اخلاق ناصری (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | کتاب «اخلاق ناصرى» تألیف [[خواجه نصیرالدین طوسی]] در علم اخلاق<ref>کتب اخلاقی که علمای اسلام تالیف کرده اند دو قسم است: یکی اخلاق عملی که مولف صفات پسندیده و نکوهیده را طبقه بندی کرده و در هر موضوع مواعظ و نصایح و اندرزهای سودمند نوشته که مآخذ آنها کتب مذهبی و کلمات بزرگان و حکایات و روایات تاریخی و داستانی است. بهترین نمونه این قبیل کتابها در آثار فارسی «کیمیای سعادت» و در عربی «احیاءالعلوم غزالی» است. قسم دوم اخلاق از نظر فلسفه و حکمت عملی که مولف کتاب درباره عادات و آداب و فضائل و رذائل اخلاقی از جنبه فلسفه و کنجکاوی علت و معلول بحث کرده و علت وجود هر خلقی و طریق برطرف کردن هر صفتی را بیان کرده است. بهترین اثر در این زمینه در کتابهای فارسی «اخلاق ناصری» و نمونه عربی آن «الطهارة» است.</ref> و حکمت عملی به زبان فارسی است. | + | کتاب '''«اخلاق ناصرى»''' تألیف [[خواجه نصیرالدین طوسی]] در علم [[اخلاق]]<ref>کتب اخلاقی که علمای اسلام تالیف کرده اند دو قسم است: یکی اخلاق عملی که مولف صفات پسندیده و نکوهیده را طبقه بندی کرده و در هر موضوع مواعظ و نصایح و اندرزهای سودمند نوشته که مآخذ آنها کتب مذهبی و کلمات بزرگان و حکایات و روایات تاریخی و داستانی است. بهترین نمونه این قبیل کتابها در آثار فارسی «کیمیای سعادت» و در عربی «احیاءالعلوم غزالی» است. قسم دوم اخلاق از نظر فلسفه و حکمت عملی که مولف کتاب درباره عادات و آداب و فضائل و رذائل اخلاقی از جنبه فلسفه و کنجکاوی علت و معلول بحث کرده و علت وجود هر خلقی و طریق برطرف کردن هر صفتی را بیان کرده است. بهترین اثر در این زمینه در کتابهای فارسی «اخلاق ناصری» و نمونه عربی آن «الطهارة» است.</ref> و [[حکمت]] عملی به زبان فارسی است. مؤلف، رؤوس مطالب این علم را که حکمای بزرگ درباره سه قسمت «تهذیب اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مُدُن» در تألیفات خویش نوشته‌اند، در این کتاب جمع کرده است.<ref>جلال الدین همائی، منتخب اخلاق ناصری، موسسه نشر هما، ص"غ"</ref> خواجه نصیر در این کتاب می‌کوشد به روشی منطقی به ارائه طریق در تربیت نفس بپردازد و راه وصول به کمال عقلی را هموار سازد. |
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | کتاب | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | |عنوان= | |
| − | + | |تصویر=[[پرونده:اخلاق ناصری.jpg|240px|وسط]] | |
| − | + | |نویسنده=خواجه نصیرالدین طوسى | |
| − | + | |موضوع= اخلاق و حکمت عملی | |
| − | + | |زبان=فارسی | |
| − | + | |تعداد جلد=۱ | |
| − | + | |عنوان افزوده1= | |
| − | + | |افزوده1= | |
| − | + | |عنوان افزوده2= | |
| − | + | |افزوده2= | |
| − | + | |لینک= | |
| − | + | }} | |
| − | + | == مؤلف == | |
