سید محمدتقی موسوی اصفهانی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | سید محمدتقی موسوی اصفهانی (۱۳۰۱-۱۳۴۸ ه.ق) | + | '''سید محمدتقی موسوی اصفهانی''' (۱۳۰۱-۱۳۴۸ ه.ق)، فقیه، ادیب، خطیب و از مجتهدان [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان [[سید ابوالقاسم دهکردی]] بود. او از شیفتگان و دلباختگان [[حضرت ولی عصر]] (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه) بود و بنا بر آنچه در کتبش آورده تشرفاتی به محضر آن حضرت داشته است. کتاب «[[مکیال المکارم (کتاب)|مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم]]» معروفترین اثر اوست. |
| − | + | {{شناسنامه عالم | |
| + | ||نام کامل = سید محمدتقی موسوی اصفهانی | ||
| + | ||تصویر= [[پرونده:محمدتقی اصفهانی.jpg|230px]] | ||
| + | ||زادروز = ۱۳۰۱ قمری | ||
| + | |زادگاه = [[اصفهان]] | ||
| + | |وفات = ۱۳۴۸ قمری | ||
| + | |مدفن = [[تخت فولاد]]، اصفهان | ||
| + | |اساتید = [[سید ابوالقاسم دهکردی]]، [[شیخ عبدالکریم گزی|ملا عبدالکریم گزی]]، [[آخوند کاشانی]]، میرزا بدیع درب امامی، ملا محمدحسین فشارکی،... | ||
| + | |شاگردان = | ||
| + | |آثار = [[مکیال المکارم (کتاب)|مکیال المکارم]]، ابواب الجنّات فی آداب الجمعات، ایضاح الشّبهات، بساتین الجنان، تحفة المتادّبین،... | ||
| + | }} | ||
| + | ==ولادت== | ||
| + | سید محمدتقی فرزند سید عبدالرزاق موسوی اصفهانی، معروف به «فقیه احمدآبادی»، در شب جمعه ۵ [[ماه جمادی الاول|جمادی الاولی]] ۱۳۰۱ ق. در [[اصفهان]] در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت که نسل اندر نسل از عالمان دین بودند به دنیا آمد. | ||
| − | + | ==تحصیل و اساتید== | |
| − | |||
| − | |||
| − | == تحصیل و اساتید == | ||
سید محمدتقی موسوی اصفهانی نزد جمعی از علمای [[اصفهان]] به کسب فیض پرداخته و یا [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] دریافت نمود تا این که به مقامات عالیه علم و [[اجتهاد]] رسید. از جمله اساتید ایشان عبارتند از: | سید محمدتقی موسوی اصفهانی نزد جمعی از علمای [[اصفهان]] به کسب فیض پرداخته و یا [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] دریافت نمود تا این که به مقامات عالیه علم و [[اجتهاد]] رسید. از جمله اساتید ایشان عبارتند از: | ||
| − | * | + | *میرزا عبدالرزاق موسوی (پدرش)، |
| − | * [[سید ابوالقاسم دهکردی]]، | + | *[[سید ابوالقاسم دهکردی]]، |
| − | * حاج میرزا بدیع درب امامی، | + | *حاج میرزا بدیع درب امامی، |
| − | * آخوند ملا محمدحسین فشارکی، | + | *آخوند ملا محمدحسین فشارکی، |
| − | * حاج میر محمدصادق خاتون‌آبادی، | + | *حاج میر محمدصادق خاتون‌آبادی، |
| − | * آخوند [[شیخ عبدالکریم گزی|ملا عبدالکریم گزی]]، | + | *آخوند [[شیخ عبدالکریم گزی|ملا عبدالکریم گزی]]، |
| − | * آخوند ملا محمد | + | *[[آخوند ملا محمد کاشانی]]، |
| − | * سید محمود کلیشادی، | + | *سید محمود کلیشادی، |
| − | * حاج آقا منیرالدین بروجردی. | + | *حاج آقا منیرالدین بروجردی. |
| − | == آثار و تألیفات == | + | ==آثار و تألیفات== |
