فاطمه دختر امام حسن علیه السلام: تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{متوسط}} | {{متوسط}} | ||
| − | ''' | + | '''«فاطمه بنت الحسن علیهاالسلام»''' (متوفی قرن اول هجری)، دختر [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]] علیهالسلام و همسر [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیهالسلام و مادر [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] علیهالسلام است. وی از بانوان با فضیلت بود و در [[کربلا]] نیز حضور داشت. |
| + | ==فضیلت فاطمه بنت الحسن== | ||
| + | فاطمه بنت الحسن علیهاالسلام یکی از بانوان علوی، هاشمی از شجره طیبه [[رسالت]] و با شرافت و [[حیا]] و [[عفت]] و صاحب کرامات است. | ||
| − | + | [[شیخ کلینی]] در كتاب شريف «[[الکافی]]» از امام باقر علیه السلام درباره مادرش نقل می كند که فرمود: «كَانَتْ أُمِّي قَاعِدَةً عِنْدَ جِدَارٍ فَتَصَدَّعَ اَلْجِدَارُ وَ سَمِعْنَا هَدَّةً شَدِيدَةً فَقَالَتْ بِيَدِهَا لاَ وَ حَقِّ اَلْمُصْطَفَى مَا أَذِنَ اَللَّهُ لَكَ فِي اَلسُّقُوطِ، فَبَقِيَ مُعَلَّقاً فِي اَلْجَوِّ حَتَّى جَازَتْهُ، فَتَصَدَّقَ أَبِي عَنْهَا بِمِائَةِ دِينَارٍ»؛<ref>الكافی، کلینی، ج۱، ص۴۶۹.</ref> مادرم در کنار دیواری نشسته بود، صدای شدیدی از دیوار به گوش رسید و می خواست فرو ریزد. در آن هنگام مادرم با دستش اشاره کرد و گفت: نه، به حق پیامبر، خداوند به تو اجازه نمی دهد که فرو بریزی! پس دیوار در هوا معلق ماند تا او کنار رفت. سپس پدرم برایش صد دینار [[صدقه]] داد. | |
همچنین از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام درباره اش نقل شده: «... وَ ذَكَرَ أَبُوعَبْدِاَللَّهِ (ع) جَدَّتَهُ أُمَّ أَبِيهِ يَوْماً فَقَالَ كَانَتْ صِدِّيقَةً لَمْ تُدْرَكْ فِي آلِ اَلْحَسَنِ اِمْرَأَةٌ مِثْلُهَا»؛<ref>الكافی، کلینی، ج۱، ص۴۶۹.</ref> ابوعبدالله علیه السلام از مادر پدرش چنین باد کرد که: او بانویی راستگو و درستکار بود، زنی همپایه او در خاندان امام حسن علیه السلام نبوده است. | همچنین از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام درباره اش نقل شده: «... وَ ذَكَرَ أَبُوعَبْدِاَللَّهِ (ع) جَدَّتَهُ أُمَّ أَبِيهِ يَوْماً فَقَالَ كَانَتْ صِدِّيقَةً لَمْ تُدْرَكْ فِي آلِ اَلْحَسَنِ اِمْرَأَةٌ مِثْلُهَا»؛<ref>الكافی، کلینی، ج۱، ص۴۶۹.</ref> ابوعبدالله علیه السلام از مادر پدرش چنین باد کرد که: او بانویی راستگو و درستکار بود، زنی همپایه او در خاندان امام حسن علیه السلام نبوده است. | ||
| + | ==روایت حدیث== | ||
| + | فاطمه بنت الحسن از راویان [[حدیث]] بوده و در منابع روایی، حدیثی از او از پدرش [[امام حسن]] علیه السلام، نقل شده است.<ref>فلاح السائل، سید بن طاووس، ص ۱۳۸.</ref> در کتاب «محدَّثات شیعه» از فاطمه بنت الحسن به نام «محدَّثه» یاد شده است.<ref>محدثات الشیعه، نهله غروى نائینى، ص ۲۴۰.</ref> | ||