| + | ابوجعفر نصیرالدین محمد بن محمدحسن طوسى، معروف به [[خواجه نصیرالدین طوسى]] (۵۹۷-۶۷۲ ق)، متکلم، ریاضیدان، فیلسوف و منجم ایرانی [[شیعه]]، متولد طوس و متوفی در [[بغداد]] بود. پدرش از علماى طوس بود و خواجه نصیرالدین مقدمات را از پدر فراگرفت و در جوانى به نیشابور رفت و از محضر استادان بزرگ بهره گرفت. | ||
| − | + | خواجه پس از تسلط هلاکوخان مغول، در سال ۶۵۸ ق. از طرف او مأموریت یافت که رصدخانه مراغه را تأسیس کند و به امر هلاکو جمیع اوقاف ممالک ایلخانى در اختیار او قرار گرفت. خواجه توانست رصدخانه عظیمى احداث کند و عالمان بزرگ زمان را در آنجا گرد آورد. او کتابخانه بزرگ و ارزشمندى هم تأسیس کرد. نتیجه کار این گروه تنظیم زیج ایلخانى بود. خواجه تا آخر عمر در خدمت علم باقى ماند و على رغم نفوذ بسیارش، تمایلى به مقامات دنیوى نداشت. | |
| − | + | از شاگردان خواجه نصیرالدین می توان به [[علامه حلى]]، سید عبدالکریم بن طاووس، [[قطب الدین شیرازی|قطب الدین شیرازى]] و شهاب الدین ابوبکر کازرونى اشاره نمود. | |
| − | + | علاوه بر «[[اخلاق ناصری (کتاب)|اخلاق ناصرى]]»، برخی دیگر از تألیفات او عبارتند از: [[تجرید الاعتقاد]]، [[اوصاف الاشراف (کتاب)|اوصاف الاشراف]]، [[اساس الاقتباس (کتاب)|اساس الاقتباس]]، تحریر اصول اقلیدس، اثبات واجب تعالى، شرح اشارات [[ابن سینا]]، تلخیص المحصل و... . | |
| − | + | ==انگیزه تألیف== | |
| + | [[خواجه نصیرالدین طوسی]] این کتاب را به درخواست ناصرالدین ابوالفتح عبدالرحیم بن منصور، حاکم و محتشم قلعه قهستان تألیف کرد و از همین رو کتاب را «اخلاق ناصری» نامید. | ||
| − | + | ابتدا بنا بود کتاب «[[تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق (کتاب)|الطهارة]]» نوشته [[ابن مسکویه]] (م، ۴۲۱ ق) را از عربی به فارسی ترجمه شود، اما خواجه توضیح داد که ممکن است در ترجمه خدشه ای به زیبایی اثر وارد شود، و علاوه بر این، کتاب «الطهاره» فقط یک قسمت از اخلاق را در بر می گیرد و پیشنهاد داد دو قسمت دیگر را اضافه کرده و کتاب جدیدی تألیف شود. پس تصمیم گرفت کتابی مستقل در این زمینه بنگارد و در بخش حکمت خلقی از آراء و اقوال ابن مسکویه متابعت کرده و از مآخذ عمده او در قسمت تدبیر منزل رساله «تدبیر منزل» [[ابن سینا|ابوعلی سینا]] و در بخش سیاست مدن کتاب «السیاسة المدینة» و دیگر رسائل [[ابو نصر فارابی|ابونصر فارابی]] استفاده کرد.<ref>جلال الدین همائی، منتخب اخلاق ناصری، موسسه نشر هما ، "ص"</ref> | |
| − | + | خواجه نصیر طوسی این کتاب را در سن ۳۷ سالگى در حدود سال ۶۳۳ قمری نوشت. | |
| + | ==محتوای کتاب== | ||
| + | «اخلاق ناصری» از اندک کتابهایی است که در علم [[اخلاق]] فلسفی نگارش یافته است. [[خواجه نصیرالدین طوسی|محقق طوسی]] این کتاب نفیس را در سه مقاله و سی فصل ترتیب داد. نثر این کتاب نثر مرسل نسبتا دشوار است. علت دشواری این کتاب یکی آوردن لغات و اصطلاحات عربی و ایراد جمله های طولانی، و دیگر پیچیدگی پاره ای از اصل مطالب است که چون مربوط به مبادی [[فلسفه]] شرق است، فهم آنها برای کسانی که از این علم بی بهره اند دشوار است.<ref> جلال الدین همائی، منتخب اخلاق ناصری، موسسه نشر هما، ص "ف"</ref> | ||
