تقویم هجری قمری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '* تقویم سال 1433 هجری قمری * تقویم سال 1434 هجری قمری' ایجاد کرد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
* [[تقویم سال 1433 هجری قمری]]
+
[[تقویم هجری قمری]]، تقویم دینی مسلمانان جهان است. مبدأ این تقویم، اول محرم سالی است که [[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله  از [[مکه]] معظمه به [[مدینه]] منوره هجرت فرمودند.
* [[تقویم سال 1434 هجری قمری]]
+
 
 +
بر اساس‌ روايتي ‌منسوب‌ به‌ رسول‌ اكرم‌، كه‌ افراد متعددي‌ چون‌ محمدبن‌ جرير طبري‌ (ج‌ 3، ص‌ 1250) و سيوطي‌ (ص‌ 11) نقل‌ كرده‌اند، آن‌ حضرت‌ در هنگام‌ ورود به‌ مدينه‌ دستور وضع‌ گاه‌شماري‌ هجري‌ قمري‌ با مبدأ همان‌ زمان‌، يعني‌ ابتداي‌ ربيع‌الاول‌، را صادركردند. اما به‌ نقل‌ از بسياري‌ از مورخان‌ و نويسندگان‌ ديگر، در يكي‌ از سالهاي‌ شانزدهم‌، هفدهم‌ يا هجدهم‌ هجري‌ و به‌ دستور خليفه‌ دوم‌، در جلسه‌اي‌ كه‌ به‌ منظور طرح‌ و وضع‌ گاه‌شماري ‌براي‌ سرزمينهاي‌ اسلامي‌ بر پا شده‌ بود، پس‌ از رد چند نظر مختلف‌، گاه‌شماري‌ هجري‌ قمري‌ با مبدأ اول‌ محرم‌ سالي‌ كه‌ هجرت‌ رسول‌ اكرم‌ در آن‌ رخ‌ داده‌ بود (16 ژوئيه‌ 622 ميلادي‌) رسميت‌ يافت‌ (براي‌ آگاهي‌ از منابع ‌متعدد تاريخي‌ درباره‌ اين‌ واقعه‌، استنادات‌ و نظر مخالفان‌ و موافقان‌ آن نک: عاملي‌، ج‌ 3، ص‌ 32ـ 58). بر اين‌ اساس‌، دو ماه ‌از سال‌ اول‌ هجري‌ (از اول‌ محرم‌ تا اول‌ ربيع‌الاول‌ كه‌ هجرت‌رخ‌ داد)، پيش‌ از آنكه‌ واقعه‌ هجرت‌ صورت‌ گرفته‌ باشد، جزو سال‌ اول‌ هجري‌ قمري‌ محسوب‌ شد.<ref>  [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory3-3.asp  تاريخ تقويم در ايران و كشورهاي اسلامي، مرکز تقویم دانشگاه تهران، بخش گاه‌شماري‌ در كشورهاي‌ عربي‌] </ref>
 +
 
 +
مسعودی در کتاب التنبیه و الاشراف از قول زهری‌[محمد بن مسلم بن عبید اللّه بن شهاب زهری‌]آورده است:«وقتی پیغمبر خدای‌[ص‌]به هجرت سوی مدینه آمد، بگفت تا آن را مبدأ تاریخ کنند»مسعودی که پیش از نقل این روایت، روایات دیگری ار مبنی بر وضع تقویم به وسیله عمر بن خطّاب نقل کرده است، صحت روایت زهری را تأیید نمی‌کند و می‌نویسد:«این خبر از این جهت که واحد است و هم از این جهت که مرسل است و سلسله راویان آن معلوم نیست به نزد کسانی که خبر مرسل را نمی‌پذیرند قابل اعتماد نیست.»
 +
 
 +
یکسال در این تقویم شامل 12 ماه قمری است که به ‌ترتیب عبارتند از : محرم،صفر،ربیع الاول، ربیع الثانی، جمادی الاول، جمادی الثانیه، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده و ذیحجه. تاریخ اول هر ماه با رؤیت هلال ماه نو در شامگاه روز بیست و نهم یا سی اُم ماه قبل ماه‌، به ثبوت می‌رسد. با این حساب‌، تعداد شبانه‌روزهای هر ماه قمری که برابر با مدت زمان بین دو رؤیت متوالی هلال ماه نو است، 29 یا 30 شبانه‌روز گرفته می‌شود.<ref>  [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalBase/Lunarbase.asp  تقویم هجری قمری، مرکز تقویم دانشگاه تهران](14 شهریور 1391) </ref>
 +
 
 +
==پانویس==
 +
<references/>

نسخهٔ ‏۲ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۲:۳۵

تقویم هجری قمری، تقویم دینی مسلمانان جهان است. مبدأ این تقویم، اول محرم سالی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از مکه معظمه به مدینه منوره هجرت فرمودند.