| − | فاطمه بنت الحسن به همراه همسرش [[امام سجاد علیه السلام|امام زین العابدین]] علیه السلام و فرزندش [[امام باقر علیه السلام|محمد باقر]] علیه | + | گرچه در این کتاب، مستندی برای احادیث این بانوی گرانقدر ذکر نشده؛ ولی در کتاب «[[بحارالانوار]]»، روایتی درباره علامات ظهور [[امام زمان]] علیه السلام از ایشان نقل شده است: «سَمعْتُ بِنْت الْحَسَنِ بنِ عَلی علیهماالسلام تَقُول: لا یَکُونُ هذا الاَمْرُ الَّذی تَنْتَظِرُونَ حَتّی یَبْرَأ بَعْضُکُم مِنْ بَعْضٍ وَ یَلْعَن بَعْضُکُم بَعْضَا وَ یَتْفَل بَعْضُکُم فِی وَجْهِ بَعْضٍ وَ حَتّی یَشْهَدَ بَعْضُکُم بِالکُفْرِ عَلی بَعْضٍ. قُلْتُ: ما فِی ذلِکَ الخَیْر؟ قالَ: اَلْخَیْرُ کُلُّه فِی ذلِکَ عِنَدَ ذلِکَ یَقُومُ قائِمنا فَیَرْفَعُ ذَلِکَ کُلُّه»؛<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۱۱، ح۵۸.</ref> عمیره دختر نفیل می گوید: شنیدم که دختر حسن بن علی(ع) فرمود: ظهوری که منتظر آن هستید تحقق پیدا نمی کند تا آن زمان که بعضی از شما از بعضی دیگر دوری کنند و برخی از شما برخی دیگر را لعن کنند و گروهی از شما آب دهان بر صورت گروهی دیگر بیندازد؛ تا آنجا که جمعی از شما بر کفرِ جمعی دیگر شهادت دهند. پرسیدم: در آن زمان خیر در چیست؟ فرمود: خیر تمامش در ظهور است. در آن روز قائم ما قیام می کند و تمام آن دشمنیها را از بین می برد.» |
| + | ==فاطمه بنت الحسن در کربلا== | ||
| + | فاطمه بنت الحسن به همراه همسرش [[امام سجاد علیه السلام|امام زین العابدین]] علیه السلام و فرزندش [[امام باقر علیه السلام|محمد باقر]] علیه السلام، همراه عموی بزرگوارش [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام رهسپار [[کربلا]] شد و پس از واقعه [[عاشورا]] در سلک [[اسرای اهل بیت علیهم السلام|اسیران]] به [[شام]] رفت. | ||
| + | |||
| + | وی شاهد همه ظلمها و مصیبتهای وارد شده بر [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام بود و در کلیه مصائب با آنان سهیم بود و با [[صبر]] و بردباری، بیماری و شکنجه های همسرش، شهادت عزیزان و اسارت زنها و بچه ها و حقارتها و توهینها را ضمن حفظ [[حجاب]] متحمل شد. | ||
| + | |||
| + | تاریخ درباره وفات و محل دفن این بانوی بزرگوار تصریح و حتی اشاره ای نکرده است، که می توان علت آن را شدت اختناق توسط حکومت [[بنی امیه]] دانست. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[[بانوان عالمه و آثار آنها (کتاب)|بانوان عالمه و آثار آنها]]، معاونت پژوهش مرکز حوزههای علمیه خواهران. | *[[بانوان عالمه و آثار آنها (کتاب)|بانوان عالمه و آثار آنها]]، معاونت پژوهش مرکز حوزههای علمیه خواهران. | ||
| − | *" | + | *"فاطمه بنت الحسن مادر باقرالعلوم(ع)"، اسماعیل محمدی کرمانشاهی، مجله پیام زن، آبان ۱۳۸۰، شماره ۱۱۶. |
| − | + | [[رده:خاندان اهل البیت علیهم السلام]][[Category:وابستگان امام حسن علیه السلام]][[رده:اسیران کربلا]][[رده:زنان راوی حدیث]][[Category:زنان نمونه قرن اول]] | |
| − | |||
| − | [[رده:خاندان اهل البیت علیهم السلام]][[Category:وابستگان امام حسن علیه السلام]][[رده:اسیران کربلا]] | ||
| − | [[ | ||
| − | [[ | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۲۹
«فاطمه بنت الحسن علیهاالسلام» (متوفی قرن اول هجری)، دختر امام حسن علیهالسلام و همسر امام سجاد علیهالسلام و مادر امام باقر علیهالسلام است. وی از بانوان با فضیلت بود و در کربلا نیز حضور داشت.
فضیلت فاطمه بنت الحسن
فاطمه بنت الحسن علیهاالسلام یکی از بانوان علوی، هاشمی از شجره طیبه رسالت و با شرافت و حیا و عفت و صاحب کرامات است.