| − | + | خواجه در مقدمه کتاب، ابتدا تعریفی از [[حکمت]] و اقسام آن بیان داشته و هم آنچه از مسائل فلسفه شرق برای فهم مطالب لازم بوده نگاشته است. سپس بخش ها و فصول کتاب را بدین گونه ذکر می کند: | |
| − | + | مقاله اول در «تهذیب اخلاق» (آراستن خوی و منش) و آن بر دو قسمت مبادی و مقاصد است؛ | |
| − | + | قسم اول در مبادی و آن مشتمل بر هفت فصل است: | |
| − | + | * ۱- معرفت موضوع و مبادی این نوع | |
| + | * ۲- معرفت نفس انسانی که آن را نفس ناطقه خوانند | ||
| + | * ۳- در تعدید قوتهای نفس انسانی و تمیز آن از دیگر قوا | ||
| + | * ۴- در آنکه انسان اشرف موجودات این عالم است | ||
| + | * ۵- بیان آنکه نفس انسانی را کمالی و نقصانی است | ||
| + | * ۶- در بیان آنکه کمال نفس انسانی در چیست و کسانی که مخالفت حق کرده اند در آن باب | ||
| + | * ۷- در بیان خیر و سعادت که مطلوب از رسیدن به کمال آن است | ||
| − | + | قسم دوم در مقاصد و آن مشتمل بر ده فصل است: | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | * ۱- حد و حقیقت خلق و بیان آنکه تغییر اخلاق ممکن است. | |
| + | * ۲- در بیان آنکه صناعت تهذیب اخلاق شریف ترین صناعات است | ||
| + | * ۳- در بیان آنکه اجناس فضایل که مکارم اخلاق عبارت از آن است چند است. | ||
| + | * ۴- در انواعی که در تحت اجناس فضایل باشد | ||
| + | * ۵- در بیان حصر اجناس که اصناف رذایل باشند | ||
| + | * ۶- فرق میان فضایل و آنچه شبیه فضایل بود از احوال | ||
| + | * ۷- در بیان شرف [[عدالت]] بر دیگر فضایل و شرح احوال و اقسام آن | ||
| + | * ۸- در بیان ترتیب اکتساب فضایل و مراتب سعادات | ||
| + | * ۹- در حفظ صحت نفس که آن بر محافظت فضایل مقصور بود | ||
| + | * ۱۰- در معالجه امراض نفس و آن بر ازاله رذایل مقدر بود. | ||
| − | + | مقاله دوم در «تدبیر منزل» (رفتار با خانواده) و آن مشتمل بر پنج فصل است: | |
| − | + | * ۱- در سبب احتیاج به منازل و معرفت ارکان آن و تقدیم آنچه مهم در این معنی و مقدمات آن | |
| + | * ۲- در معرفت سیاست و تدبیر اموال و اقوات | ||
| + | * ۳- در معرفت سیاست و تدبیر اهل خانه | ||
| + | * ۴- در معرفت سیاست و تدبیر و تادیب اولاد و رعایت حقوق پدران و مادران | ||
| + | * ۵- در معرفت سیاست و تدبیر خدم و عبید | ||
| − | + | مقاله سوم در «سیاست مُدُن» (کشور داری) و آن شامل ۸ فصل است: | |
| − | + | * ۱- در سبب احتیاج خلق به تمدن و شرح آن و ماهیت و فضیلت این علم | |
| + | * ۲- در فضیلت محبت و سداد که ارتباط اجتماعات بدان بود و اقسام آن | ||
| + | * ۳- در اقسام اجتماعات و شرح احوال مدن | ||
| + | * ۴- در سیاست ملک و آداب ملوک | ||
| + | * ۵- در سیاست خدمت و آداب اتباع ملوک | ||
| + | * ۶- در فضیلت صداقت و کیفیت معاشرت با اصدقاء | ||
| + | * ۷- در کیفیت معاشرت با اصناف خلق | ||
