فهرست شرح های نهج البلاغه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
−
*1-الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي، اثر یحيى بن حمزه كه تأليف اين كتاب را به زبان عربى در ربيع‌الآخر سال 718 ه‌ق به پايان برده است. اين كتاب شرحى است، سه جلدى بر كتاب نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين.
+
== شرح های نهج البلاغه به ترتیب قرن تالیف ==
−
*2-شرح نهج‌البلاغة، تألیف احمد مدرس وحيد به زبان فارسى - عربى است. يكى از شروح مفصل خطبه‌هاى نهج‌البلاغه است . مؤلف در گزارش خطبه‌هاى نهج‌البلاغه به طور كامل از لحاظ اسانيد حديثى و روايى، لغات، اعراب و معانى هر خطبه را مورد بررسى و شرح قرار داده است.
+
−
*3-شرح نهج‌البلاغه نواب لاهيجى، اثر ميرزا محمدباقر لاهيجى بن محمد، مشهور به نوّاب، كتابى است به زبان فارسى در شرح نهج‌البلاغه سيد رضى.
+
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"
−
نواب لاهيجى، اين شرح را به فرمان فتحعلى‌شاه قاجار، در سال‌هاى 1225 و 1226ق. نوشت.
+
|-style="background: rgb(181, 221, 232)"
−
*4-نهج‌البلاغه منظوم، تألیف محمدعلى انصارى، به زبان فارسى شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين على(ع) مى‌باشدكتاب در ده جلد تالیف شده است كه جلد اول آن مقدمه كتاب محسوب مى‌شود. مؤلف در بيان مطالب كتاب، بعد از آوردن متن عربى و ترجمه آن به نظم مطالب هر بخش را ذكر كرده است.
+
|'''نام کتاب'''
−
*5-فى ظلال نهج‌البلاغه، تألیف محمدجواد مغنيه، به زبان عربى شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه است كه در 4 جلد براى نخستين بار در سال (1972 م) به سرمايه دارالعلم للملايين بيروت چاپ شده است و با زبانى ساده و شيوه‌اى كارآمد مى‌باشد.
+
|'''نام مولف'''
−
*6-معارج نهج البلاغة،تألیف على بن زيد البيهقى فريد خراسانى (565ق)به زبان عربى در شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه مى‌باشد. درباره انگيزه تألیف كتاب مصحح از زبان مؤلف در مقدمه اين اثر؛ اصرار يكى از دوستان را علت اين امر دانسته است. اين اثر يكى از شرح‌هاى اوليه بر نهج‌البلاغه است كه به رشته تحرير در آمده و امروزه در دسترس مى‌باشد.
+
|'''قرن'''
−
*7-مفتاح السعاده فى شرح نهج‌البلاغه اثر محمدتقى نقوى قائنى خراسانى از علماى معاصر است كه به زبان عربى، شرحى ادبى بر كتاب نهج‌البلاغه سيد رضى نوشته است.
+
|'''زبان'''
−
*8-منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)، اثر ميرزا حبيب الله هاشم خويى، معروف به امين الرعايا است. اين شرح، به زبان عربى فصيح نگاشته شده و از گستره معلومات ادبى، روايى، قرآنى، تاريخى نويسنده حكايت مى‌كند.به علت ناتمام ماندن شرح مرحوم خويى، به دلیل وفات ايشان در سال 1324ق،استاد حسن حسن‌زاده آملى، با نگارش تكلمه‌اى در پنج مجلد و مرحوم استاد محقق محمدباقركمره‌اى نيز با نگارش دو مجلد ديگر به همان سبك و سياق اين شرح ناتمام را به اتمام رسانده‌اند؛ در نتيجه، دوره كامل شرح، داراى بيست و يك جلد بوده كه محصول تلاش اين سه عالم فرزانه است.
+
|''' توضیحات'''
−
*9-منهاج البراعه فى شرح نهج‌البلاغه تأليف قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبه اللَّه راوندى (در گذشت 573ق) كتابى است، به زبان عربى در شرح نهج‌البلاغه نوشته سيد رضى.تأليف اين كتاب در اواخر شعبان 556ق، پايان پذيرفته است.
 
