شیخ لطف الله عاملی اصفهانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اضافه کردن رده)
سطر ۱: سطر ۱:
{<I>منبع اين نوشتار يک سايت است. آن را با نوشته خودتان جايگزين کنيد.</I>}
+
== شرح حال ==
 +
 +
شیخ لطف ا... بن عبدالکریم بن ابراهیم بن علی بن عبدالعال ، اصلاً از میس لبنان است . خاندان او اکثراز فقهای امامیه بوده اند که در جبل عامل زندگی می کردند و چون پادشاهان صفوی در ترویج مذهب تشیع و اکرام و اعظام فقها و دانشمندان شیعه سعی بلیغ روا می داشتند عده ای از علمای بحرین و جبل عامل را به ایران دعوت نمودند . از جمله آن ها شیخ حسین بن عبدالصمد حارثی ، پدر شیخ بهائی  و دیگر شیخ لطف ا... عاملی است که ابتدا در مشهد مقدس مقیم شد و از محضر بزرگانی مانند ملا عبدا... شوشتری استفاده نمود و از جانب شاه عباس کبیر به خدمت آستان قدس رضوی انتخاب گردید و تا فتنه ی ازبکان درآن شهر مقیم بود . آن گاه به قزوین رفت و به تدریس اشتغال یافت و شاه عباس چون بزرگی و مقام علمی او را بدید به اصفهان دعوتش نمود .-<ref>کتابی – سید محمد باقر / رجال اصفهان ( در علم ، عرفان ، ادب و هنر ) / سازمان چاپ و انتشارات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، چاپ اول 1375 / صص 9 و8 </ref>
  
شيخ لطف الله عاملی اصفهانی
+
مؤلف عالم آرامی عباسی نیز این مطلب را چنین می نویسد : " شیخ لطف ا... طیسی ، مشهور از محال مقدس نبیره ی شیخ ابراهیم طیسی است که از فضلای متبحر و فقهای عصر بود . مولد شریفش موضع تیس جبل عامل است . در اوایل سن شباب احرام زیارت امام ثامن علیه التحیه و الثناء بسته مدتی مدید در آن آستان ملایک آشیان به تحصیل علوم روزگار گذرانیده از برکات صحبت مولانا عبدا... شوشتری و سایر علمای مشهد مقدس بهره کامل در علم فقه یافته و در زمره مدرسین سرکار فیض آثار انتظام یافت و در زمان حضرت اعلی شاهی ظل الهی منصب والای خادمی نیز علاوه ی تدریس گشته از آن سرکار موهبت آثار موظف بود. در فترت او زبکیه از آسیب آن طایفه نجات یافته بدرگاه معلی آمده مدتی در قزوین بدرس وافاده مشغول بوده حسب الامر الاعلی از آن جا بدار السلطنه اصفهان نقل نمود ... " <ref>ترکان – اسکندر بیک / تاریخ عالم آرامی عباسی ،( شامل جلد 1 و نیمی از جلد 2 ) / مؤسسه انتشارات امیرکبیر تهران ،چاپ سوم ، 1382 / ص 157 .</ref>
  