شیخ کلینی در كتاب شريف «الکافی» از امام باقر علیه السلام درباره مادرش نقل می كند که فرمود: «كَانَتْ أُمِّي قَاعِدَةً عِنْدَ جِدَارٍ فَتَصَدَّعَ اَلْجِدَارُ وَ سَمِعْنَا هَدَّةً شَدِيدَةً فَقَالَتْ بِيَدِهَا لاَ وَ حَقِّ اَلْمُصْطَفَى مَا أَذِنَ اَللَّهُ لَكَ فِي اَلسُّقُوطِ، فَبَقِيَ مُعَلَّقاً فِي اَلْجَوِّ حَتَّى جَازَتْهُ، فَتَصَدَّقَ أَبِي عَنْهَا بِمِائَةِ دِينَارٍ»؛[۱] مادرم در کنار دیواری نشسته بود، صدای شدیدی از دیوار به گوش رسید و می خواست فرو ریزد. در آن هنگام مادرم با دستش اشاره کرد و گفت: نه، به حق پیامبر، خداوند به تو اجازه نمی دهد که فرو بریزی! پس دیوار در هوا معلق ماند تا او کنار رفت. سپس پدرم برایش صد دینار صدقه داد.
همچنین از امام صادق علیه السلام درباره اش نقل شده: «... وَ ذَكَرَ أَبُوعَبْدِاَللَّهِ (ع) جَدَّتَهُ أُمَّ أَبِيهِ يَوْماً فَقَالَ كَانَتْ صِدِّيقَةً لَمْ تُدْرَكْ فِي آلِ اَلْحَسَنِ اِمْرَأَةٌ مِثْلُهَا»؛[۲] ابوعبدالله علیه السلام از مادر پدرش چنین باد کرد که: او بانویی راستگو و درستکار بود، زنی همپایه او در خاندان امام حسن علیه السلام نبوده است.
روایت حدیث
فاطمه بنت الحسن از راویان حدیث بوده و در منابع روایی، حدیثی از او از پدرش امام حسن علیه السلام، نقل شده است.[۳] در کتاب «محدَّثات شیعه» از فاطمه بنت الحسن به نام «محدَّثه» یاد شده است.[۴]
گرچه در این کتاب، مستندی برای احادیث این بانوی گرانقدر ذکر نشده؛ ولی در کتاب «بحارالانوار»، روایتی درباره علامات ظهور امام زمان علیه السلام از ایشان نقل شده است: «سَمعْتُ بِنْت الْحَسَنِ بنِ عَلی علیهماالسلام تَقُول: لا یَکُونُ هذا الاَمْرُ الَّذی تَنْتَظِرُونَ حَتّی یَبْرَأ بَعْضُکُم مِنْ بَعْضٍ وَ یَلْعَن بَعْضُکُم بَعْضَا وَ یَتْفَل بَعْضُکُم فِی وَجْهِ بَعْضٍ وَ حَتّی یَشْهَدَ بَعْضُکُم بِالکُفْرِ عَلی بَعْضٍ. قُلْتُ: ما فِی ذلِکَ الخَیْر؟ قالَ: اَلْخَیْرُ کُلُّه فِی ذلِکَ عِنَدَ ذلِکَ یَقُومُ قائِمنا فَیَرْفَعُ ذَلِکَ کُلُّه»؛[۵] عمیره دختر نفیل می گوید: شنیدم که دختر حسن بن علی(ع) فرمود: ظهوری که منتظر آن هستید تحقق پیدا نمی کند تا آن زمان که بعضی از شما از بعضی دیگر دوری کنند و برخی از شما برخی دیگر را لعن کنند و گروهی از شما آب دهان بر صورت گروهی دیگر بیندازد؛ تا آنجا که جمعی از شما بر کفرِ جمعی دیگر شهادت دهند. پرسیدم: در آن زمان خیر در چیست؟ فرمود: خیر تمامش در ظهور است. در آن روز قائم ما قیام می کند و تمام آن دشمنیها را از بین می برد.»
فاطمه بنت الحسن در کربلا
فاطمه بنت الحسن به همراه همسرش امام زین العابدین علیه السلام و فرزندش محمد باقر علیه السلام، همراه عموی بزرگوارش امام حسین علیه السلام رهسپار کربلا شد و پس از واقعه عاشورا در سلک اسیران به شام رفت.
وی شاهد همه ظلمها و مصیبتهای وارد شده بر اهل بیت علیهم السلام بود و در کلیه مصائب با آنان سهیم بود و با صبر و بردباری، بیماری و شکنجه های همسرش، شهادت عزیزان و اسارت زنها و بچه ها و حقارتها و توهینها را ضمن حفظ حجاب متحمل شد.
تاریخ درباره وفات و محل دفن این بانوی بزرگوار تصریح و حتی اشاره ای نکرده است، که می توان علت آن را شدت اختناق توسط حکومت بنی امیه دانست.
پانویس
منابع
- بانوان عالمه و آثار آنها، معاونت پژوهش مرکز حوزههای علمیه خواهران.
- "فاطمه بنت الحسن مادر باقرالعلوم(ع)"، اسماعیل محمدی کرمانشاهی، مجله پیام زن، آبان ۱۳۸۰، شماره ۱۱۶.
