ابن درید: تفاوت بین نسخه‌ها
Saeed zamani (بحث | مشارکتها) (رده ها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} | {{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} | ||
| − | + | ||
| − | == معرفی اجمالی ابن درید == | + | ==معرفی اجمالی ابن درید== |
| − | + | ||
| − | == آثار ابن درید == | + | أبوبَكر بن دُرَيْد أزْدي در [[بصره]] به دنيا آمد در سال دويست و بيست و سه و در آنجا نشو و نما نمود. چون زنجي‌ها [[بصره]] را فتح كردند او به عمان گريخت و دوازده سال در آنجا اقامت كرد، پس از آن به وطنش بازگرديد، سپس به فارس كوچ كرد و در نزد بَني ميكال داراي قدر و قيمت گرديد. توليت و نظارت ديوان بدو سپرده شد. چون بني‌ميكال خلع شدند، در سنة سيصد و هشت به [[بغداد]] آمد و به وزير مقتدر بالله: ابن الفُرَات پيوست. وي او را از مقرَّبين خود گردانيد و هر ماه براي وي پنجاه دينار وظيفه مقرري معين كرد و پيوسته در نزد او مجلّل و مكرم بود تا أجلش در ماه [[شعبان]] سنة سيصد و بيست و يك در رسيد در حالي كه نود و هشت سال عمر كرده بود. |
| − | كتاب «السَّرْج | + | |
| − | == ابن درید و اهل البیت == | + | ==آثار ابن درید== |
| − | شيخ | + | |
| + | كتاب «السَّرْج واللِّجام»، و كتاب «المُقْتَبَس»، و كتاب «زُوَّارُ العَرَب»، و كتاب «اللُّغَات»، و كتاب «السِّلاح»، و كتاب «غريب القرآن»، و كتاب «الوِشَاح»، و كتاب «الجُمْهُرة» در لغت در شش مجلّد، هر جزئي از آن در مجلدي بخصوصه مي‌باشد و داراي ابياتي از شعر است كه آثار صنعت شعريه در دو مصراعش محكم و استوار است، و قصيده‌اي در باب مقصور و ممدود دارد، و قصيـده كوتـاهي در حِكَـم و آداب دارد كه علماء بر شرح آن اهتمامي تمام داشته‌اند. او از پيشتازان در علوم أدبيّت و عربيّت ودر طول مدت شصت سال پيشوا در علم لغت مي‌باشد. | ||
| + | |||
| + | ==ابن درید و اهل البیت== | ||
| + | |||
| + | شيخ رشيدالدِين بن شهر آشوب مازندراني در «معالِم العلماء» وي را از شعراء اهل بيت و مجاهدين در راه آنان به شمار آورده است و از جمله اشعارش در ولاء اهل بيت اين است: | ||
{{بیت|أهْوَي النَّبِيَّ مَحَمَّداً وَ وَصِيَّهُ|وَابْنَيْهِ وَ ابْنَتَهُ الْبَتُولَ الطَّاهِرَهْ}} | {{بیت|أهْوَي النَّبِيَّ مَحَمَّداً وَ وَصِيَّهُ|وَابْنَيْهِ وَ ابْنَتَهُ الْبَتُولَ الطَّاهِرَهْ}} | ||
| − | |||
{{بیت|أهْلَ الْوَلاءِ فَإنَّنِي بِوَلاَئِهِمْ|أرْجُو السَّلاَمَةَ وَ النَّجَا فِي الا'خِرَهْ}} | {{بیت|أهْلَ الْوَلاءِ فَإنَّنِي بِوَلاَئِهِمْ|أرْجُو السَّلاَمَةَ وَ النَّجَا فِي الا'خِرَهْ}} | ||
| − | |||
{{بیت|وَ أرَي مَحَبَّةَ مَنْ يَقُولُ بِفَضْلِهِمْ|سَبَباً يُجِيرُ مِنَ السَّبِيلِ الْجَائِرَهْ}} | {{بیت|وَ أرَي مَحَبَّةَ مَنْ يَقُولُ بِفَضْلِهِمْ|سَبَباً يُجِيرُ مِنَ السَّبِيلِ الْجَائِرَهْ}} | ||
| − | |||
{{بیت|أرْجُو بِذَاكَ رِضَا الْمُهَيْمِنِ وَحْدَهُ|يَوْمَ الْوُقُوفِ عَلَي ظُهُورِ السَّاهِرَهْ}} | {{بیت|أرْجُو بِذَاكَ رِضَا الْمُهَيْمِنِ وَحْدَهُ|يَوْمَ الْوُقُوفِ عَلَي ظُهُورِ السَّاهِرَهْ}} | ||
| − | + | # من عشق مي‌ورزم به پيغمبر محمد و وصي او و دو پسر او و دختر او كه بتول طاهره مي‌باشد. | |
| + | # ايشانند أهل وَلاء بنابراين من با ولايتشان اميد سلامت و نجات را در آخرت دارم. | ||
| + | # و من مي‌بينم كه محبت كسي كه مُقِرّ و معترف به فضيلت ايشان است، سبب و وسيله‌اي مي‌باشد تا او را از راه جور و ظلم و اعتساف، در كنف خود پناه دهد و حفظ نمايد. | ||
| + | # و بدين ولاء و محبّت، من اميد در رضايت خداوند مهيمن بر امور، تنها بسته‌ام كه در روز وقوف در سطح عرصات و زمين موقف قيامت او از من خرسند و خشنود باشد. | ||
