محسن قرائتی

نام کامل	محسن قرائتى
زادروز	8 دى ‌ماه 1324
زادگاه	کاشان
اساتید	آيت‌ اللَّه گلپايگانى، آيت‌ اللَّه ميرزاهاشم آملى، آيت‌اللَّه ستوده، آيت‌اللَّه صلواتى،
آثار	تفسير نور (ده جلد)، چهارصد نكته از تفسير نور، دقايقى با قرآن،..

محسن قرائتی از مفسران و مبلغان برجسته دروان معاصر می باشد. نام او در اذهان با برنامه «درسهایی از قرآن» تداعی می شود. وی شاگردی در مکتب اساتید بزرگواری همچون آيت‌ اللَّه گلپايگانى، آيت ‌اللَّه حاج ‌آقا مرتضى حائرى را در کارنامه خود دارد.

ولادت

محسن قرائتى در هشتم دى‌ماه 1324 در شهر كاشان ديده به جهان گشود.

خاندان

پدرش، علينقى، از بازاريان خوشنام و مذهبى شهر بود. شهرت قرائتى از اين جهت به اين خانواده داده شده بود كه پدر علينقى در دوره رضاشاه با برگزارى مراسم قرائت قرآن در خانه ‌ها به احياى سنت‌ها و مفاهيم دينى همت مى ‌گماشت.

تحصیلات

حاج علي نقى با وجود اشتغال در بازار، سيره پدر را پى گرفت و علاوه بر آموزش قرآن، در احياى مساجد و تكاياى مخروبه فعال بود. از همين‌رو وى علاقه‌ مند بود محسن نيز به تحصيل علوم دينى بپردازد.

بر اين اساس محسن قرائتى در سن چهارده سالگى به‌رغم ميل باطنى و به اصرار پدر وارد حوزه علميه كاشان به رياست آيت‌اللَّه ‌حاج‌شيخ جعفر صبورى قمى شد. وى علاوه بر تحصيل مقدمات، در جلسات تفسير قرآن توسط آيت‌اللَّه حاج‌ شيخ ‌على ‌آقا نجفى شركت مى‌كرد. جلساتى كه موجب پيوند وى با قرآن شد. يك‌سال بعد (1339) براى تكميل تحصيلات‌ خود به قم عزيمت كرد. در اين شهر در مدارس دينى آيت ‌اللَّه گلپايگانى و خان مشغول تحصيل شد. در مدت تحصيل، چندى به نجف اشرف رفت و به تحصيل رسائل و مكاسب پرداخت. مدتى هم در حوزه علميه مشهد به فراگيرى علوم دينى مشغول شد. پس از طىّ دروس سطح عالى، در درس خارج فقه حاضر شد.

اساتید

اساتید برجسته شهر قم که ایشان ار محضر آنان بهره بردند:

آيت‌ اللَّه ستوده، آيت‌اللَّه صلواتى، آيت‌ اللَّه اعتمادى، آيت‌ اللَّه مشكينى، آيت ‌اللَّه راستى، آيت ‌اللَّه رضوانى در شوراى نگهبان و آيت ‌اللَّه مؤمن. بعداً هم كه سطح‌مان تمام شد، آيت‌ اللَّه فاضل لنكرانى، آيت‌ اللَّه نورى و آيت‌ اللَّه همدانى اين‌ها مدرسين سطح‌مان بودند. خارج هم دو سه سالى رفتيم در درس آيت‌ اللَّه گلپايگانى، آيت‌ اللَّه ميرزاهاشم آملى، آيت ‌اللَّه حاج ‌آقا مرتضى حائرى و آيت ‌اللَّه كوكبى كه هر وقت خدمت يكى از اين‌ها مى ‌رسيديم.

آشنایی با تفسیر قرآن

حجت‌ الاسلام محسن قرائتى از دوره تحصيل لمعه به مطالعه تفسير مجمع‌ البيان همت گماشت. از همان زمان، مطالعات و مباحثات تفسيرى خود را يادداشت مى ‌كرد. افرادى چون آيت ‌اللَّه قربانعلى درّى نجف‌ آبادى و شهيد نوراللَّه طباطبايى‌ نژاد وى را در مباحثات تفسيرى همراهى مى ‌كردند. توشه او در مطالعات تفسيرى موجب شد چون از تصميم آيت‌ اللَّه ناصر مكارم شيرازى براى نگارش تفسير به زبان فارسى آگاهى يافت، داوطلب همكارى در گروه نويسندگان آن شود. اين همكارى به مدت پانزده سال ادامه يافت و حاصل آن تفسير نمونه است. بعدها حجت‌ الاسلام قرائتى با تجربه ‌اى كه از نگارش تفسير نمونه به دست آورده بود، به تدوين تفسير نور همت گماشت. تفسيرى كه با هدف فهم عامه نوشته شده است.

وعظ و تبلیغ

حجت ‌الاسلام شيخ‌ محسن قرائتى پس از پايان تحصيل علوم دينى، به وعظ و تبليغ مشغول شد. او اما در روش تبليغ ابداعاتى به عمل آورد. بدين‌گونه كه وى به جاى استفاده از منبر و روش سنتى تبليغ بسان معلمان از گچ و تخته‌سياه بهره برد. اين شيوه مورد توجه و تشويق عالمان برجسته‌اى چون آيت ‌اللَّه على مشكينى و شهيد مطهرى قرار گرفت. از همين‌رو پس از پيروزى انقلاب اسلامى به توصيه و پيشنهاد استاد مطهرى به اجراى برنامه «درس‌هايى از قرآن» در تلويزيون‌ پرداخت. برنامه‌اى كه بيش از سى سال به صورت هفتگى تداوم مستمر داشته است. اجراى موفق اين برنامه و اقبال عامه مردم به آن موجب شد امام‌خمينى در 1361 وى را به نمايندگى خود به سمت سرپرستى سازمان نهصت سوادآموزى منصوب كند. سازمانى كه در طول حيات خود به موفقيت شايانى دست يافته و جايزه‌هاى بين‌المللى فراوانى كسب كرده است. حجت‌ الاسلام قرائتى همواره دغدغه انتقال مفاهيم دينى به جامعه را داشته و معتقد به احياى سنت‌هاى فراموش‌ شده در جامعه اسلامى است. از همين رو در سال 1369 با پشتيبانى مقام معظم رهبرى، آيت‌ اللَّه خامنه ‌اى، به تأسيس ستاد اقامه نماز و در سال 1383 به ايجاد ستاد احياى زكات همت گماشت. حجت‌الاسلام قرائتى همچنان خود را يك معلم قرآن مى ‌داند و در مراكز دينى مختلف از جمله حوزه علميه قم به انتقال تجربيات خود در امر وعظ و تبليغ مى ‌پردازد.

آثار

1. تفسير نور (ده جلد).

2. سيماى مدير موفق.

3. قرآن و متوليان فرهنگى.

4. چهارصد نكته از تفسير نور.

5. اصول عقايد اسلامى.

6. دقايقى با قرآن.

7. پرتوى از نور.

8. تفسير نماز.

9. پرتوى از اسرار نماز.

10. راز نماز.

11. آشنايى با نماز.

12. 114 نكته درباره نماز.

13. 1300 نكته در مديريت اسلامى.

14. خمس و زكات.

15. گناه ‌شناسى.

16. قرآن و تبليغ.

17. حج.

18. امر به معروف و نهى از منكر.

19. تمثيلات تفسير نور

20. قرآن و امام حسين (ع).

21. تمثيلات.

22. پرسش‌ها و پاسخ‌هاى قرآنى (دو جلد).

23. آشنايى با اسلام (براى نوجوانان).

24. سيره پيامبر با نگاهى به قرآن كريم.

منبع

زندگينامه و خدمات علمی فرهنگی حجه الاسلام و المسلمین محسن قرائتی‌, محسن قرائتى‌,تهران‌:انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‌, 1389