سید محمدتقی اصفهانی در دوران عمر کوتاه اما پربرکتش حدود هفده جلد کتاب و رساله نگاشت که از میان آنها چهار جلد پیرامون [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت مهدی]] (علیه‌السّلام) و [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]] و [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار]] و وظایف منتظران می‌باشد. | سید محمدتقی اصفهانی در دوران عمر کوتاه اما پربرکتش حدود هفده جلد کتاب و رساله نگاشت که از میان آنها چهار جلد پیرامون [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت مهدی]] (علیه‌السّلام) و [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت]] و [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار]] و وظایف منتظران می‌باشد. | ||
| − | # [[مکیال المکارم (کتاب)|مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم]]، که در سن سی سالگی به فرمان [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام عصر]] (عجل الله تعالی فرجه) این اثر ارزشمند را درباره آن حضرت و وظایف منتظران و [[دعا]] برای آن وجود شریف آغاز کرد و تا پایان عمر به تحقیق و تکمیل آن اهتمام و اشتغال داشت. | + | #[[مکیال المکارم (کتاب)|مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم]]، که در سن سی سالگی به فرمان [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|امام عصر]] (عجل الله تعالی فرجه) این اثر ارزشمند را درباره آن حضرت و وظایف منتظران و [[دعا]] برای آن وجود شریف آغاز کرد و تا پایان عمر به تحقیق و تکمیل آن اهتمام و اشتغال داشت. |
| − | # | + | #ابواب الجنّات فی آداب الجمعات یا آداب الجمعات و ابواب الجنان، که در بیست و پنج سالگی نوشته است؛ |
| − | # انیس المتفرّدین؛ | + | #انیس المتفرّدین؛ |
| − | # ایضاح الشّبهات، که در پانزده سالگی نوشته است؛ | + | #ایضاح الشّبهات، که در پانزده سالگی نوشته است؛ |
| − | # بساتین الجنان، در [[علم معانی|معانی]] و [[علم بیان|بیان]]؛ | + | #بساتین الجنان، در [[علم معانی|معانی]] و [[علم بیان|بیان]]؛ |
| − | # تحفة المتادّبین، در [[نحو]]؛ | + | #تحفة المتادّبین، در [[نحو]]؛ |
| − | # تذکرة الطّالبین، در شرح آداب المتعلّمین؛ | + | #تذکرة الطّالبین، در شرح آداب المتعلّمین؛ |
| − | # ترتیب الطّلاب، در نحو؛ | + | #ترتیب الطّلاب، در نحو؛ |
| − | # تعادل و تراجیح؛ | + | #تعادل و تراجیح؛ |
| − | # تفسیر قرآن؛ | + | #تفسیر قرآن؛ |
| − | # توضیح الشّواهد؛ | + | #توضیح الشّواهد؛ |
| − | # حواشی بر شرح الخبیص؛ | + | #حواشی بر شرح الخبیص؛ |
| − | # دیوان اشعار، با [[تخلص|تخلّص]] شرعی و تقی؛ | + | #دیوان اشعار، با [[تخلص|تخلّص]] شرعی و تقی؛ |
| − | # سراج القبور، در آداب [[نماز شب]]؛ | + | #سراج القبور، در آداب [[نماز شب]]؛ |
| − | # شرح مختصر بر کتاب تصریف؛ | + | #شرح مختصر بر کتاب تصریف؛ |
| − | # شرح [[نصاب الصبیان (کتاب)|نصاب الصبیان]]، که در ۱۶ [[رجب]] ۱۳۱۰ ق. در ۱۰ سالگی تالیف نموده است؛ | + | #شرح [[نصاب الصبیان (کتاب)|نصاب الصبیان]]، که در ۱۶ [[رجب]] ۱۳۱۰ ق. در ۱۰ سالگی تالیف نموده است؛ |
| − | # ضیاء المنیر، در [[صرف]]؛ | + | #ضیاء المنیر، در [[صرف]]؛ |
| − | # کنز الغنائم، در فضیلت دعا و نماز جهت حضرت قائم (علیه‌السّلام)؛ | + | #کنز الغنائم، در فضیلت دعا و نماز جهت حضرت قائم (علیه‌السّلام)؛ |