| + | * ۸- در وصایائی که منسوب است به افلاطون که کتاب بدان ختم شده است.<ref>خواجه نصیرالدین طوسی،اخلاق ناصری،ص۱۱-۱۲</ref> | ||
| − | + | ==شرح و تلخیص کتاب== | |
| + | شروح متعددی بر «اخلاق ناصری» نوشته شده، از جمله: ۱- «مفتاح الأخلاق»، شرح عبدالرحمان بن عبدالکریم برهانپوری ۲- «شرح اخلاق ناصری» [[تاج العلمای هندوستانی|تاج العلماء سید علی محمد لکنهوی]] ۳- «توضیح الاخلاق قطب شاهی» شرح أبوالمعالی عاملی ۴- «شرح أخلاق ناصری» اثر سید علیم الله الجالندهری. | ||
| − | + | «اخلاق ناصری» همچنین دارای چند خلاصه و گزیده است: ۱- «[[اوصاف الاشراف (کتاب)|اوصاف الاشراف]]» خلاصه «اخلاق ناصری» از خود مؤلف. ۲- گزیده ای به نام «تزکیه الارواح عن موانع الافلاح» که به سال ۷۶۴ ق. نگارش یافته. ۳- گزیده ای که در تاریخ ۹۵۶ ق. نگارش یافته و جزو مخطوطات کتابخانه استاد [[محدث ارموی|جلال الدین محدث ارموی]] است. ۴- گزیده دیگر به فرمان شاه صفی در سال ۱۰۵۰ ق. توسط سید امیر علاءالدین حسین آملی به نام «توضیح الاخلاق» است. ۵- پنجمین گزیده به اهتمام استاد [[جلال الدین همایی|جلال الدین همائی]] تدوین گردیده با عنوان «منتخب اخلاق ناصری» در سال ۱۳۲۰ ش. از سوی وزارت فرهنگ به زیور طبع آراسته شده است. | |
| − | + | از کتاب «اخلاق ناصری» [[نسخه خطی|نسخه های خطی]] زیادی در کتابخانه های معروف [[ایران]] و جهان یافت می شود. | |
| − | + | این کتاب بارها در کشورهای مختلف از جمله بمبیء، کلکته، لکنهو و [[تهران]] به چاپ رسیده است و به زبان های عربی، ترکی و انگلیسی نیز ترجمه شده است.<ref>درآمدی بر ارزشیابی اخلاق ناصری علیرضا میرزا محمد </ref> | |
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
=منابع= | =منابع= | ||
| + | *اخلاق ناصری، خواجه نصیر الدین طوسی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه. | ||
| + | *"حکمت عملی تهذیب نفس اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی"، سید محمدرضا غیاثى، اسفند ۱۳۷۳. | ||
| + | *"درآمدی بر ارزشیابی اخلاق ناصری"، علیرضا میرزا محمد، فصلنامه علوم اسلامی، تابستان ۱۳۸۸. | ||
| + | *شرح مختصری از کتاب اخلاق ناصری، [http://www.math-khajenasir.blogfa.com/cat-5.aspx وب خواجه نصیرالدین طوسی]، بازیابی: ۱۳ دی ۱۳۹۶. | ||
| + | *منتخب اخلاق ناصری، جلال الدین همائی، تهران، موسسه نشر هما، اسفند ۱۳۹۳. | ||
| − | + | [[رده:کتابهای اخلاق اسلامی]] | |
| − | + | [[رده:منابع اخلاق اسلامی]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[رده:اخلاق]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۰
کتاب «اخلاق ناصرى» تألیف خواجه نصیرالدین طوسی در علم اخلاق[۱] و حکمت عملی به زبان فارسی است. مؤلف، رؤوس مطالب این علم را که حکمای بزرگ درباره سه قسمت «تهذیب اخلاق، تدبیر منزل و سیاست مُدُن» در تألیفات خویش نوشته‌اند، در این کتاب جمع کرده است.[۲] خواجه نصیر در این کتاب می‌کوشد به روشی منطقی به ارائه طریق در تربیت نفس بپردازد و راه وصول به کمال عقلی را هموار سازد.