−
*10-منهاج‌الولايه فى شرح نهج‌البلاغه، تأليف عبدالباقى صوفى تبريزى(متوفى سال 1039ق) به زبان عربى است. اين كتاب به دوازده موضوع مهم در نهج‌البلاغه با نثر فارسى روان و آميخته به عربى پرداخته كه در دو جلد ارائه شده است.
 
−
*11-ترجمه و شرح نهج‌البلاغه اثر مصطفى زمانى، كتابى است به زبان فارسى در ترجمه و شرح نهج‌البلاغه سيد رضى.
 
−
*12-الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي، اثر يحيى بن حمزه كه تأليف اين كتاب را به زبان عربى در ربيع‌الآخر سال 718 ه‌ق به پايان برده است. اين كتاب شرحى است، سه جلدى بر كتاب نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين.
 
−
*13-نهج‌البلاغه همراه با شرح شيخ محمد عبده»، تاليف على‌اصغر فقيهى به زبان عربى - فارسى است. اين كتاب ترجمه نهج‌البلاغه عبده است.
 
−
*14-ترجمه و شرح نهج‌البلاغه امام على(ع)، اثر على اكبر ميرزايى، ترجمه فارسى كتاب شريف نهج‌البلاغه به همراه شرحى مختصر است.
 
−
*15-صفوة شروح نهج‌البلاغة، اثر اركان التميمى، مجموعه‌اى از سه شرح برگزيده نهج‌البلاغه: «شرح نهج‌البلاغه ابن ابي الحديد»، «شرح نهج‌البلاغه شيخ محمد عبده» و «تعليقات صبحى صالح» است. كتاب حاضر به زبان عربى در يك جلد منتشر شده است.
 
−
*16-شرح نهج‌البلاغة لابن ابى‌الحديد، به زبان عربى، نوشته ابوحامد، عبدالحميد بن هبة الله بن ابى‌الحديد معتزلى، متوفاى 656ق، مفصل‌ترين شرحى است كه بر نهج‌البلاغه نوشته شده و مورد قبول مسلمين هم واقع گشته است.
 
−
*17-ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، اثر محمود طالقانى، ترجمه و شرح نهج‌البلاغه به زبان فارسى مى‌باشد.مترجم، متن اصلى را در بالاى صفحه و ترجمه را در ذيل آن قرار داده است.
 
−
*18-بهج‌الصباغة في شرح نهج‌البلاغة، اثر علامه معاصر مرحوم شيخ محمدتقى تسترى (شوشترى) (م 1374 ه. ش) در 14 جلد
 
−
*19-ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن‌ميثم ترجمه‌اى است فارسى به قلم قربانعلى محمدى مقدم و على‌اصغر نوايى يحيى‌زاده كه در پنج مجلد منتشر شده است.
 
−
*20-ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه، تأليف ارزشمند علامه جعفرى (م 1304ش) به زبان فارسى است. اين اثر در ميان شرح‌هاى متعددى كه در عصر حاضر بر نهج‌البلاغه نگاشته شده، يكى از مهم‌ترين شروح به شمار مى‌رود.
 
−
*21-ترجمه و شرح نهج‌البلاغه آملى اثر عزالدين جعفر بن شمس‌الدين آملى از علماى قرن 11 هجرى است كه به زبان فارسى در شرح و ترجمه 16 خطبه اول كتاب نهج‌البلاغه شريف رضى نوشته شده است.
 
−
*22-ترجمه و شرح نهج‌البلاغة فيض‌الاسلام ، تألیف سيد على نقى فيض‌الاسلام به زبان فارسى ترجمه كتاب شريف نهج‌البلاغه است.
 
−
*23-«توضيح نهج‌البلاغه»، تألیف سيد محمدحسینى شيرازى، به زبان عربى در توضيح و شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه مى‌باشد. اين كتاب يكى از شرح‌هاى عربى كتاب نهج‌البلاغه است كه در كربلا به رشته تألیف در آمده است.
 
−
*24-حدايق الحقايق فى تفسیر دقايق احسن الخلايق" اثر قطب‌الدين كيدرى بيهقى كه در آخر شعبان سال 576 ه.ق به زبان عربى، در شرح نهج‌البلاغه سيد رضى نوشته شده است.
 
−
*25-الدرة النجفية كتابى است، به زبان عربى در شرح نهج‌البلاغه سيد رضى كه توسط ابراهيم بن حسن خويى انجام گرفته است.
 
