زمینه‌ها از جمله ادب قاضی، بیع، حدود، خراج، زکات، صید، ذباحه، فرایض، وصایا، وکالت و مانند آنها کتاب نوشت. وی در سال 166 هجری و در زمان خلیفه عباسی مهدی به منصب قضاوت رسید و از سال 166 تا زمان مرگش به‌مدت 16 سال در زمان خلافت هادی عباسی و هارون الرشید در این منصب باقی ماند و قاضی‌القضات بغداد نام گرفت.[۲] وی اولین کسی بود که این لقب را یافت.[۳] به‌همین علت به «ابویوسف قاضی» و «قاضی القضات» مشهور شد.[۴]
ابویوسف، دیدگاه‌های خاصی در مورد مسائل مالی دولت داشت. وی ضوابط معینی را پیشنهاد داد که جلوتر از اصول پیشنهادی 1000 سال بعد آدام‌اسمیت (1776) به‌عنوان چهار معیار مالیات‌ستانی (یعنی عدالت، قطعیت، آسانی وصول و کارآیی اقتصادی) بود.
منابع
- عتبات عاليات عراق ، دکتر اصغر قائدان ، نشر مشعر ، تهران ، ص 180.
- راهنماى اماكن زيارتى و سياحتى در عراق ، دکتر احسان مقدس ، نشر مشعر ، تهران ، ص 278.
- كفشگر جلودار، حسين، ابویوسف Abu Yusuf.