 | |
| نویسنده | خواجه نصیرالدین طوسى |
| موضوع | اخلاق و حکمت عملی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
مؤلف
ابوجعفر نصیرالدین محمد بن محمدحسن طوسى، معروف به خواجه نصیرالدین طوسى (۵۹۷-۶۷۲ ق)، متکلم، ریاضیدان، فیلسوف و منجم ایرانی شیعه، متولد طوس و متوفی در بغداد بود. پدرش از علماى طوس بود و خواجه نصیرالدین مقدمات را از پدر فراگرفت و در جوانى به نیشابور رفت و از محضر استادان بزرگ بهره گرفت.
خواجه پس از تسلط هلاکوخان مغول، در سال ۶۵۸ ق. از طرف او مأموریت یافت که رصدخانه مراغه را تأسیس کند و به امر هلاکو جمیع اوقاف ممالک ایلخانى در اختیار او قرار گرفت. خواجه توانست رصدخانه عظیمى احداث کند و عالمان بزرگ زمان را در آنجا گرد آورد. او کتابخانه بزرگ و ارزشمندى هم تأسیس کرد. نتیجه کار این گروه تنظیم زیج ایلخانى بود. خواجه تا آخر عمر در خدمت علم باقى ماند و على رغم نفوذ بسیارش، تمایلى به مقامات دنیوى نداشت.
از شاگردان خواجه نصیرالدین می توان به علامه حلى، سید عبدالکریم بن طاووس، قطب الدین شیرازى و شهاب الدین ابوبکر کازرونى اشاره نمود.
علاوه بر «اخلاق ناصرى»، برخی دیگر از تألیفات او عبارتند از: تجرید الاعتقاد، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس، تحریر اصول اقلیدس، اثبات واجب تعالى، شرح اشارات ابن سینا، تلخیص المحصل و... .
انگیزه تألیف
خواجه نصیرالدین طوسی این کتاب را به درخواست ناصرالدین ابوالفتح عبدالرحیم بن منصور، حاکم و محتشم قلعه قهستان تألیف کرد و از همین رو کتاب را «اخلاق ناصری» نامید.
ابتدا بنا بود کتاب «الطهارة» نوشته ابن مسکویه (م، ۴۲۱ ق) را از عربی به فارسی ترجمه شود، اما خواجه توضیح داد که ممکن است در ترجمه خدشه ای به زیبایی اثر وارد شود، و علاوه بر این، کتاب «الطهاره» فقط یک قسمت از اخلاق را در بر می گیرد و پیشنهاد داد دو قسمت دیگر را اضافه کرده و کتاب جدیدی تألیف شود. پس تصمیم گرفت کتابی مستقل در این زمینه بنگارد و در بخش حکمت خلقی از آراء و اقوال ابن مسکویه متابعت کرده و از مآخذ عمده او در قسمت تدبیر منزل رساله «تدبیر منزل» ابوعلی سینا و در بخش سیاست مدن کتاب «السیاسة المدینة» و دیگر رسائل ابونصر فارابی استفاده کرد.[۳]
خواجه نصیر طوسی این کتاب را در سن ۳۷ سالگى در حدود سال ۶۳۳ قمری نوشت.