| − | # محاسن الآداب، در نحو؛ | + | #محاسن الآداب، در نحو؛ |
| − | # نور الابصار، در فضیلت [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار]]؛ | + | #نور الابصار، در فضیلت [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار]]؛ |
| − | # وظیفة الانام فی زمن غیبة الامام (عجل‌اللَّه‌تعالی‌فرجه). | + | #وظیفة الانام فی زمن غیبة الامام (عجل‌اللَّه‌تعالی‌فرجه). |
| − | == فعالیت‌ها و ویژگی‌ها == | + | ==فعالیت‌ها و ویژگی‌ها== |
آیت الله سید محمدتقی اصفهانی در مسجد امامزاده اسماعیل [[اصفهان]] اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] می‌نمود و تدریس می‌کرد. او از شیفتگان و دلباختگان [[حضرت ولی عصر]] (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه) بود. طبع [[شعر]] نیز داشت و اشعاری از او موجود می‌باشد. نمونه‌ای از اشعار او چنین است: | آیت الله سید محمدتقی اصفهانی در مسجد امامزاده اسماعیل [[اصفهان]] اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] می‌نمود و تدریس می‌کرد. او از شیفتگان و دلباختگان [[حضرت ولی عصر]] (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه) بود. طبع [[شعر]] نیز داشت و اشعاری از او موجود می‌باشد. نمونه‌ای از اشعار او چنین است: | ||
| − | گرم نصیب شود یک نظر به روی حبیب | + | گرم نصیب شود یک نظر به روی حبیب * نثار او بنمایم روان به رغم رقیب |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | به پای خود، اگرم بوسه‌ای روا دارد * نهم به تارک شاهان، ز حشمت و زیب | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | غم فراق و دل پر ز خون و اشک بصر * مرا ز روز ازل این سه چیز گشته نصیب | |
| − | + | علامه موسوی اصفهانی معتقد به برگزاری جشن و سرور به مناسبت ایام [[ولادت امام زمان علیه السلام|ولادت امام زمان]] (علیه‌السّلام) بود و از وی نقل شده است که: «چراغانی نیمه [[ماه شعبان|شعبان]] را من رواج دادم؛ با خود گفتم چرا برای تولد شاه جشن بگیرند ولی برای تولد حجت خدا امام زمان که همه کاره هستند جشن نگیریم». از این رو برای تولد امام زمان جشن می‌گرفت و از علما دعوت می‌کرد و در آن شب سخنرانی می‌کرد. محور منبرها و فعالیت‌هایش درباره حضرت ولی عصر بود. به اطرافیان خود نیز سفارش می‌کرد که محور منبرهایتان را امام زمان قرار دهید. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | '''تشرف به محضر امام زمان:''' | |
| − | + | نگاهی کوتاه و گذرا بر زندگانی سید محمدتقی موسوی اصفهانی و قضایای تشرفات ایشان، بیانگر این است که آن سید بزرگوار مورد عنایت و کرامت حضرات [[اهل البیت|معصومین]] (علیهم‌السّلام) به ویژه [[حضرت مهدی]] (علیه‌السّلام) بوده و او نیز ارتباطی وثیق و اتصالی عمیق با ساحت مقدس مهدوی (علیه‌السّلام) داشته است. | |