−
جلد اول اين شرح در سال 1273ق. در دهه دوم صفر و جلد دوم آن را در جمادى‌الاول 1291ق. به پايان رسيده است.
 
−
*26-«سخنان على(ع) از نهج البلاغه»، اثر فضل الله كمپانى، ترجمه و توضيح مختصرى از كتاب نهج البلاغه پرداخته است.
 
−
*27-شرح حكم نهج‌البلاغه" نوشته شيخ عباس قمى، (متوفى به سال 1359ه.ق) است كه به زبان عربى است كه شرحى است، بر حكمت‌هاى نهج‌البلاغه اميرالمومنين(ع) .
 
−
*28-شرح نهج‌البلاغة ابن ميثم بحرانى، از علماى قرن هفتم هجرى است كه به زبان عربى شرحى ترتيبى بر نهج‌البلاغه نوشته است. شرح وى جنبه فلسفى- عرفانى دارد كه در پنج جلد و با مقدمه‌اى مفصل تنظيم گشته است.
 
−
*29-شرح نهج‌البلاغة كتابى است به زبان عربى در پنج جلد كه به شرح نهج‌البلاغه سيد رضى مى‌پردازد.اين اثر توسط ابوعلى، سيد عباس على موسوى از نويسندگان معاصر لبنانى به رشته تحرير در آمده است
 
−
*30-شرح نهج‌البلاغه لشارح محقق من اعلام القرن الثامن تحقيق عزيزالله عطاردى به زبان عربى است.
 
−
*31-"شرح نهج‌البلاغه" اثر سيد محمد كاظم قزوينى از دانشمندان معاصر ايران است كه به زبان عربى نوشته شده است.
 
−
*32-شرح نهج‌البلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي که حاوى شرح احاديث«نهج‌البلاغة» در «بحار الانوار» است كه به اهتمام على انصاريان استخراج و تنظيم شده است.
 
−
*33-شرح نهج‌البلاغة، تألیف على محمد على دخيل به زبان عربى است. اين اثر در سى و هشت حلقه و سه جلد تدوين شده است و يكى از شروح مفصل بر كتاب شريف نهج‌البلاغه مى‌باشد كه به چاپ رسيده است.
 
  
−
*34-سخن آشنا شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه درسهای استاد حسین شفیعی
+
|-style="background: rgb(181, 221, 232)"
 +
|-
 +
|[[ معارج نهج البلاغة]]
 +
| على بن زيد البيهقى فريد خراسانى
 +
|ششم
 +
|عربی
 +
|اين اثر يكى از شرح‌هاى اوليه بر نهج‌البلاغه است كه به رشته تحرير در آمده و در سه جلد توسط حجه الاسلام محمود مرعشی انتشار یافته است
 +
|-
 +
|[[ منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه]]
 +
| قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبه اللَّه راوندى
 +
|ششم
 +
|عربى
 +
| تأليف اين كتاب در اواخر شعبان 556ق، پايان پذيرفته است
 +
|-
 +
|[[ حدايق الحقايق فى تفسیر دقايق احسن الخلايق]]
 +
| قطب‌الدين كيدرى بيهقى
 +
|ششم
 +
|عربى
 +
| این اثر كه در آخر شعبان سال 576 ه.ق نوشته شده است.
 +
 
