عقايد علامه محمدباقر مجلسى (کتاب)

مؤلف کتاب

محمدباقر بن محمدتقى مجلسى (م 1111 ق).

زندگی‌نامه و اظهارنظرها

مجلسى در شهر اصفهان دیده به جهان گشود. وى چنان شهرتى در علوم مختلف اسلامى دارد كه محتاج هیچ بیان و توضیحى نیست. علامه مجلسى از جمله بزرگانى است كه از جامعیت خاصى برخوردار بود. او در علوم مختلف مانند تفسیر، حدیث، فقه، اصول، تاریخ، رجال و درایه سرآمد بود كه نگاهى اجمالى به مجموعه عظیم بحارالانوار این نكته را به خوبى آشكار مى سازد.

تبحر در این علوم، در كنار آشنایى با علوم عقلى همچون: فلسفه، ریاضیات، ادبیات، لغت، جغرافیا، طب و علوم غریبه از او شخصیتى ممتاز و بى نظیر ساخت. برخى علامه مجلسى را در طول تاریخ اسلامى از حیث جامعیت بى نظیر دانسته اند. شاگرد گرانقدر او، سید نعمت اللّه جزائرى در مورد استاد خود گفته است: «علامه هیچ گاه از یاد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام مى داد».

گفته اند كه علامه روشى معتدل بین اخبارى و اصولى داشت. او در عین این كه محدث بزرگ بود به علوم عقلى هم توجه خاصى داشت. علامه مجلسى در سال 1098 از سوى شاه سلیمان صفوى به سمت شیخ الاسلام اصفهان منسوب گردید. شیخ الاسلام، بالاترین و مهم ترین منصب دینى و اجراى در آن عصر بود.

استادان محمد باقر مجلسی

• پدرش محمدتقى مجلسى (م 1070 ق) كه استاد علامه در علوم نقلى بوده است

• مرحوم آقا حسین خوانسارى (م 1098 ق) فرزند آقا جمال كه استاد علامه در علوم عقلى بوده است

• اما مشایخ نقل او: مولا محمدصالح مازندرانى

• ملا محسن فیض كاشانى

• سید على خان مدنى

• شیخ حر عاملى

شاگردان ایشان

• سید نعمت اللّه جزائرى

• جعفر بن عبداللّه كمره اى اصفهانى

• زین العابدین بن شیخ حر عاملى

• سلیمان بن عبداللّه ماحوزى بحرانى

• شیخ عبدالرزاق گیلانى

• عبدالرضا كاشانى

• محمدباقر بیانافكى

• میرزا عبداللّه افندى اصفهانى

• سید على خان مدنى

• محمد بن حسن فاضل هندى

تألیفات علامه مجلسی

وى بیش از یكصد كتاب به زبان فارسى و عربى نوشته كه تنها یك عنوان آن بحارالانوار است. برخى دیگر از تألیفات وى عبارت اند از:

• مرآة العقول

• ملاذ الاخیار

• الفرائد الطریقة

• شرح اربعین حدیث

• حق الیقین

• زادالمعاد

• تحفة الزائر

• عین الحیاة

• صراط النجاة

• حلیة المتقین

• حیاة القلوب

• مشكاة الانوار

• جلاء العیون

• توقیعات امام عصر علیه‌السلام

معرفى اجمالى كتاب عقاید محمد باقر مجلسی

علامه مجلسى در این رساله با استناد به آیات قرآن كریم و روایات معصومان علیهم السلام درصدد نشان دادن راه‌هاى نجات و رستگارى انسان برآمده است. اصل این كتاب، به عربى است و تاریخ نگارش آن در سال 1087 ق، پس از نگارش بحارالانوار بوده و متشكل از دو بخش است: در بخش اول، مبحث اصول عقاید شیعه مورد بررسى قرار گرفته است. بخش دوم، درباره وظایف عبادى مؤمنان است.

وضعیت نشر کتاب

این كتاب به ترجمه حمیدرضا به كوشش حسین درگاهى، در تهران به چاپ رسیده است.

منابع

کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی/ نویسنده: محمدرضا ضمیری

متن کتاب العقائد

العقائد