| − | + | فقیه احمدآبادی بنا به آنچه که در مقدمه «[[مکیال المکارم]]» آورده، انگیزه تالیف کتاب خود را چنین می‌نویسد: «ما نمی‌توانیم حقوق آن حضرت را ادا نماییم و شکر وجود و فیوضاتش را آن‌طور که شایسته است به جای آوریم. [پس] بر ما واجب است آن تعداد از ادای حقوق آن حضرت را که از دستمان ساخته است انجام دهیم، و بهترین امور در زمان غیبت، انتظار فرج آن بزرگوار و دعا کردن برای تعجیل فرج او، و اهتمام به آنچه مایه خشنودی آن جناب و مقرب شدن در آستان او است. و من در باب هشتم کتاب "ابواب الجنّات فی آداب الجمعات" هشتاد و چند فایده، از فوائد دنیوی و اخروی دعا کردن برای فرج آن حضرت (علیه‌السّلام) را ذکر کرده بودم، اما بعد به فکر افتادم که کتاب جداگانه‌ای در این‌باره بنگارم که آن فواید را در برگیرد و به سبک جالبی آن را به رشته تحریر درآوردم. اما حوادث زمان و رویدادهای دوران و ناراحتی‌های بی‌امان، مانع از انجام اینکار می‌شد، تا این که کسی را در خواب دیدم که با قلم و سخن نتوان او را توصیف نمود؛ یعنی مولا و حبیب دل شکسته‌ام و امامی که در انتظارش هستیم او را به خواب دیدم که با بیانی روح انگیز چنین فرمود: "این کتاب را بنویس و عربی هم بنویس و نام آن را مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (علیه‌السّلام) بگذار!". پس همچون تشنه‌ای از خواب بیدار، و در پی اطاعت فرمانش شدم... ». | |
| − | |||
| − | |||
| − | او | ||
| + | == وفات == | ||
| + | مرحوم آیت الله سید محمدتقی اصفهانی، سرانجام در سن ۴۷ سالگی در شب سه‌شنبه ۲۵ ماه [[ماه رمضان|رمضان]] سال ۱۳۴۸ ق. پس از انتقال به بیمارستان مرسلین انگلیسی در [[اصفهان]] وفات یافت و یا به قول برخی از بستگان آن مرحوم به دست یکی از افراد فرقه [[بهائیت]] که متصدی بیمارستان بود مسموم شد و به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسید و در [[تخت فولاد]] در تکیه‌ای مخصوص مدفون گردید. در سال‌های اخیر بقعه‌ای شکوه‌مند بر سر مزار او و پدرش بنا شده و زیارت‌گاه اهل معرفت است. | ||
| − | منابع | + | == منابع == |
| − | + | * اعلام اصفهان، سید مصلح‌الدین مهدوی، ج۲، ص۲۳۸-۲۴۰. | |
| − | + | * پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، برگرفته از مقاله "سید محمدتقی موسوی اصفهانی". | |
| + | [[رده:علمای قرن چهاردهم]] | ||
| + | [[رده:مدفونین در تخت فولاد]] | ||
| + | [[رده:علمای شهید]] | ||
نسخهٔ ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۱
سید محمدتقی موسوی اصفهانی (۱۳۰۱-۱۳۴۸ ه.ق)، فقیه، ادیب، خطیب و از مجتهدان شیعه در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان سید ابوالقاسم دهکردی بود. او از شیفتگان و دلباختگان حضرت ولی عصر (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه) بود و بنا بر آنچه در کتبش آورده تشرفاتی به محضر آن حضرت داشته است. کتاب «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» معروفترین اثر اوست.
| |
| نام کامل | سید محمدتقی موسوی اصفهانی |
| زادروز | ۱۳۰۱ قمری |
| زادگاه | اصفهان |
| وفات | ۱۳۴۸ قمری |
| مدفن | تخت فولاد، اصفهان |
|
| |
| اساتید |
سید ابوالقاسم دهکردی، ملا عبدالکریم گزی، آخوند کاشانی، میرزا بدیع درب امامی، ملا محمدحسین فشارکی،... |
|
| |
| آثار |
مکیال المکارم، ابواب الجنّات فی آداب الجمعات، ایضاح الشّبهات، بساتین الجنان، تحفة المتادّبین،... |
ولادت
سید محمدتقی فرزند سید عبدالرزاق موسوی اصفهانی، معروف به «فقیه احمدآبادی»، در شب جمعه ۵ جمادی الاولی ۱۳۰۱ ق. در اصفهان در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت که نسل اندر نسل از عالمان دین بودند به دنیا آمد.