بر اساس‌ روايتي ‌منسوب‌ به‌ رسول‌ اكرم‌، كه‌ افراد متعددي‌ چون‌ محمدبن‌ جرير طبري‌ (ج‌ 3، ص‌ 1250) و سيوطي‌ (ص‌ 11) نقل‌ كرده‌اند، آن‌ حضرت‌ در هنگام‌ ورود به‌ مدينه‌ دستور وضع‌ گاه‌شماري‌ هجري‌ قمري‌ با مبدأ همان‌ زمان‌، يعني‌ ابتداي‌ ربيع‌الاول‌، را صادركردند. اما به‌ نقل‌ از بسياري‌ از مورخان‌ و نويسندگان‌ ديگر، در يكي‌ از سالهاي‌ شانزدهم‌، هفدهم‌ يا هجدهم‌ هجري‌ و به‌ دستور خليفه‌ دوم‌، در جلسه‌اي‌ كه‌ به‌ منظور طرح‌ و وضع‌ گاه‌شماري ‌براي‌ سرزمينهاي‌ اسلامي‌ بر پا شده‌ بود، پس‌ از رد چند نظر مختلف‌، گاه‌شماري‌ هجري‌ قمري‌ با مبدأ اول‌ محرم‌ سالي‌ كه‌ هجرت‌ رسول‌ اكرم‌ در آن‌ رخ‌ داده‌ بود (16 ژوئيه‌ 622 ميلادي‌) رسميت‌ يافت‌ (براي‌ آگاهي‌ از منابع ‌متعدد تاريخي‌ درباره‌ اين‌ واقعه‌، استنادات‌ و نظر مخالفان‌ و موافقان‌ آن نک: عاملي‌، ج‌ 3، ص‌ 32ـ 58). بر اين‌ اساس‌، دو ماه ‌از سال‌ اول‌ هجري‌ (از اول‌ محرم‌ تا اول‌ ربيع‌الاول‌ كه‌ هجرت‌رخ‌ داد)، پيش‌ از آنكه‌ واقعه‌ هجرت‌ صورت‌ گرفته‌ باشد، جزو سال‌ اول‌ هجري‌ قمري‌ محسوب‌ شد.[۱]

مسعودی در کتاب التنبیه و الاشراف از قول زهری‌[محمد بن مسلم بن عبید اللّه بن شهاب زهری‌]آورده است:«وقتی پیغمبر خدای‌[ص‌]به هجرت سوی مدینه آمد، بگفت تا آن را مبدأ تاریخ کنند»مسعودی که پیش از نقل این روایت، روایات دیگری ار مبنی بر وضع تقویم به وسیله عمر بن خطّاب نقل کرده است، صحت روایت زهری را تأیید نمی‌کند و می‌نویسد:«این خبر از این جهت که واحد است و هم از این جهت که مرسل است و سلسله راویان آن معلوم نیست به نزد کسانی که خبر مرسل را نمی‌پذیرند قابل اعتماد نیست.»

یکسال در این تقویم شامل 12 ماه قمری است که به ‌ترتیب عبارتند از : محرم،صفر،ربیع الاول، ربیع الثانی، جمادی الاول، جمادی الثانیه، رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذیقعده و ذیحجه. تاریخ اول هر ماه با رؤیت هلال ماه نو در شامگاه روز بیست و نهم یا سی اُم ماه قبل ماه‌، به ثبوت می‌رسد. با این حساب‌، تعداد شبانه‌روزهای هر ماه قمری که برابر با مدت زمان بین دو رؤیت متوالی هلال ماه نو است، 29 یا 30 شبانه‌روز گرفته می‌شود.[۲]

پانویس