شیخ لطف الله اصالتاً لبنانی بوده و خاندان او همه از فقهاى امامیه بوده  اند. چنانكه پدر و جد و جد اعلا و پسرش همه به این عنوان اشتهار داشته  اند. به مناسبت سعى بى اندازه پادشاهان صفوى در ترویج احكام مذهب تشیع و تشویق و اكرام فقهاى آن، شیخ لطف الله میسى عاملى نیز مانند جمع كثیر دیگرى از علماى بحرین و جبل عامل در اوایل عمر از موطن خود به قصد ایران عازم شد و ابتدا در مشهد مقدس اقامت گزید و در آنجا پس از استقاضه از محضر علماى ارض اقدس از جمله ملاعبدالله شوشترى از جانب شاه عباس بزرگ به خدمت آستانه رضوى برقرار گردید و تا تاریخ فتنه ازبكان و دست یافتن ایشان بر مشهد در آن شهر مقیم بود. سپس از شر ایشان به قزوین پناه جست و در آنجا به كار تدریس مشغول شد، شاه عباس او را از قزوین به اصفهان آورد و در سال 1011 هجرى در جنب میدان نقش جهان مدرسه و مسجدى را كه هنوز هم به نام او شهرت دارد براى محل تدریس و اقامت و امامت وى بنا نهاد و انجام این كار تا 1028 هجرى طول كشید و در حین اتمام همین ساختمان بود كه شاه عباس در قسمت جنوبى میدان نقش جهان مشهور است طرح انشا جامع اعظم پادشاهى یعنى مسجد شاه را ریخت. بعد از آن كه مدرسه و مسجد شیخ لطف الله براى تدریس و نمازگزارى او مهیا گردید. این مرد جلیل محترم در آن مدرسه (امروز وجود ندارد) مقیم شد و در مسجدى كه براى معرفى آثار هنرى ایران بنا شده بود به امامت و تدریس مشغول گردید و شاه عباس براى وجه معاش او وظیفه اى معین و مقرر داشت. تاریخ وفات شیخ لطف الله را مؤلف كتاب مجمل التواریخ در سال 1032 یعنى در همان سالى كه بغداد به تصرف شاه عباس درآمده است مى نویسد.  
+
شاه عباس در سال 1011 در جنب میدان نقش جهان مدرسه و مسجدی را که هنوز هم به نام او شهرت دارد برای محل تدریس و اقامت و امامت او پی نهاد و انجام این کارتا 1028 طول کشید و در حین اتمام همین ساختمان بود که شاه عباس در قسمت جنوبی میدان شاه طرح انشاء مسجد جامع عباسی یعنی مسجد شاه را ریخت . بعد از آنکه مدرسه و مسجد شیخ لطف ا... برای تدریس و نمازگزاری شیخ مهیا گردید و شاه برای وجه معاش او وظیفه ای معین و مقرر داشت .-<ref>هنر فر – لطف ا... / گنجینه های آثار تاریخی اصفهان / اصفهان ، کتابفروشی سقفی ، چاپ دوم ، 1350 / ص 404 </ref>
  
محبت و علاقه شاه عباس به این مرد هنرمند بدان پایه بود كه گاه پهلوى او مى نشست و شمعى به دست مى گرفت تا علیرضا در روشنایى آن كتابت كند.
+
او نماز جمعه را واجب عینی می دانست و مرتباً در مسجد خود اقامه می نمود . شیخ لطف ا... با علامه ثانی شیخ بهایی معاصر بود و شیخ از وی تجلیل و احترام می نمود . شیخ بهایی مردم را جهت استفاده از حضورش تخریص می نمود .-<ref>م – جرفادقانی / علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی / انتشارات معارف اسلامی ، قم ، خیابان دوم پاساژ قدس ، چاپ اول مهرماه 1364 / ص 128 </ref>
  
همچنین در عالم آراى عباسى تاریخ فوت او را مؤلف این كتاب در ذیل واقع سال 1032 آورده است و صریحاً مى گوید كه شیخ لطف الله میسى جبل عاملى در اوایل این سال و قبل از سفر دارالسلام بغداد كه هنوز آیات جلال در ییلاقات فیروزكوه بود در اصفهان مریض گشته به عالم بقا پیوست.
+
== آثار ==
 +
 
 +
آثار او بیشتر حواشی و تعلیقاتی است که بر بعضی از کتب فقه نوشته است .-<ref>کتابی / همو / ص 10 </ref>و رسائلی که بر رد فتاوی دینی معاصرین به رشته نگارش درآورده است .-<ref>هنر فر / همو / ص 405 </ref>
  
منبع:[http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=80811 تبیان]
+
== عروج به ملکوت اعلی ==
[[رده:علمای قرن یازدهم]]
+
 +
وفات شیخ سرانجام به سال 1035 در اصفهان رخ داد-<ref>جرفادقانی / همو / ص 128 </ref>و جنازه ی او را به کربلا حمل نمودند .-<ref>کتابی / همو / ص 10</ref>
 +
 