تحصیل و اساتید
سید محمدتقی موسوی اصفهانی نزد جمعی از علمای اصفهان به کسب فیض پرداخته و یا اجازه دریافت نمود تا این که به مقامات عالیه علم و اجتهاد رسید. از جمله اساتید ایشان عبارتند از:
- میرزا عبدالرزاق موسوی (پدرش)،
- سید ابوالقاسم دهکردی،
- حاج میرزا بدیع درب امامی،
- آخوند ملا محمدحسین فشارکی،
- حاج میر محمدصادق خاتون‌آبادی،
- آخوند ملا عبدالکریم گزی،
- آخوند ملا محمد کاشانی،
- سید محمود کلیشادی،
- حاج آقا منیرالدین بروجردی.
آثار و تألیفات
سید محمدتقی اصفهانی در دوران عمر کوتاه اما پربرکتش حدود هفده جلد کتاب و رساله نگاشت که از میان آنها چهار جلد پیرامون حضرت مهدی (علیه‌السّلام) و غیبت و انتظار و وظایف منتظران می‌باشد.
- مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، که در سن سی سالگی به فرمان امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) این اثر ارزشمند را درباره آن حضرت و وظایف منتظران و دعا برای آن وجود شریف آغاز کرد و تا پایان عمر به تحقیق و تکمیل آن اهتمام و اشتغال داشت.
- ابواب الجنّات فی آداب الجمعات یا آداب الجمعات و ابواب الجنان، که در بیست و پنج سالگی نوشته است؛
- انیس المتفرّدین؛
- ایضاح الشّبهات، که در پانزده سالگی نوشته است؛
- بساتین الجنان، در معانی و بیان؛
- تحفة المتادّبین، در نحو؛
- تذکرة الطّالبین، در شرح آداب المتعلّمین؛
- ترتیب الطّلاب، در نحو؛
- تعادل و تراجیح؛
- تفسیر قرآن؛
- توضیح الشّواهد؛
- حواشی بر شرح الخبیص؛
- دیوان اشعار، با تخلّص شرعی و تقی؛
- سراج القبور، در آداب نماز شب؛
- شرح مختصر بر کتاب تصریف؛
- شرح نصاب الصبیان، که در ۱۶ رجب ۱۳۱۰ ق. در ۱۰ سالگی تالیف نموده است؛
- ضیاء المنیر، در صرف؛
- کنز الغنائم، در فضیلت دعا و نماز جهت حضرت قائم (علیه‌السّلام)؛
- محاسن الآداب، در نحو؛
- نور الابصار، در فضیلت انتظار؛
- وظیفة الانام فی زمن غیبة الامام (عجل‌اللَّه‌تعالی‌فرجه).
فعالیت‌ها و ویژگی‌ها
آیت الله سید محمدتقی اصفهانی در مسجد امامزاده اسماعیل اصفهان اقامه جماعت می‌نمود و تدریس می‌کرد. او از شیفتگان و دلباختگان حضرت ولی عصر (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه) بود. طبع شعر نیز داشت و اشعاری از او موجود می‌باشد. نمونه‌ای از اشعار او چنین است:
گرم نصیب شود یک نظر به روی حبیب * نثار او بنمایم روان به رغم رقیب
به پای خود، اگرم بوسه‌ای روا دارد * نهم به تارک شاهان، ز حشمت و زیب
غم فراق و دل پر ز خون و اشک بصر * مرا ز روز ازل این سه چیز گشته نصیب
علامه موسوی اصفهانی معتقد به برگزاری جشن و سرور به مناسبت ایام ولادت امام زمان (علیه‌السّلام) بود و از وی نقل شده است که: «چراغانی نیمه شعبان را من رواج دادم؛ با خود گفتم چرا برای تولد شاه جشن بگیرند ولی برای تولد حجت خدا امام زمان که همه کاره هستند جشن نگیریم». از این رو برای تولد امام زمان جشن می‌گرفت و از علما دعوت می‌کرد و در آن شب سخنرانی می‌کرد. محور منبرها و فعالیت‌هایش درباره حضرت ولی عصر بود. به اطرافیان خود نیز سفارش می‌کرد که محور منبرهایتان را امام زمان قرار دهید.
