اهل‌البيت عليهم‌السلام امامتهم، حياتهم (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۷۷: | سطر ۷۷: | ||
[[رده:منابع کلامی]] | [[رده:منابع کلامی]] | ||
| − | [[رده: | + | [[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]] |
نسخهٔ ۲۲ مهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۳۰
 | |
| نویسنده | محمدعلی انصاری |
| موضوع | سرگذشتنامه اهل البیت (ع) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
|
| |
محتویات
معرفی اجمالی
أهل‌البيت عليهم‌السلام إمامتهم، حياتهم، نوشته شیخ محمدعلی انصاری، کتابی است به زبان عربی، به موضوع شناخت اهل‌بیت(ع) از جوانب مختلف و شناخت جایگاه امامت و ولایت می‌پردازد. این کتاب در زمان معاصر در یک جلد تألیف شده است.
ساختار کتاب
کتاب با مقدمه ناشر سپس مقدمه‌ای کوتاه از مؤلف آغاز شده است. متن کتاب در قالب سه فصل مطرح شده است. فصل سوم به تعداد ائمه؛ دوازده زیر مجموعه دارد. مؤلف در بیان مطالب از آیات قرآن کریم و روایات شریفه از منابع شیعی و گاهی از منابع اهل سنت بهره برده است.
گزارش محتوا
فصل اول
نویسنده در فصل اول به شناخت معنایی و مصداقی اهل‌بیت پرداخته است؛ ایشان در ابتدا از جهت لغوی، معنای اهل، بیت و اهل‌بیت را معنا کرده سپس به معنای اصطلاحی آن از دیدگاه روایات و فقهاء اشاره کرده است.[۱]
از لحاظ مصداق، اهل‌بیت شامل امیرالمؤمنین علی(ع)، فاطمه زهرا(س) و حسنین(ع) و به تبع آنها شامل سایر ائمه(ع) می‌شود.
مؤلف بر مدعای خویش از حدیث کساء و برخی از احادیث دیگر از منابع شیعی و عامه بهره جسته است.[۲]
بخش بعدی پیرامون خصائص اهل‌بیت(ع) است؛ اولین آن عصمت ایشان است؛ که آیه شریفه تطهیر دلالت صریح بر عصمت اهل‌بیت(ع) از هر گناه و اشتباهی دارد.
دومین آن، همسانی و همتایی اهل‌بیت(ع) با قرآن است، که مطابق روایت شریفه پیامبر اکرم(ص) اهل‌بیت(ع) احدی الثقلین می‌باشند، که این دو ثقل (ثقل اکبر و ثقل اصغر) هر دو اساس اسلام می‌باشند و دین به‌وسیله ایشان استوار می‌گردد.
سوم، برتری علمی اهل‌بیت(ع) بر سایر انسان‌ها است که حدیث ثقلین و تصریح برخی روایات پیامبر اکرم(ص) و مراجعه صحابه و خلفا به اهل‌بیت(ع) در امور مشکله، دلالت بر این اعلمیت دارد.[۳]
بخش آخر این فصل پیرامون احکام اختصاصی اهل‌بیت(ع) است، از جمله:
- وجوب مودت ایشان به دلالت آیه شریفه «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبي» (شوری: 23) که به صراحت وجوب مودت ایشان را بر امت لازم می‌داند.
- حرمت بغض اهل‌بیت(ع) به دلیل روایت پیامبر اکرم(ص) که نسبت به امیرالمومنین علی(ع) فرمودند: غضب تو را کسی در دل ندارد الا منافق؛ و روایات دیگر از این دست که دال بر حرمت بغض ایشان است.
- ثبوت امامت و ولایت برای ایشان که پیامبر اکرم(ص) در جای جای عمر شریف خود اعلام می‌داشتند امامان پس از من ایشان (ائمه اثنی عشر) هستند و چنین خصوصیاتی دارند.
- وجوب اطاعت ایشان که در طول اطاعت از نبی اکرم(ص) است، به دلیل آیه شریفه «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْکُمْ» (نساء: 59)، که اطاعت از ایشان را عین اطاعت از خدا و پیامبر دانسته است.[۴]
فصل دوم
نویسنده در فصل دوم، به بررسی تحلیلی حقیقت امامت پرداخته؛ ابتدا، امامت را در لغت از مصدر أَمّ و به معنای پیشاپیش و پیشی گیرنده قوم دانسته و در اصطلاح به معنای ریاست عامه (بالاصالة) در امور دین و دنیا بیان می‌دارد.[۵]سپس به بحث ضرورت نصب امام و کیفیت نصب ایشان می‌پردازد.
در موضوع نصب امام دو نظریه میان مسلمانان وجود دارد:
- نظریه تعمیم: به معنای عدم وجود نص راجع به نصب امام از طرف پیامبر اکرم(ص) و امکان نصب امام از طریق شوری یا تعیین اهل حل و عقد و مانند آن؛ که مؤلف با نقد ادله این نظریه، از طریق منابع اهل سنت، بی‌پایه و اساس بودن آن را اثبات می‌گرداند.
- نظریه تخصیص: راه منحصر در تعیین امام، تعیین به وسیله نص از جانب نبی اکرم(ص) یا امام قبلی است؛ و ادله انتصابی بودن امام در کتاب و سنت تبیین شده است و دلیل عقلی به لزوم عصمت امام تصریح دارد که علم به آن هم منحصر در خداوند متعال است که مؤلف به تشریح و تحلیل هر یک از این ادله می‌پردازد.[۶]
فصل سوم
این فصل به تبیین ویژگی‌ها و زندگینامه هر یک از اهل‌بیت(ع) اختصاص دارد.
نویسنده در ابتدا به تشریح زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخته است؛ اسماء و القاب حضرت، زمان تولد و شهادت ایشان، فضایل و مناقب و اتفاقات پس از وفات پیامبر اکرم(ص) و مصائبی که بر ایشان وارد شده از مهمترین محتوای این بخش از کتاب می‌باشد؛ ایشان پس از آن به تبیین زندگینامه و فضایل امیرالمومنین(ع) و اتفاقات مهم در طول زندگی ایشان اعم از مباحث امامت و حکومت و چگونگی جنگ‌های امیرالمؤمنین پرداخته است. سپس به تشریح زندگانی امام حسن مجتبی(ع) و ویژگی‌های شخصیتی ایشان، مدت حکومت ایشان و ماجرای صلح آن حضرت با معاویه اشاره دارد. در مرحله بعد به زندگانی امام حسین(ع) پرداخته و خصایص و خلقیات حضرت و اتفاقات مهم زندگی ایشان اعم از امتناع حضرت از بیعت با یزید و خروج و قیام امام حسین(ع) بر علیه حکومت بنی‌امیه و ماجرای کربلا را مورد تحلیل و بازبینی قرار می‌دهد؛ سپس به‌همین شیوه کیفیت زندگانی هر یک از معصومین(ع) و وقایع مهم حیات ایشان را مورد تحلیل و تشریح قرار می‌دهد.[۷]
وضعیت کتاب
در انتهای کتاب فهرست آیات، احادیث و روایات، اشعار، اسماء انبیاء و ائمه، اعلام، ملت‌ها و قبایل، مذاهب و فرق، اماکن و بلاد، اسماء حیوانات، کتب، مصادر کتاب و فهرست محتوای کتاب ذکر شده است.
در پاورقی‌ها آدرس و توضیح برخی مطالب کتاب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.
منبع
ویکی نور