| − | + | بر تشيّع ابن دُرَيْد در «رياض العلماء» و «معالم العلماء» و «أمَل الآمِل» و «طبقات شيعة» قاضي نورالله مَرْعَشي، تنصيص و تصريح كرده‌اند. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==منابع== | |
| − | + | * تقدم شیعه در علم لغت، [http://www.maktabevahy.org/سایت مکتب وحی]، تاریخ بازیابی: 8/7/1392. | |
| − | *تقدم شیعه در علم لغت،[http://www.maktabevahy.org/سایت مکتب وحی] | ||
[[رده:شعرای اهل البیت]] | [[رده:شعرای اهل البیت]] | ||
[[رده:لغت شناسان]] | [[رده:لغت شناسان]] | ||
[[رده:شعرا]] | [[رده:شعرا]] | ||
نسخهٔ ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۸:۰۹
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
معرفی اجمالی ابن درید
أبوبَكر بن دُرَيْد أزْدي در بصره به دنيا آمد در سال دويست و بيست و سه و در آنجا نشو و نما نمود. چون زنجي‌ها بصره را فتح كردند او به عمان گريخت و دوازده سال در آنجا اقامت كرد، پس از آن به وطنش بازگرديد، سپس به فارس كوچ كرد و در نزد بَني ميكال داراي قدر و قيمت گرديد. توليت و نظارت ديوان بدو سپرده شد. چون بني‌ميكال خلع شدند، در سنة سيصد و هشت به بغداد آمد و به وزير مقتدر بالله: ابن الفُرَات پيوست. وي او را از مقرَّبين خود گردانيد و هر ماه براي وي پنجاه دينار وظيفه مقرري معين كرد و پيوسته در نزد او مجلّل و مكرم بود تا أجلش در ماه شعبان سنة سيصد و بيست و يك در رسيد در حالي كه نود و هشت سال عمر كرده بود.
آثار ابن درید
كتاب «السَّرْج واللِّجام»، و كتاب «المُقْتَبَس»، و كتاب «زُوَّارُ العَرَب»، و كتاب «اللُّغَات»، و كتاب «السِّلاح»، و كتاب «غريب القرآن»، و كتاب «الوِشَاح»، و كتاب «الجُمْهُرة» در لغت در شش مجلّد، هر جزئي از آن در مجلدي بخصوصه مي‌باشد و داراي ابياتي از شعر است كه آثار صنعت شعريه در دو مصراعش محكم و استوار است، و قصيده‌اي در باب مقصور و ممدود دارد، و قصيـده كوتـاهي در حِكَـم و آداب دارد كه علماء بر شرح آن اهتمامي تمام داشته‌اند. او از پيشتازان در علوم أدبيّت و عربيّت ودر طول مدت شصت سال پيشوا در علم لغت مي‌باشد.
ابن درید و اهل البیت
شيخ رشيدالدِين بن شهر آشوب مازندراني در «معالِم العلماء» وي را از شعراء اهل بيت و مجاهدين در راه آنان به شمار آورده است و از جمله اشعارش در ولاء اهل بيت اين است:
أهْوَي النَّبِيَّ مَحَمَّداً وَ وَصِيَّهُ وَابْنَيْهِ وَ ابْنَتَهُ الْبَتُولَ الطَّاهِرَهْ
أهْلَ الْوَلاءِ فَإنَّنِي بِوَلاَئِهِمْ أرْجُو السَّلاَمَةَ وَ النَّجَا فِي الا'خِرَهْ
وَ أرَي مَحَبَّةَ مَنْ يَقُولُ بِفَضْلِهِمْ سَبَباً يُجِيرُ مِنَ السَّبِيلِ الْجَائِرَهْ
أرْجُو بِذَاكَ رِضَا الْمُهَيْمِنِ وَحْدَهُ يَوْمَ الْوُقُوفِ عَلَي ظُهُورِ السَّاهِرَهْ
- من عشق مي‌ورزم به پيغمبر محمد و وصي او و دو پسر او و دختر او كه بتول طاهره مي‌باشد.
- ايشانند أهل وَلاء بنابراين من با ولايتشان اميد سلامت و نجات را در آخرت دارم.
- و من مي‌بينم كه محبت كسي كه مُقِرّ و معترف به فضيلت ايشان است، سبب و وسيله‌اي مي‌باشد تا او را از راه جور و ظلم و اعتساف، در كنف خود پناه دهد و حفظ نمايد.
- و بدين ولاء و محبّت، من اميد در رضايت خداوند مهيمن بر امور، تنها بسته‌ام كه در روز وقوف در سطح عرصات و زمين موقف قيامت او از من خرسند و خشنود باشد.
بر تشيّع ابن دُرَيْد در «رياض العلماء» و «معالم العلماء» و «أمَل الآمِل» و «طبقات شيعة» قاضي نورالله مَرْعَشي، تنصيص و تصريح كرده‌اند.
منابع
- تقدم شیعه در علم لغت، مکتب وحی، تاریخ بازیابی: 8/7/1392.