 +
|-
 +
|[[ شرح نهج‌البلاغة]]
 +
| ابن ميثم بحرانى
 +
|هفتم
 +
|عربى
 +
| این شرح جنبه فلسفى- عرفانى دارد كه در پنج جلد و با مقدمه‌اى مفصل تنظيم گشته است.
 +
|-
 +
|[[شرح نهج‌البلاغة لابن ابى‌الحديد]]
 +
| ابوحامد، عبدالحميد بن هبة الله بن ابى‌الحديد
 +
|هفتم
 +
|عربى
 +
| در بیست جلد در چاپهای مختلف انتشار یافته و می توان آن را دائره المعارف سودمندی نامید و بسیاری از آثار تاریخی و معارف اسلامی را در آن یافت و مورد قبول مسلمين هم واقع گشته است
 +
|-
 +
| [[الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي]]
 +
| يحيى بن حمزه
 +
|هشتم
 +
|عربى
 +
| اين كتاب شرحى است، سه جلدى بر كتاب نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين.
 +
|-
 +
|[[ شرح نهج‌البلاغه]]
 +
| عزيزالله عطاردى
 +
|هشتم
 +
|عربى
 +
|
 +
|-
 +
|[[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه آملى ]]
 +
| عزالدين جعفر بن شمس‌الدين آملى
 +
|یازدهم
 +
|فارسی
 +
| شرح و ترجمه 16 خطبه اول كتاب نهج‌البلاغه است.
 +
|-
 +
|[[ منهاج‌الولايه فى شرح نهج‌البلاغه]]
 +
| عبدالباقى صوفى تبريزى
 +
|یازدهم
 +
|عربى و فارسی
 +
| اين كتاب به دوازده موضوع مهم در نهج‌البلاغه با نثر فارسى روان و آميخته به عربى پرداخته كه در دو جلد ارائه شده است
 +
|---
 +
|-
 +
|[[ شرح نهج‌البلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي]]
 +
| یه اهتمام على انصاريان
 +
|دوازدهم
 +
|عربی
 +
|حاوى شرح احاديث«نهج‌البلاغة» در «بحار الانوار» است.
 +
 
 +
|-
 +
|[[شرح نهج‌البلاغه نواب لاهيجى ]]
 +
| ميرزا محمدباقر لاهيجى بن محمد، مشهور به نوّاب
 +
|سیزدهم
 +
|فارسی
 +
|
 +
|-
 +
|[[      الدرة النجفية ]]
 +
| ابراهيم بن حسن خويى
 +
|چهاردهم
 +
|عربى
 +
| جلد اول اين شرح در سال 1273ق. در دهه دوم صفر و جلد دوم آن را در جمادى‌الاول 1291ق. به پايان رسيده است.
 +
 
 +
|-
 +
|[[ مفتاح السعاده فى شرح نهج‌البلاغه]]
 +
| محمدتقى نقوى قائنى خراسانى
 +
|چهاردهم
 +
|عربى
 +
| شرحى ادبى بر كتاب نهج‌البلاغه است
 +
 