 +
== مسجد شیخ لطف ا... ==
 +
 
 +
مسجد شیخ لطف ا... که از آثار تاریخی اصفهان است بیش از مقام علمی خودش در دنیا شهرت دارد .در این جا برای زینت بخشیدن به این مطلب مختصری از ویژگی های این مسجد آورده می شود : " این بنا در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالی قاپو واقع گردیده است و به جهت ویژگی های خاص معماری و تزیینات فوق العاده از شاهکارهای برجسته ی معماری دوره ی صفوی به شمار می آید . ساختمان این مسجد بین سال های 1011 تا 1028 ه . ق به فرمان شاه عباس اول برای نماز جماعت وتدریس شیخ لطف ا... بن عبدالکریم بن ابراهیم – از علمای مهاجر جبل عامل لبنان که نام مسجد نیز برگرفته از نام اوست و ظاهراً به معماری محمدرضا بن استاد حسین ، بنا اصفهانی ساخته و پرداخته شده است . ساختمان مسجد دارای طرح ساده ، کوچک و در عین حال بسیار با شکوه و استادانه است و مشتمل بر شبستان زمستانی ، گنبد ، راهرو ، سردرورودی و تزئینات غنی کاشیکاری است و بر خلاف دیگر مساجد معتبر این دوره ، فاقد صحن ، ایوان و مناره است ." -<ref>پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی / دائرة المعارف بناهای تاریخی ( در دوره ی اسلامی (مساجد )) / ویرایش ادبی : محمد مهدی عقابی / مؤسسه انتشارات سوره ، چاپ اول 1378 / ص 86 .</ref>
 +
 
 +
== پانویس ==
 +
<references/>

نسخهٔ ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۱۲، ساعت ۰۶:۵۵

شرح حال

شیخ لطف ا... بن عبدالکریم بن ابراهیم بن علی بن عبدالعال ، اصلاً از میس لبنان است . خاندان او اکثراز فقهای امامیه بوده اند که در جبل عامل زندگی می کردند و چون پادشاهان صفوی در ترویج مذهب تشیع و اکرام و اعظام فقها و دانشمندان شیعه سعی بلیغ روا می داشتند عده ای از علمای بحرین و جبل عامل را به ایران دعوت نمودند . از جمله آن ها شیخ حسین بن عبدالصمد حارثی ، پدر شیخ بهائی و دیگر شیخ لطف ا... عاملی است که ابتدا در مشهد مقدس مقیم شد و از محضر بزرگانی مانند ملا عبدا... شوشتری استفاده نمود و از جانب شاه عباس کبیر به خدمت آستان قدس رضوی انتخاب گردید و تا فتنه ی ازبکان درآن شهر مقیم بود . آن گاه به قزوین رفت و به تدریس اشتغال یافت و شاه عباس چون بزرگی و مقام علمی او را بدید به اصفهان دعوتش نمود .-[۱]

مؤلف عالم آرامی عباسی نیز این مطلب را چنین می نویسد : " شیخ لطف ا... طیسی ، مشهور از محال مقدس نبیره ی شیخ ابراهیم طیسی است که از فضلای متبحر و فقهای عصر بود . مولد شریفش موضع تیس جبل عامل است . در اوایل سن شباب احرام زیارت امام ثامن علیه التحیه و الثناء بسته مدتی مدید در آن آستان ملایک آشیان به تحصیل علوم روزگار گذرانیده از برکات صحبت مولانا عبدا... شوشتری و سایر علمای مشهد مقدس بهره کامل در علم فقه یافته و در زمره مدرسین سرکار فیض آثار انتظام یافت و در زمان حضرت اعلی شاهی ظل الهی منصب والای خادمی نیز علاوه ی تدریس گشته از آن سرکار موهبت آثار موظف بود. در فترت او زبکیه از آسیب آن طایفه نجات یافته بدرگاه معلی آمده مدتی در قزوین بدرس وافاده مشغول بوده حسب الامر الاعلی از آن جا بدار السلطنه اصفهان نقل نمود ... " [۲]

