ترکیب بند محتشم: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (محتشم کاشانی را به ترکیب بند محتشم منتقل کرد)
(ایجاد صفحه)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
== تعریف ترکیب بند ==
  
 +
ترکیب بند. (اِ مرکب ) آنکه شاعر چند بند به بحر موافق و به قوافی مختلف تصنیف نماید و مابین هر بیتی علیحده غیر مکرر متفق الوزن و مختلف القوافی حایل کند. قسمتی است از اقسام ترجیع بند.<ref> [http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8+%D8%A8%D9%86%D8%AF واژه یاب، لغت نامه دهخدا] </ref>
 +
 +
== ترکیب بند محتشم کاشانی ==
 +
تركيب بند پر سوز و محتواىی است از محتشم كاشانى؛ شاعر اوايل عهد صفوى كه بيشتر به سرودن مدايح ومراثى اهل بيت پيامبر مى‌پرداخت و به خاطر همین ترکیب بند شهرت ویزه پیدا نمود.
 +
 +
در ايام عزادارى‌سيد الشهدا«ع‌»، مساجد، تكايا و مجالس سوگوارى را با كتيبه‌ هايى كه اين اشعار، بر روى ‌آنها نقش بسته است، سياهپوش مى‌كنند.
 +
 +
این ترکیب بند در دوازده بند، سروده شده و بارها به صورتهاى مختلف‌چاپ شده است. بند اول از تركيب بند محتشم چنين است:
 +
 +
باز اين چه شورش است كه در خلق عالم است*باز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است
 +
باز اين چه رستخيز عظيم است كز زمين*بى نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است
 +
اين صبح تيره باز دميد از كجا كزو*كار جهان و خلق جهان جمله درهم است
 +
گويا طلوع مى‌كند از مغرب،آفتاب*كاشوب در تمامى ذرات عالم است
 +
گر خوانمش قيامت دنيا بعيد نيست*اين رستخيز عام كه نامش محرم است
 +
در بارگاه قدس كه جاى ملال نيست*سرهاى قدسيان همه بر زانوى غم است
 +
جن و ملك بر آدميان نوحه مى‌كنند*گويا عزاى اشرف اولاد آدم است
 +
خورشيد آسمان و زمين،نور مشرقين*پرورده كنار رسول خدا حسين<ref>  [http://www.hawzah.net/Per/k/farhang/ فرهنگ عاشورا، جواد محدثی] </ref>
 +
 +
==پانویس==
 +
 +
<references/>

نسخهٔ ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۰۲

تعریف ترکیب بند

ترکیب بند. (اِ مرکب ) آنکه شاعر چند بند به بحر موافق و به قوافی مختلف تصنیف نماید و مابین هر بیتی علیحده غیر مکرر متفق الوزن و مختلف القوافی حایل کند. قسمتی است از اقسام ترجیع بند.[۱]

ترکیب بند محتشم کاشانی

تركيب بند پر سوز و محتواىی است از محتشم كاشانى؛ شاعر اوايل عهد صفوى كه بيشتر به سرودن مدايح ومراثى اهل بيت پيامبر مى‌پرداخت و به خاطر همین ترکیب بند شهرت ویزه پیدا نمود.

در ايام عزادارى‌سيد الشهدا«ع‌»، مساجد، تكايا و مجالس سوگوارى را با كتيبه‌ هايى كه اين اشعار، بر روى ‌آنها نقش بسته است، سياهپوش مى‌كنند.

این ترکیب بند در دوازده بند، سروده شده و بارها به صورتهاى مختلف‌چاپ شده است. بند اول از تركيب بند محتشم چنين است:

باز اين چه شورش است كه در خلق عالم است*باز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است باز اين چه رستخيز عظيم است كز زمين*بى نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است اين صبح تيره باز دميد از كجا كزو*كار جهان و خلق جهان جمله درهم است گويا طلوع مى‌كند از مغرب،آفتاب*كاشوب در تمامى ذرات عالم است گر خوانمش قيامت دنيا بعيد نيست*اين رستخيز عام كه نامش محرم است در بارگاه قدس كه جاى ملال نيست*سرهاى قدسيان همه بر زانوى غم است جن و ملك بر آدميان نوحه مى‌كنند*گويا عزاى اشرف اولاد آدم است خورشيد آسمان و زمين،نور مشرقين*پرورده كنار رسول خدا حسين[۲]

پانویس