 +
|-
 +
|[[ منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی)]]
 +
| ميرزا حبيب الله هاشم خويى، معروف به امين الرعايا
 +
|چهاردهم
 +
|عربی
 +
|اين شرح از گستره معلومات ادبى، روايى، قرآنى، تاريخى نويسنده حكايت مى‌كند.به علت ناتمام ماندن شرح مرحوم خويى، به دلیل وفات ايشان در سال 1324ق،استاد حسن حسن‌زاده آملى، با نگارش تكلمه‌اى در پنج مجلد و مرحوم استاد محقق محمدباقركمره‌اى نيز با نگارش دو مجلد ديگر به همان سبك و سياق اين شرح ناتمام را به اتمام رسانده‌اند؛ در نتيجه، دوره كامل شرح، داراى بيست و يك جلد بوده كه محصول تلاش اين سه عالم فرزانه است
 +
|-
 +
|[[شرح حكم نهج‌البلاغه]]
 +
| شيخ عباس قمى
 +
|چهاردهم
 +
|عربى
 +
| شرحى است بر حكمت‌هاى نهج‌البلاغه اميرالمومنين(ع)
 +
|-
 +
|[[ شرح نهج‌البلاغة]]
 +
| احمد مدرس وحيد
 +
|پانزدهم
 +
|عربى - فارسی
 +
| يكى از شروح مفصل خطبه‌هاى نهج‌البلاغه است . مؤلف در گزارش خطبه‌هاى نهج‌البلاغه به طور كامل از لحاظ اسانيد حديثى و روايى، لغات، اعراب و معانى هر خطبه را مورد بررسى و شرح قرار داده است.
 +
|-
 +
|[[      نهج‌البلاغه منظوم ]]
 +
| محمدعلى انصارى
 +
|پانزدهم
 +
|فارسى
 +
| كتاب در ده جلد تالیف شده است كه جلد اول آن مقدمه كتاب محسوب مى‌شود. مؤلف در بيان مطالب كتاب، بعد از آوردن متن عربى و ترجمه آن به نظم مطالب هر بخش را ذكر كرده است.
 +
|-
 +
|[[      فى ظلال نهج‌البلاغه ]]
 +
| محمدجواد مغنيه
 +
|پانزدهم
 +
|عربی
 +
| شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه است كه در 4 جلد براى نخستين بار در سال (1972 م) به سرمايه دارالعلم للملايين بيروت چاپ شده است و با زبانى ساده و شيوه‌اى كارآمد مى‌باشد.
 +
|-
 +
|[[ ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]]
 +
|مصطفى زمانى
 +
|پانزدهم
 +
|فارسی
 +
|
 +
|-
 +
|[[ نهج‌البلاغه همراه با شرح شيخ محمد عبده]]
 +
| على‌اصغر فقيهى
 +
| پانزدهم
 +
|عربى – فارسى
 +
| اين كتاب ترجمه نهج‌البلاغه عبده است
 +
|-
 +
|[[ ترجمه و شرح نهج‌البلاغه امام على(ع)]]
 +
| على اكبر ميرزايى
 +
|پانزدهم
 +
| فارسى
 +
| ترجمه كتاب شريف نهج‌البلاغه به همراه شرحى مختصر
 +
|-
 +
    |[[صفوة شروح نهج‌البلاغة ]]
 +
| اركان التميمى
 +
| پانزدهم
 +
|عربی
 +
| مجموعه‌اى از سه شرح برگزيده نهج‌البلاغه: «شرح نهج‌البلاغه ابن ابي الحديد»، «شرح نهج‌البلاغه شيخ محمد عبده» و «تعليقات صبحى صالح» است.
 +
|-
 +
    |[[ ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]]
 +
| محمود طالقانى
 +
| پانزدهم
 +
|فارسی
 +
|مترجم، متن اصلى را در بالاى صفحه و ترجمه را در ذيل آن قرار داده است.
 +
|-
 +
  |[[ بهج‌الصباغة في شرح نهج‌البلاغة ]]
 +
| شيخ محمدتقى تسترى (شوشترى)
 +
| پانزدهم
 +
|
 +
| در 14 جلد
 +
|-
 +
  |[[ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن‌ميثم  ]]
 +
| قربانعلى محمدى مقدم و على‌اصغر نوايى يحيى‌زاده
 +
| پانزدهم
 +
|فارسی
 +
| در پنج مجلد منتشر شده است.
 +
|-
 +
|[[ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه]]
 +
| علامه جعفرى
 +
| پانزدهم
 +
| فارسى
 +
| اين اثر در ميان شرح‌هاى متعددى كه در عصر حاضر بر نهج‌البلاغه نگاشته شده، يكى از مهم‌ترين شروح به شمار مى‌رود.
 +
|-
 +
|]]|ترجمه و شرح نهج‌البلاغة فيض‌الاسلام [[
 +
| سيد على نقى فيض‌الاسلام
 +
| پانزدهم
 +
| فارسى
 +
|ترجمه همراه با شرح مختصری از بیانان امیرالمومنین(ع)
 +
 
 +
|-
 +
|]]|توضيح نهج‌البلاغه [[
 +
|سيد محمدحسینى شيرازى
 +
| پانزدهم
 +
| عربى
 +
| توضيح و شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه كه در كربلا به رشته تألیف در آمده است.
 +
|-
 +
]]| سخنان على(ع) از نهج البلاغه [[
 +
| فضل الله كمپانى
 +
| پانزدهم
 +
|
 +
| ترجمه و توضيح مختصرى از كتاب نهج البلاغه است.
 +
|-
 +
|]]| شرح نهج‌البلاغة  [[
 +
| ابوعلى، سيد عباس على موسوى
 +
| پانزدهم
 +
| عربى
 +
| کتابی است در پنج جلد که توسط یکی از نويسندگان معاصر لبنانى به رشته تحرير در آمده است
 +
 
 +
|-
 +
[[شرح نهج‌البلاغه]]
 +
| سيد محمد كاظم قزوينى
 +
|پانزدهم
 +
| عربى
 +
|
 +
 
 +
|-
 +
|[[شرح نهج‌البلاغة]]
 +
|على محمد على دخيل
 +
|پانزدهم
 +
|عربى
 +
|اين اثر در سى و هشت حلقه و سه جلد تدوين شده است و يكى از شروح مفصل بر كتاب شريف نهج‌البلاغه مى‌باشد كه به چاپ رسيده است.
 +
 