محتوای کتاب
«اخلاق ناصری» از اندک کتابهایی است که در علم اخلاق فلسفی نگارش یافته است. محقق طوسی این کتاب نفیس را در سه مقاله و سی فصل ترتیب داد. نثر این کتاب نثر مرسل نسبتا دشوار است. علت دشواری این کتاب یکی آوردن لغات و اصطلاحات عربی و ایراد جمله های طولانی، و دیگر پیچیدگی پاره ای از اصل مطالب است که چون مربوط به مبادی فلسفه شرق است، فهم آنها برای کسانی که از این علم بی بهره اند دشوار است.[۴]
خواجه در مقدمه کتاب، ابتدا تعریفی از حکمت و اقسام آن بیان داشته و هم آنچه از مسائل فلسفه شرق برای فهم مطالب لازم بوده نگاشته است. سپس بخش ها و فصول کتاب را بدین گونه ذکر می کند:
مقاله اول در «تهذیب اخلاق» (آراستن خوی و منش) و آن بر دو قسمت مبادی و مقاصد است؛
قسم اول در مبادی و آن مشتمل بر هفت فصل است:
- ۱- معرفت موضوع و مبادی این نوع
- ۲- معرفت نفس انسانی که آن را نفس ناطقه خوانند
- ۳- در تعدید قوتهای نفس انسانی و تمیز آن از دیگر قوا
- ۴- در آنکه انسان اشرف موجودات این عالم است
- ۵- بیان آنکه نفس انسانی را کمالی و نقصانی است
- ۶- در بیان آنکه کمال نفس انسانی در چیست و کسانی که مخالفت حق کرده اند در آن باب
- ۷- در بیان خیر و سعادت که مطلوب از رسیدن به کمال آن است
قسم دوم در مقاصد و آن مشتمل بر ده فصل است:
- ۱- حد و حقیقت خلق و بیان آنکه تغییر اخلاق ممکن است.
- ۲- در بیان آنکه صناعت تهذیب اخلاق شریف ترین صناعات است
- ۳- در بیان آنکه اجناس فضایل که مکارم اخلاق عبارت از آن است چند است.
- ۴- در انواعی که در تحت اجناس فضایل باشد
- ۵- در بیان حصر اجناس که اصناف رذایل باشند
- ۶- فرق میان فضایل و آنچه شبیه فضایل بود از احوال
- ۷- در بیان شرف عدالت بر دیگر فضایل و شرح احوال و اقسام آن
- ۸- در بیان ترتیب اکتساب فضایل و مراتب سعادات
- ۹- در حفظ صحت نفس که آن بر محافظت فضایل مقصور بود
- ۱۰- در معالجه امراض نفس و آن بر ازاله رذایل مقدر بود.
مقاله دوم در «تدبیر منزل» (رفتار با خانواده) و آن مشتمل بر پنج فصل است:
- ۱- در سبب احتیاج به منازل و معرفت ارکان آن و تقدیم آنچه مهم در این معنی و مقدمات آن
- ۲- در معرفت سیاست و تدبیر اموال و اقوات
- ۳- در معرفت سیاست و تدبیر اهل خانه
- ۴- در معرفت سیاست و تدبیر و تادیب اولاد و رعایت حقوق پدران و مادران
- ۵- در معرفت سیاست و تدبیر خدم و عبید
مقاله سوم در «سیاست مُدُن» (کشور داری) و آن شامل ۸ فصل است:
- ۱- در سبب احتیاج خلق به تمدن و شرح آن و ماهیت و فضیلت این علم
- ۲- در فضیلت محبت و سداد که ارتباط اجتماعات بدان بود و اقسام آن
- ۳- در اقسام اجتماعات و شرح احوال مدن
- ۴- در سیاست ملک و آداب ملوک
- ۵- در سیاست خدمت و آداب اتباع ملوک
- ۶- در فضیلت صداقت و کیفیت معاشرت با اصدقاء
- ۷- در کیفیت معاشرت با اصناف خلق
- ۸- در وصایائی که منسوب است به افلاطون که کتاب بدان ختم شده است.[۵]
شرح و تلخیص کتاب
شروح متعددی بر «اخلاق ناصری» نوشته شده، از جمله: ۱- «مفتاح الأخلاق»، شرح عبدالرحمان بن عبدالکریم برهانپوری ۲- «شرح اخلاق ناصری» تاج العلماء سید علی محمد لکنهوی ۳- «توضیح الاخلاق قطب شاهی» شرح أبوالمعالی عاملی ۴- «شرح أخلاق ناصری» اثر سید علیم الله الجالندهری.
