سوده دختر زمعة بن قیس

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

سـوده , دخـتـر زمعه بـن قـيـس بن عبدشمس قريشى و همسرگرامى رسول خدا(ص ) را, شيخ طوسى , اردبيلى , آيت اللّه خوئى و عليارى تبريزى ,از بانوان صحابى پيامبر(ص ) شمرده اند.

عمر رضا كحاله هم مى نويسد: اين بانو از رسول خدا(ص ) پنج حديث روايت كرده است .

سـوده نـخـسـت هـمـسـر پسر عموى خود سكران بن عمرو برادر سهيل بن عمرو بود, كه پس از مسلمان شدن وى و شوهرش و هجرت نمودن آنان به حبشه آنان به مكه بازگشتند.

سـكران از دنيا رفت , و رسول خدا(ص ) پس از وفات خديجه و قبل از ازدواج با عايشه و نيز قبل از هجرت به مدينه در مكه باوى ازدواج كرد. پيامبر اسلام , به حسب شرايط اجتماعى آن روز, و گاهى به ترتيب , جمعا با پانزده زن ازدواج كرده است , اولين همسر او خديجه بود كه آن روزى كه رسول خدا(ص ) در سن 25 سالگى با وى ازدواج مـى كـرد, از سـن خـديـجـه 40 سـال مى گذشت , و تا ماداميكه خديجه زنده بود, يعنى تا حدود 40سالگى , آن حضرت همسر ديگرى برنگزيد.

امـا پـس از وفـات خديجه , آن بانوى بزرگ و فداكار براى اسلام , رسول خدا در سال دهم بعثت با سوده ازدواج نمود. بـراى ازدواج سـوده بـا رسول خدا(ص ), خوله دختر حكيم و همسر عثمان بن مظعون كه در بالا شـرح زنـدگـى او را خـوانديم , اقدام و خواستگارى كرده , سوده هم چون داراى پنج دختر بود, و مـمـكـن بـود سـر و صـداى آنـان براى رسول خدا(ص ) رنجشى فراهم آورد, وى اين مطلب را با آن حـضـرت در مـيـان گـذاشت , و رسول خدا هم ضمن اين كه روحيه شوهر دوستى و علاقه و عاطفه سوده را ستود همسرى او را پذيرفت .

سـوده چـون زن كـهنسال و سنگين وزنى بود, وقتى رسول خدا(ص ) با عايشه ازدواج نمود پيش خـود احـسـاس كـرد ممكن است پيغمبر(ص ) او راطلاق دهد, بدين جهت با يك روحيه انصاف و صفا, خدمت رسول خدا(ص ) معروض داشت : من خيلى دوست مى دارم , در شمار همسران توقرار داشـتـه بـاشم , بدين خاطر از نظر حق زناشويى با من آزاد هستى , و هيچگونه مسئوليتى نخواهى داشـت , من حق زناشويى خود را واگذارمى كنم , و حتى نوبت روزى كه مى بايست نزد من باشى , به عايشه اختصاص بده !.

آرى , آنطور كه مورخين نوشته اند, به مناسب همين موضوع بود, كه آيه قرآن نازل شد: اگر زنى از شـوهـر خود بيم داشت , كه با وى راه مخالفت وبدرفتارى را پيش گيرد, يا از وى جدايى و دورى كـنـد, ايـرادى نـدارد زن و شـوهر راه مسالمت و سازگارى را پيش گيرند, و صلح و سازش هم بهترخواهد بود.

البته توجه داريم , موضوع حق زناشويى كه , در بيان سوده با تعبير: لااريد ماتريد النسا, آمده در فقه شـيـعـه هـم , تـحـت عنوان قسمت و حق كامجويى ,يكى از وظايف واجب مرد در برابر زن مطرح گـرديـده و بر اين اساس , اگر مردى داراى چند همسر باش نسبت به اداى حق زناشويى هريك از آنان ,داراى مسئوليت اجتناب ناپذيرى خواهد بود, مگر اين كه يكى از همسران , همانند سوده از حق واجب خود با رضايت صرف نظر نمايد, چنانكه وقتى سوده اين حق واجب را به پيامبر ـ ص بخشيد, آن حضرت هم سهميه روز بهره جويى از سوده را به عايشه اختصاص داد و روى اين حساب ,عايشه از رسول خدا(ص ) دو روز نوبت همزيستى داشت .

منبع

احمد صادقى اردستانى, زنان دانشمند و راوى حديث