 +
|-
 +
|[[سخن آشنا شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه]]
 +
|پانزدهم
 +
| فارسی
 +
|درسهای عارف حکیم استاد حسین شفیعی که توسط شاگزدان ایشان جمع آوری شده و در چهار جلد منتشر شده است
 +
|
 +
|
 +
|}

نسخهٔ ‏۹ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۱۵

شرح های نهج البلاغه به ترتیب قرن تالیف

]]| سخنان على(ع) از نهج البلاغه [[ شرح نهج‌البلاغه
نام کتاب نام مولف قرن زبان توضیحات
معارج نهج البلاغة على بن زيد البيهقى فريد خراسانى ششم عربی اين اثر يكى از شرح‌هاى اوليه بر نهج‌البلاغه است كه به رشته تحرير در آمده و در سه جلد توسط حجه الاسلام محمود مرعشی انتشار یافته است
منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبه اللَّه راوندى ششم عربى تأليف اين كتاب در اواخر شعبان 556ق، پايان پذيرفته است
حدايق الحقايق فى تفسیر دقايق احسن الخلايق قطب‌الدين كيدرى بيهقى ششم عربى این اثر كه در آخر شعبان سال 576 ه.ق نوشته شده است.
شرح نهج‌البلاغة ابن ميثم بحرانى هفتم عربى این شرح جنبه فلسفى- عرفانى دارد كه در پنج جلد و با مقدمه‌اى مفصل تنظيم گشته است.
شرح نهج‌البلاغة لابن ابى‌الحديد ابوحامد، عبدالحميد بن هبة الله بن ابى‌الحديد هفتم عربى در بیست جلد در چاپهای مختلف انتشار یافته و می توان آن را دائره المعارف سودمندی نامید و بسیاری از آثار تاریخی و معارف اسلامی را در آن یافت و مورد قبول مسلمين هم واقع گشته است
الديباج الوضي في الكشف عن أسرار كلام الوصي يحيى بن حمزه هشتم عربى اين كتاب شرحى است، سه جلدى بر كتاب نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين.
شرح نهج‌البلاغه عزيزالله عطاردى هشتم عربى
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه آملى عزالدين جعفر بن شمس‌الدين آملى یازدهم فارسی شرح و ترجمه 16 خطبه اول كتاب نهج‌البلاغه است.
منهاج‌الولايه فى شرح نهج‌البلاغه عبدالباقى صوفى تبريزى یازدهم عربى و فارسی اين كتاب به دوازده موضوع مهم در نهج‌البلاغه با نثر فارسى روان و آميخته به عربى پرداخته كه در دو جلد ارائه شده است
شرح نهج‌البلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي یه اهتمام على انصاريان دوازدهم عربی حاوى شرح احاديث«نهج‌البلاغة» در «بحار الانوار» است.
شرح نهج‌البلاغه نواب لاهيجى ميرزا محمدباقر لاهيجى بن محمد، مشهور به نوّاب سیزدهم فارسی
الدرة النجفية ابراهيم بن حسن خويى چهاردهم عربى جلد اول اين شرح در سال 1273ق. در دهه دوم صفر و جلد دوم آن را در جمادى‌الاول 1291ق. به پايان رسيده است.
مفتاح السعاده فى شرح نهج‌البلاغه محمدتقى نقوى قائنى خراسانى چهاردهم عربى شرحى ادبى بر كتاب نهج‌البلاغه است
منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (خویی) ميرزا حبيب الله هاشم خويى، معروف به امين الرعايا چهاردهم عربی اين شرح از گستره معلومات ادبى، روايى، قرآنى، تاريخى نويسنده حكايت مى‌كند.به علت ناتمام ماندن شرح مرحوم خويى، به دلیل وفات ايشان در سال 1324ق،استاد حسن حسن‌زاده آملى، با نگارش تكلمه‌اى در پنج مجلد و مرحوم استاد محقق محمدباقركمره‌اى نيز با نگارش دو مجلد ديگر به همان سبك و سياق اين شرح ناتمام را به اتمام رسانده‌اند؛ در نتيجه، دوره كامل شرح، داراى بيست و يك جلد بوده كه محصول تلاش اين سه عالم فرزانه است
