سید محمدحسین مصباح موسوی

آیت الله سيد محمدحسين مصباح موسوي (۱۳۰۵ - ۱۳۸۲ ش) عالمی زاهد، فقیهی متقی، روحانى وارسته شیعه معاصر و از شاگردان آیت الله العظمی میلانی بودند که نمايندگی حضرات آيات بروجردی، خويي و سيستاني در مشهد به ایشان محول شده بود. مجتمع خیریه حضرت امام هادی علیه السلام، مجتمع‌های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام از آثار وجودی معظم له می باشد.

نام کامل	سيد محمدحسين مصباح موسوي
زادروز	۱۳۰۵ شمسی
زادگاه	مشهد
وفات	۱۳۸۲ شمسی
مدفن	مشهد
اساتید	هاشم قزوینی، سید محمد باقر حجت طباطبایی، سید محمدهادی میلانی

ولادت و خاندان

سید محمدحسین فرزند سید اسدالله مصباح موسوی روز تاسوعای سال ۱۳۴۵ قمری مطابق با ۲۸ خرداد ۱۳۰۵ شمسی در مشهد مقدس، در بیت علم و تقوا و سیادت دیده به جهان گشود.

تحصیلات و فعالیت های علمی

ایشان پس از گذراندن دوره کودکی وارد حوزه علمیه مشهد شد و از محضر اساتید برجسته آن زمان بهره مند گردید. ادبیات را نزد مرحوم ادیب ثانی فراگرفت و در سطوح عالیه فقه و اصول از محضر مرحوم آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی استفاده کرد و مدتی نیز در درس خارج آن استاد فرزانه که بطور خصوصی جهت وی و مرحوم آیت الله سید محمد باقر حجت طباطبایی برگزار می شد، شرکت نمود.

ایشان در دروس خارج فقه و اصول از محضر مرحوم آیت الله العظمی میلانی تلمذ نمود و سالیان متمادی به تدریس سطوح عالیه جهت طلاب و فضلای حوزه و تفسیر قرآن کریم و اقامه نماز جماعت در مسجد فیل اهتمام ورزید.

آیت الله مصباح پس از رحلت برادرش آیت الله حاج سید مرتضی مصباح، در سن ۲۶ سالگی به عنوان نماینده مرجع عالیقدر آیت الله العظمی بروجردی در مشهد مقدس مشغول انجام وظیفه شد و در طول عمر بابرکت خود، معتمد مراجع نامی شیعه و نماینده وکیل تام‌الاختیار آن‌ها بود.

اساتید

حضرات آیات:

• سید مرتضی مصباح موسوی
• ادیب نیشابوری (ادیب ثانی)
• هاشم قزوینی
• سید محمد باقر حجت طباطبایی
• سید محمدهادی میلانی

فعالیت های حوزوی

آيت‌الله مصباح براى پرورش طلاب فاضل اهميت ويژه‌اى قائل بودند. لذا تصميم بر برپايى امتحانات در سطوح مختلف دروس حوزه گرفتند. در همين راستا طلّاب را در گروه‌هاى متعدّد تقسيم، سرپرستى هر گروه را به استادى فرزانه واگذار کرده و در پايان هر ماه نيز آزمونى علمى به عمل می‌آمد.

اجازات و وکالات

آیت‌الله مصباح موسوى از عده زيادى از مراجع عظيم الشأن داراى اجازه و وکالت بودند که به‌ترتيب تاريخ وکالتنامه عبارتند از آیات عظام:

• حاج سيد حسين طباطبائى بروجردى (قدس سره)
• حاج سيد محمود حسينى شاهرودى (قدس سره)
• حاج سيد عبدالله شيرازى (قدس سره)
• حاج سيد عبدالهادى شيرازى (قدس سره)
• حاج سيد محسن طباطبائى حکيم (قدس سره)
• حاج سيد ابوالقاسم موسوى خوئى (قدس سره)
• حاج سيد احمد خوانسارى (قدس سره)
• حاج سيد محمدرضا گلپايگانى (قدس سره)
• حاج سيد روح الله موسوى خمينى (قدس سره)
• حاج سيد محمدکاظم شريعتمدارى (قدس سره)
• حاج سيد محمد حسينى روحانى (قدس سره)
• حاج سيدعبدالاعلى سبزوارى (قدس سره)
• حاج سيد على حسينى سيستانى (مدظله)
• حاج سيد محمد شيرازى (قدس سره)
• شهيد ميرزا على غروى تبريزى (قدس سره)
• حاج سيد سعيد طباطبائى حکيم (مدظله)
• حاج سيد محمدصادق روحانى (مد ظله)

شهريه عمومى در حوزه مشهد

ایشان با توصيه استادشان مرحوم آيت‌الله آقاى حاج شيخ هاشم قزوينى (رحمة‌الله‌عليه) و با تدبير خاصّ خويش، توجّه مرحوم آيت‌الله العظمى بروجردى را به اين مشکل جلب و بدين‌ترتيب شهريه عمومى حوزه علميه مشهد برقرار گرديد.