تشرف به محضر امام زمان:
نگاهی کوتاه و گذرا بر زندگانی سید محمدتقی موسوی اصفهانی و قضایای تشرفات ایشان، بیانگر این است که آن سید بزرگوار مورد عنایت و کرامت حضرات معصومین (علیهم‌السّلام) به ویژه حضرت مهدی (علیه‌السّلام) بوده و او نیز ارتباطی وثیق و اتصالی عمیق با ساحت مقدس مهدوی (علیه‌السّلام) داشته است.
فقیه احمدآبادی بنا به آنچه که در مقدمه «مکیال المکارم» آورده، انگیزه تالیف کتاب خود را چنین می‌نویسد: «ما نمی‌توانیم حقوق آن حضرت را ادا نماییم و شکر وجود و فیوضاتش را آن‌طور که شایسته است به جای آوریم. [پس] بر ما واجب است آن تعداد از ادای حقوق آن حضرت را که از دستمان ساخته است انجام دهیم، و بهترین امور در زمان غیبت، انتظار فرج آن بزرگوار و دعا کردن برای تعجیل فرج او، و اهتمام به آنچه مایه خشنودی آن جناب و مقرب شدن در آستان او است. و من در باب هشتم کتاب "ابواب الجنّات فی آداب الجمعات" هشتاد و چند فایده، از فوائد دنیوی و اخروی دعا کردن برای فرج آن حضرت (علیه‌السّلام) را ذکر کرده بودم، اما بعد به فکر افتادم که کتاب جداگانه‌ای در این‌باره بنگارم که آن فواید را در برگیرد و به سبک جالبی آن را به رشته تحریر درآوردم. اما حوادث زمان و رویدادهای دوران و ناراحتی‌های بی‌امان، مانع از انجام اینکار می‌شد، تا این که کسی را در خواب دیدم که با قلم و سخن نتوان او را توصیف نمود؛ یعنی مولا و حبیب دل شکسته‌ام و امامی که در انتظارش هستیم او را به خواب دیدم که با بیانی روح انگیز چنین فرمود: "این کتاب را بنویس و عربی هم بنویس و نام آن را مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (علیه‌السّلام) بگذار!". پس همچون تشنه‌ای از خواب بیدار، و در پی اطاعت فرمانش شدم... ».
وفات
مرحوم آیت الله سید محمدتقی اصفهانی، سرانجام در سن ۴۷ سالگی در شب سه‌شنبه ۲۵ ماه رمضان سال ۱۳۴۸ ق. پس از انتقال به بیمارستان مرسلین انگلیسی در اصفهان وفات یافت و یا به قول برخی از بستگان آن مرحوم به دست یکی از افراد فرقه بهائیت که متصدی بیمارستان بود مسموم شد و به شهادت رسید و در تخت فولاد در تکیه‌ای مخصوص مدفون گردید. در سال‌های اخیر بقعه‌ای شکوه‌مند بر سر مزار او و پدرش بنا شده و زیارت‌گاه اهل معرفت است.
منابع
- اعلام اصفهان، سید مصلح‌الدین مهدوی، ج۲، ص۲۳۸-۲۴۰.
- پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، برگرفته از مقاله "سید محمدتقی موسوی اصفهانی".