«اخلاق ناصری» همچنین دارای چند خلاصه و گزیده است: ۱- «اوصاف الاشراف» خلاصه «اخلاق ناصری» از خود مؤلف. ۲- گزیده ای به نام «تزکیه الارواح عن موانع الافلاح» که به سال ۷۶۴ ق. نگارش یافته. ۳- گزیده ای که در تاریخ ۹۵۶ ق. نگارش یافته و جزو مخطوطات کتابخانه استاد جلال الدین محدث ارموی است. ۴- گزیده دیگر به فرمان شاه صفی در سال ۱۰۵۰ ق. توسط سید امیر علاءالدین حسین آملی به نام «توضیح الاخلاق» است. ۵- پنجمین گزیده به اهتمام استاد جلال الدین همائی تدوین گردیده با عنوان «منتخب اخلاق ناصری» در سال ۱۳۲۰ ش. از سوی وزارت فرهنگ به زیور طبع آراسته شده است.
از کتاب «اخلاق ناصری» نسخه های خطی زیادی در کتابخانه های معروف ایران و جهان یافت می شود. این کتاب بارها در کشورهای مختلف از جمله بمبیء، کلکته، لکنهو و تهران به چاپ رسیده است و به زبان های عربی، ترکی و انگلیسی نیز ترجمه شده است.[۶]
پانویس
- ↑ کتب اخلاقی که علمای اسلام تالیف کرده اند دو قسم است: یکی اخلاق عملی که مولف صفات پسندیده و نکوهیده را طبقه بندی کرده و در هر موضوع مواعظ و نصایح و اندرزهای سودمند نوشته که مآخذ آنها کتب مذهبی و کلمات بزرگان و حکایات و روایات تاریخی و داستانی است. بهترین نمونه این قبیل کتابها در آثار فارسی «کیمیای سعادت» و در عربی «احیاءالعلوم غزالی» است. قسم دوم اخلاق از نظر فلسفه و حکمت عملی که مولف کتاب درباره عادات و آداب و فضائل و رذائل اخلاقی از جنبه فلسفه و کنجکاوی علت و معلول بحث کرده و علت وجود هر خلقی و طریق برطرف کردن هر صفتی را بیان کرده است. بهترین اثر در این زمینه در کتابهای فارسی «اخلاق ناصری» و نمونه عربی آن «الطهارة» است.
- ↑ جلال الدین همائی، منتخب اخلاق ناصری، موسسه نشر هما، ص"غ"
- ↑ جلال الدین همائی، منتخب اخلاق ناصری، موسسه نشر هما ، "ص"
- ↑ جلال الدین همائی، منتخب اخلاق ناصری، موسسه نشر هما، ص "ف"
- ↑ خواجه نصیرالدین طوسی،اخلاق ناصری،ص۱۱-۱۲
- ↑ درآمدی بر ارزشیابی اخلاق ناصری علیرضا میرزا محمد
منابع
- اخلاق ناصری، خواجه نصیر الدین طوسی، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه.
- "حکمت عملی تهذیب نفس اداره منزل و اجتماع از دیدگاه خواجه نصیرالدین طوسی"، سید محمدرضا غیاثى، اسفند ۱۳۷۳.
- "درآمدی بر ارزشیابی اخلاق ناصری"، علیرضا میرزا محمد، فصلنامه علوم اسلامی، تابستان ۱۳۸۸.
- شرح مختصری از کتاب اخلاق ناصری، وب خواجه نصیرالدین طوسی، بازیابی: ۱۳ دی ۱۳۹۶.
- منتخب اخلاق ناصری، جلال الدین همائی، تهران، موسسه نشر هما، اسفند ۱۳۹۳.