شاه عباس در سال 1011 در جنب میدان نقش جهان مدرسه و مسجدی را که هنوز هم به نام او شهرت دارد برای محل تدریس و اقامت و امامت او پی نهاد و انجام این کارتا 1028 طول کشید و در حین اتمام همین ساختمان بود که شاه عباس در قسمت جنوبی میدان شاه طرح انشاء مسجد جامع عباسی یعنی مسجد شاه را ریخت . بعد از آنکه مدرسه و مسجد شیخ لطف ا... برای تدریس و نمازگزاری شیخ مهیا گردید و شاه برای وجه معاش او وظیفه ای معین و مقرر داشت .-[۳]

او نماز جمعه را واجب عینی می دانست و مرتباً در مسجد خود اقامه می نمود . شیخ لطف ا... با علامه ثانی شیخ بهایی معاصر بود و شیخ از وی تجلیل و احترام می نمود . شیخ بهایی مردم را جهت استفاده از حضورش تخریص می نمود .-[۴]

آثار

آثار او بیشتر حواشی و تعلیقاتی است که بر بعضی از کتب فقه نوشته است .-[۵]و رسائلی که بر رد فتاوی دینی معاصرین به رشته نگارش درآورده است .-[۶]

عروج به ملکوت اعلی

وفات شیخ سرانجام به سال 1035 در اصفهان رخ داد-[۷]و جنازه ی او را به کربلا حمل نمودند .-[۸]

مسجد شیخ لطف ا...

مسجد شیخ لطف ا... که از آثار تاریخی اصفهان است بیش از مقام علمی خودش در دنیا شهرت دارد .در این جا برای زینت بخشیدن به این مطلب مختصری از ویژگی های این مسجد آورده می شود : " این بنا در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالی قاپو واقع گردیده است و به جهت ویژگی های خاص معماری و تزیینات فوق العاده از شاهکارهای برجسته ی معماری دوره ی صفوی به شمار می آید . ساختمان این مسجد بین سال های 1011 تا 1028 ه . ق به فرمان شاه عباس اول برای نماز جماعت وتدریس شیخ لطف ا... بن عبدالکریم بن ابراهیم – از علمای مهاجر جبل عامل لبنان که نام مسجد نیز برگرفته از نام اوست و ظاهراً به معماری محمدرضا بن استاد حسین ، بنا اصفهانی ساخته و پرداخته شده است . ساختمان مسجد دارای طرح ساده ، کوچک و در عین حال بسیار با شکوه و استادانه است و مشتمل بر شبستان زمستانی ، گنبد ، راهرو ، سردرورودی و تزئینات غنی کاشیکاری است و بر خلاف دیگر مساجد معتبر این دوره ، فاقد صحن ، ایوان و مناره است ." -[۹]

پانویس

  1. کتابی – سید محمد باقر / رجال اصفهان ( در علم ، عرفان ، ادب و هنر ) / سازمان چاپ و انتشارات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، چاپ اول 1375 / صص 9 و8
  2. ترکان – اسکندر بیک / تاریخ عالم آرامی عباسی ،( شامل جلد 1 و نیمی از جلد 2 ) / مؤسسه انتشارات امیرکبیر تهران ،چاپ سوم ، 1382 / ص 157 .
  3. هنر فر – لطف ا... / گنجینه های آثار تاریخی اصفهان / اصفهان ، کتابفروشی سقفی ، چاپ دوم ، 1350 / ص 404
  4. م – جرفادقانی / علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی / انتشارات معارف اسلامی ، قم ، خیابان دوم پاساژ قدس ، چاپ اول مهرماه 1364 / ص 128
  5. کتابی / همو / ص 10
  6. هنر فر / همو / ص 405
  7. جرفادقانی / همو / ص 128
  8. کتابی / همو / ص 10
  9. پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی / دائرة المعارف بناهای تاریخی ( در دوره ی اسلامی (مساجد )) / ویرایش ادبی : محمد مهدی عقابی / مؤسسه انتشارات سوره ، چاپ اول 1378 / ص 86 .