خدمات فرهنگی و اجتماعی

معظم له در طول حیات با برکت خود، خدمات فرهنگی، دینی، اجتماعی، رفاهی و درمانی متعددی را انجام داد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• کمک به اسکان اهل علم و طلاب پناهنده به مشهد مقدس در ایام بمباران رژیم بعث عراق
• تاسیس و راه‌اندازی صدها مسجد، حمام و حسینیه در شهرها و روستاهای استان خراسان
• تاسیس مرکز کمک رسانی به حدود پنج هزار خانواده شیعی عراقی
• تاسیس و اداره مجتمع خیریه حضرت امام هادی علیه السلام (شامل حسینیه، کتابخانه، زائرسرا ویژه علمای سایر بلاد، آشپزخانه خیریه، بیمارستان و زایشگاه تخصصی زنان، درمانگاه عمومی و دفتر اعزام مبلغ) و مراکز وابسته به آن (مرکز مددیاری درمان و امور پزشکی)
• دفتر رسیدگی به امور فقرا و ایتام
• دفترکارگشایی
• پایگاه اطلاع‌رسانی شیعه سرچ (shiasearch.net)
• موسسه تحقیقاتی امام هادی علیه السلام)
• تاسیس مدرسه عالی ثامن الائمه علیه السلام
• اداره مدرسه علمیه اهل البیت علیه السلام
• راه‌اندازی مدرسه تربیت مبلغ در مدرسه علمیه امام صادق علیه السلام
• تاسیس مجتمع های مسکونی جهت طلاب، فقرا و ایتام (شامل مجموعه مسکونی ولایت در چهار فاز با چهل واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی سلمان در سه فاز با هفتادوچهار واحد آپارتمانی، مجموعه مسکونی دارالرضا علیه السلام، مجموعه مسکونی دارالجواد علیه السلام و مجموعه مسکونی دار الضیافه

سجایای وجودی

آیت‌الله مصباح موسوی کسب علم بدون توجه به اعمال عبادی و تهذیب را ناقص می‌دانستند.

عبادی

• قرائت روزانه 3 جزء از قرآن کریم
• ادعیه و زیارات روزانه (دعای عهد، زیارت عاشورای کامل، زیارت آل‌یاسین، زیارت جامعه صغیره)
• تشرف همه‌روزه به حرم مطهر امام رضا(علیه‌السلام) با قرائت زیارت جامعه کبیره و زیارت امین الله
• نماز جعفر طیّار (به‌ عنوان نماز زیارت)
• مواظبت بر نماز شب و تهجّد
• بیداری بین الطلوعین و سجده‌های طولانی

اخلاقی

• همیشه طلاب را به رعایت شئون طلبگی از جهت لباس، رفتار و گفتار، اهتمام به نماز اول وقت، تقیّد به تهجّد و خواندن نماز شب، تقیّد به زیارت هر روزۀ حرم امام رضا(علیه‌السلام)، خواندن زیارت جامعه، زیارت عاشورا و زیارت آل یاسین به صورت روزانه، قرائت قرآن کریم به صورت منظم، احترام به والدین و بزرگان و اساتید توصیه می‌کردند.
• رفتن به تبلیغ و ارشاد مردم به خصوص طبقات محروم جامعه، و آشنا کردن آنان با واجبات و محرّمات شرع، اخلاق اسلامی و زندگی طبق سیرۀ نبوی صلوات الله علیه و آله و ائمه اطهار (علیهم السلام) همواره مورد تشویق و سفارش اکید ایشان بود.

مالی

معظم له در مصرف وجوهات شرعیه احتیاط کرده و ساليان درازى از وجوهات براى خود و فرزندانشان مصرف نمی‌کردند و در قسمتى از وصيت‌نامه خود چنين نگاشته‌اند: «با اينکه مرجع وجوهات بودم؛ ولى نخواستم از وجوهات براى آنها (فرزندانم) ذخيره کنم، خداوند متعال بهترين کفيل است».