شرح حكم نهج‌البلاغه شيخ عباس قمى چهاردهم عربى شرحى است بر حكمت‌هاى نهج‌البلاغه اميرالمومنين(ع)
شرح نهج‌البلاغة احمد مدرس وحيد پانزدهم عربى - فارسی يكى از شروح مفصل خطبه‌هاى نهج‌البلاغه است . مؤلف در گزارش خطبه‌هاى نهج‌البلاغه به طور كامل از لحاظ اسانيد حديثى و روايى، لغات، اعراب و معانى هر خطبه را مورد بررسى و شرح قرار داده است.
نهج‌البلاغه منظوم محمدعلى انصارى پانزدهم فارسى كتاب در ده جلد تالیف شده است كه جلد اول آن مقدمه كتاب محسوب مى‌شود. مؤلف در بيان مطالب كتاب، بعد از آوردن متن عربى و ترجمه آن به نظم مطالب هر بخش را ذكر كرده است.
فى ظلال نهج‌البلاغه محمدجواد مغنيه پانزدهم عربی شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه است كه در 4 جلد براى نخستين بار در سال (1972 م) به سرمايه دارالعلم للملايين بيروت چاپ شده است و با زبانى ساده و شيوه‌اى كارآمد مى‌باشد.
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه مصطفى زمانى پانزدهم فارسی
نهج‌البلاغه همراه با شرح شيخ محمد عبده على‌اصغر فقيهى پانزدهم عربى – فارسى اين كتاب ترجمه نهج‌البلاغه عبده است
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه امام على(ع) على اكبر ميرزايى پانزدهم فارسى ترجمه كتاب شريف نهج‌البلاغه به همراه شرحى مختصر
صفوة شروح نهج‌البلاغة اركان التميمى پانزدهم عربی مجموعه‌اى از سه شرح برگزيده نهج‌البلاغه: «شرح نهج‌البلاغه ابن ابي الحديد»، «شرح نهج‌البلاغه شيخ محمد عبده» و «تعليقات صبحى صالح» است.
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه محمود طالقانى پانزدهم فارسی مترجم، متن اصلى را در بالاى صفحه و ترجمه را در ذيل آن قرار داده است.
بهج‌الصباغة في شرح نهج‌البلاغة شيخ محمدتقى تسترى (شوشترى) پانزدهم در 14 جلد
ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن‌ميثم قربانعلى محمدى مقدم و على‌اصغر نوايى يحيى‌زاده پانزدهم فارسی در پنج مجلد منتشر شده است.
ترجمه و تفسير نهج‌البلاغه علامه جعفرى پانزدهم فارسى اين اثر در ميان شرح‌هاى متعددى كه در عصر حاضر بر نهج‌البلاغه نگاشته شده، يكى از مهم‌ترين شروح به شمار مى‌رود.
ترجمه و شرح نهج‌البلاغة فيض‌الاسلام [[ سيد على نقى فيض‌الاسلام پانزدهم فارسى ترجمه همراه با شرح مختصری از بیانان امیرالمومنین(ع)
توضيح نهج‌البلاغه [[ سيد محمدحسینى شيرازى پانزدهم عربى توضيح و شرح كتاب شريف نهج‌البلاغه كه در كربلا به رشته تألیف در آمده است.
فضل الله كمپانى پانزدهم ترجمه و توضيح مختصرى از كتاب نهج البلاغه است.
شرح نهج‌البلاغة [[ ابوعلى، سيد عباس على موسوى پانزدهم عربى کتابی است در پنج جلد که توسط یکی از نويسندگان معاصر لبنانى به رشته تحرير در آمده است
سيد محمد كاظم قزوينى پانزدهم عربى
شرح نهج‌البلاغة على محمد على دخيل پانزدهم عربى اين اثر در سى و هشت حلقه و سه جلد تدوين شده است و يكى از شروح مفصل بر كتاب شريف نهج‌البلاغه مى‌باشد كه به چاپ رسيده است.
سخن آشنا شرح عرفانی اخلاقی نهج البلاغه پانزدهم فارسی درسهای عارف حکیم استاد حسین شفیعی که توسط شاگزدان ایشان جمع آوری شده و در چهار جلد منتشر شده است
برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=فهرست_شرح_های_نهج_البلاغه&oldid=84041»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا