لَظى: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{نیازمند ویرایش فنی}} هشتمين نام دوزخ ، «لَظى» است . == واژه شناسى «لظى» == برخى ا...' ایجاد کرد)
 
سطر ۱۲: سطر ۱۲:
 
== واژه «لظى» در قرآن و حديث ==
 
== واژه «لظى» در قرآن و حديث ==
  
واژه «لظى» ، تنها يك بار در قرآن آمده است : «كَلَا إِنَّهَا لَظَى * نَزَّاعَةً لِّلشَّوَى .  <ref> معارج : آيه ۱۵ ـ ۱۶ . </ref> نه چنين است! آن ، شعله هاى سوزان آتش است . بر كَننده پوست سر و اندام است» . مرجع ضمير «إنّها» در اين آيه ، اگر «نار»  در تفسير الكشّاف ، در باره مرجع اين ضمير آمده : «و الضمير للنار و لم يجرلها ذكر ، لأنّ ذكر العذاب دلّ عليها . <ref> ويجوز أن يكون ضميرا مبهما ترجم عنه الخبر ، أو ضمير القصة» مرجع ضمير ، نار است . اين كه از نار ، اسم برده نشده ، براى اين است كه عذاب ذكر شده ، بر آن ، دلالت مى كند . اين هم درست است كه گفته شود : ضمير مبهم است و خبر ، حكايتگر آن است . نيز ممكن است ضمير قصّه باشد (الكشّاف : ج ۶ ص ۲۰۷) . </ref> باشد ، «لظى» معناى وصفى آن را در بر دارد و ديگر ، نام دوزخ نخواهد بود ، مانند :
+
واژه «لظى» ، تنها يك بار در قرآن آمده است : «كَلَا إِنَّهَا لَظَى * نَزَّاعَةً لِّلشَّوَى .  <ref> معارج : آيه ۱۵ ـ ۱۶ . </ref> نه چنين است! آن ، شعله هاى سوزان آتش است . بر كَننده پوست سر و اندام است» . مرجع ضمير «إنّها» در اين آيه ، اگر «نار»  در تفسير الكشّاف ، در باره مرجع اين ضمير آمده : «و الضمير للنار و لم يجرلها ذكر ، لأنّ ذكر العذاب دلّ عليها . <ref> ويجوز أن يكون ضميرا مبهما ترجم عنه الخبر ، أو ضمير القصة» مرجع ضمير ، نار است . اين كه از نار ، اسم برده نشده ، براى اين است كه عذاب ذكر شده ، بر آن ، دلالت مى كند . اين هم درست است كه گفته شود : ضمير مبهم است و خبر ، حكايتگر آن است . نيز ممكن است ضمير قصّه باشد (الكشّاف : ج ۶ ص ۲۰۷) . </ref> باشد ، «لظى» معناى وصفى آن را در بر دارد و ديگر ، نام دوزخ نخواهد بود ، مانند :«فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى .<ref> ليل : آيه ۱۴ </ref>. و من شما را از آتشى كه زبانه مى كشد ، بيم مى دهم» . امّا اگر ضمير «إنّها» ضمير مبهم و يا ضمير قصّه باشد ـ چنان كه بسيارى از واژه شناسان<ref>  ر . ك : العين : ج ۸ ص ۱۶۹ و الصحاح : ج ۶ ص ۲۴۸۲ و النهاية : ج ۴ ص ۲۵۴ و لسان العرب : ج ۱۵ ص ۲۴۸ و القاموس المحيط : ج ۴ ص ۳۸۶ و مجمع البحرين : ج ۴ ص ۱۲۲ (مادّه «لظى») .</ref> و مفسّران <ref> ر . ك : التبيان فى تفسير القرآن : ج ۱۰ ص ۱۱۷ و تفسير غريب القرآن : ص ۶۵ و تفسير الطبرى : ج ۱۴ الجزء ۲۹ ص ۷۴ و تفسير السمرقندى : ص ۴۷۲ .
 +
. </ref>گفته اند ـ ، «لظى» نامى از نام هاى دوزخ است . گفتنى است كه برخى از احاديث نيز اين معنا را تأييد مى نمايد <ref> .ر . ك : ص ۳۵ (فصل يكم : نام هاى دوزخ / لظى «آتشِ زبانه كِش») </ref>.
 +
 
 +
==پانویس ==
 +
<references />
 +
 
 +
== منبع ==
 +
*محمد محمدی ری شهری،بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث ج2،قم:دارالحدیث،چاپ : اول،1389 ش،ص61،در دسترس در[http://lib.qhu.ac.ir/n2021-e25195-p61.html پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه]، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.
 +
 
 +
[[رده: واژگان قرآنی]]

نسخهٔ ‏۶ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۸:۵۷

هشتمين نام دوزخ ، «لَظى» است .

واژه شناسى «لظى»

برخى از واژه شناسان ، اين واژه را به زبانه و شعله خالص آتش ، تفسير كرده اند و برخى از آنان ، آن را به معناى آتش مى دانند . خليل بن احمد فراهيدى مى گويد : لظى : هو اللهب الخالص . [۱]

. لظى ، شعله ناب (بدون دود) است . امّا ابن منظور مى گويد : اللظى : النار ، و قيل : اللهب الخالص ... و لظى : اسم جهنّم ، نعوذ باللّه منها ، غير مصروف ، و هى معرفة لا تنوّن و لا تنصرف للعلميّة و التأنيث ، و سمّيت بذلك لأنّها أشدّ النيران .

لظى ، آتش است و گفته شده شعله خالص است . لظى ، نام جهنّم است كه از آن به خدا پناه مى بريم . اين كلمه ، غير منصرف است و تنوين نمى گيرد . غير منصرف بودنش به خاطر علم بودن و مؤنّت بودن است . ناميده شدن دوزخ به «لظى» ، به سبب سخت ترين آتش بودن آن است . بنا بر اين ، از نظر واژه شناسى ، كلمه «لظى» اگر با تنوين بيايد ، صفت آتش است ؛ ولى اگر بدون تنوين بيايد ، نام عام و يا نام خاصّ آن است . البته از بعضى احاديث استفاده مى شود كه لظى ، نام يكى از دركات جهنّم است[۲]

واژه «لظى» در قرآن و حديث

واژه «لظى» ، تنها يك بار در قرآن آمده است : «كَلَا إِنَّهَا لَظَى * نَزَّاعَةً لِّلشَّوَى . [۳] نه چنين است! آن ، شعله هاى سوزان آتش است . بر كَننده پوست سر و اندام است» . مرجع ضمير «إنّها» در اين آيه ، اگر «نار» در تفسير الكشّاف ، در باره مرجع اين ضمير آمده : «و الضمير للنار و لم يجرلها ذكر ، لأنّ ذكر العذاب دلّ عليها . [۴] باشد ، «لظى» معناى وصفى آن را در بر دارد و ديگر ، نام دوزخ نخواهد بود ، مانند :«فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى .[۵]. و من شما را از آتشى كه زبانه مى كشد ، بيم مى دهم» . امّا اگر ضمير «إنّها» ضمير مبهم و يا ضمير قصّه باشد ـ چنان كه بسيارى از واژه شناسان[۶] و مفسّران [۷]گفته اند ـ ، «لظى» نامى از نام هاى دوزخ است . گفتنى است كه برخى از احاديث نيز اين معنا را تأييد مى نمايد [۸].

پانویس

  1. العين : ج ۸ ص ۱۶۹ (مادّه «لظى»)
  2. .ر . ك : ص ۳۷ ح ۲۲ .
  3. معارج : آيه ۱۵ ـ ۱۶ .
  4. ويجوز أن يكون ضميرا مبهما ترجم عنه الخبر ، أو ضمير القصة» مرجع ضمير ، نار است . اين كه از نار ، اسم برده نشده ، براى اين است كه عذاب ذكر شده ، بر آن ، دلالت مى كند . اين هم درست است كه گفته شود : ضمير مبهم است و خبر ، حكايتگر آن است . نيز ممكن است ضمير قصّه باشد (الكشّاف : ج ۶ ص ۲۰۷) .
  5. ليل : آيه ۱۴
  6. ر . ك : العين : ج ۸ ص ۱۶۹ و الصحاح : ج ۶ ص ۲۴۸۲ و النهاية : ج ۴ ص ۲۵۴ و لسان العرب : ج ۱۵ ص ۲۴۸ و القاموس المحيط : ج ۴ ص ۳۸۶ و مجمع البحرين : ج ۴ ص ۱۲۲ (مادّه «لظى») .
  7. ر . ك : التبيان فى تفسير القرآن : ج ۱۰ ص ۱۱۷ و تفسير غريب القرآن : ص ۶۵ و تفسير الطبرى : ج ۱۴ الجزء ۲۹ ص ۷۴ و تفسير السمرقندى : ص ۴۷۲ . .
  8. .ر . ك : ص ۳۵ (فصل يكم : نام هاى دوزخ / لظى «آتشِ زبانه كِش»)

منبع

  • محمد محمدی ری شهری،بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث ج2،قم:دارالحدیث،چاپ : اول،1389 ش،ص61،در دسترس درپایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.