کمال خجندی

این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

کمال خجندی، کمال ‌الدین مسعود

ملیت : ایرانی

قرن : 8

وفات: ح 808/ 803/ 802 ق

صوفى، عارف و شاعر، متخلص به كمال. معروف به شیخ كمال.

در خجند از بلاد ماوراءالنهر به دنیا آمد. در جوانى به سفر حج رفت و بعد از مراجعت در تبریز سكنى گزید و تحت حمایت سلطان حسین جلایر (784 -776 ق) قرار گرفت. وى در علوم ظاهرى و باطنى عصر خود استاد بود و چون در تصوف و شعر و ادب تبحر داشت پیروان و مریدان بسیارى پیدا كرد. او با شیخ زین‌الدین خوافى و مولانا محمد شیرین، مشهور به مغربى، معاصر و معاشر بود. كمال در پى آشوب‌هاى تبریز، مدت چهار سال به شهر سراى، پایتخت قبچاق رفت و مریدان بسیار در آنجا به دست آورد و با خواجه عبید اللَّه چاچى، عارف مشهور، ملاقات و صحبت داشت. وى در 798 ق به تبریز بازگشت و مورد حمایت میرزا میرانشاه، فرزند تیمور، قرار گرفت و در خانقاهى كه داشت تا آخر عمر زیست. كمال معاصر حافظ شیرازى بود و پیشه‌ى شاعرى نداشت بلكه شعر را براى بیان احساسات و افكار خود و براى ارشاد و تربیت دیگران به كار مى‌برد. وى غزل‌هاى عارفانه را استادانه مى‌سرود و گذشته از جامى تنها شاعرى است كه حتى المقدور سعى مى‌كرد غزلیاتش همه در طول یكسان باشند، یعنى از هفت بیت تجاوز نكنند. كمال در سرودن شعر از سبك خواجه حسن دهلوى پیروى مى‌كرد. او در تبریز درگذشت. در مورد زمان فوت او در تذكره‌ها تاریخ‌هاى متفاوتى از 792 تا 808 ق ذكر شده است.

آثار

از آثارش: «دیوان» شعر، حدود هشت هزار بیت.

منبع

اثرآفرینان، زير نظر: دكتر سيد كمال حاج سيد جوادي و دكتر عبدالحسين نوايي، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1377، ج2، "کمال خجندی، کمال ‌الدین مسعود"