حماسه حسینی (کتاب)

حماسه ی حسینی مجموعه ای است مشتمل بر کلیه ی سخنرانیها و یادداشتهای استاد شهید آیت الله مطهری درباره حادثه کربلا. جلد اول این مجموعه شامل سخنرانیهاست. این کتاب شامل هفت فصل است. فصل اول تحت عنوان «حماسه ی حسینی» مجموعه ی سه سخنرانی استاد شهید تحت همین عنوان است که در حدود سال 1347 هجری شمسی در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است. فصل دوم را سخنرانیهای استاد ، تحت عنوان «تحریفات در واقعه ی تاریخی کربلا» تشکیل می دهد. این سخنرانی ها در فروردین ماه 1348 هجری شمسی ، برابر با محرم 1389 هجری قمری در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است . «ماهیت قیام حسینی» ، فصل سوم این کتاب را تشکیل می دهد. توضیح اینکه در سال 1356 هجری شمسی ، استاد سخنرانیهایی تحت عنوان «مسئله ی شناخت» در کانون توحید (تهران) ایراد کردند. از آنجا که زمان آن سخنرانی ها مقارن با دهه اول محرم بود، در سه جلسه ای که مصادف با شبهای تاسوعا و عاشورا بود، نیمی از وقت به بحث درباره حادثه کربلا اختصاص داده شد. مجموعه آن سه نیم جلسه این فصل را تشکیل می دهد و عنوان آن نیز از یادداشتهای استاد اخذ شده است . فصل چهارم را یک سخنرانی آن شهید بزرگوار تحت عنوان «تحلیل واقعه ی عاشورا» تشکیل می دهد. این سخنرانی در سال 1356 در یکی از جلساتی که به طور هفتگی در برخی منازل برقرار و موسوم به «جلسه یزدیها» بود ایراد شده است . «شعارهای عاشورا» (سخنرانی معروف استاد که توأم با گریه شدید ایشان است) فصل پنجم این کتاب را تشکیل می دهد. این سخنرانی در روز عاشورا و در حدود سال 1352 در مسجد جامع نارمک تهران ، ایراد گردیده است. فصل ششم این کتاب ، مجموع هفت جلسه سخنرانی استاد شهید تحت عنوان «عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی» است که در محرم 1390 هجری قمری برابر با اسفند 1348 و فروردین 1349 هجری شمسی در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است. در این فصل ، علاوه بر موضوع مذکور، به طور کلی اصل «امر به معروف و نهی از منکر» مورد بحث واقع شده که در خلال آن، مسائل اجتماعی و سیاسی روز ، از جمله کارنامه مسلمین در مسئله فلسطین بررسی شده است. «عنصر تبلیغ در نهضت حسینی» فصل هفتم این کتاب را تشکیل می دهد. این فصل مجموع هفت سخنرانی استاد ، تحت همین عنوان است که در سال 1350 شمسی و در ماه محرم در مسجد «جاوید» تهران ایراد شده است . در این فصل به طور کلی «تبلیغ در اسلام» نیز مورد بحث واقع شده است.

جلد دوم این کتاب شامل نوشته ها و یادداشتهایی از استاد شهید آیت الله مرتضی مطهری در این باب است . این کتاب ، حاوی مطلبی است که استاد شهید به مرور ایام نگاشته اند و هدف از این نگارش، یادداشت مطالب قابل توجه ، جهت مراجعه ی بعدی و یا آمادگی برای سخنرانی بوده است. این مطالب از نظر اجمال و تفصیل متفاوت می باشند ، به طوری که برخی از آنها به صورت یک مقاله است و برخی دیگر چند سطری بیش نیست و در موارد اندکی مطلب با اشاره ، بیان شده است. شامل هشت فصل است که موضوع برخی از آنها همان موضوع سخنرانی هایی است که در جلد اول این مجموعه به چاپ رسیده ، تفاوت اصلی در گفتار و نوشتار بودن آنها و برخی مطالب اختصاصی است و به تعبیر دیگر این فصول در جلد اول و دوم مکمل یکدیگرند.

شاید برای ما نیز درباره حماسه ی عظیم عاشورا سؤالاتی به وجود آمده باشد. که به آنها پاسخ داده می ود.به طور مثال:

• آیا همه ی گزارشاتی که از حماسه کربلا بر فراز منبرها و لا به لای اوراق مقاتل بیان می شود مطابق با واقع است؟ اگر هست چرا در این زمینه مطالب ضد و نقیض وجود دارد؟

• معیار تشخیص واقعیات از تحریفات در این حماسه چیست؟

• آیا در مورد این حماسه گزارش مفصلی به ما نرسیده است؟ یا عامل دیگری باعث برخی تحریفات شده است؟

• اصولاً ماهیت قیام امام حسین علیه السلام چیست؟ ریشه ها وعوامل به وجود آمدن آن چه بوده است؟

• آیا این قیام یک امر خصوصی و فقط برای شخص امام حسین علیه السلام بوده است؟

• آیا هدف امام حسین علیه السلام تحقق پذیرفت و رسالت این قیام بزرگ در ظهر عاشورا به اتمام رسید؟

• امر به معروف و نهی از منکر یعنی چه وراهکارهای اجرای آن در جامعه کدام است؟

همچنین مباحثی مانند معنی تحریف و عنصرتبلیغ، ابزار و وسائل پیام رسانی و روش های تبلیغی، عوامل تقویت وتضعیف شخصیت وخلاصه شعارهای عاشورا را می توان یافت.

منبع

معرفی کتب استاد مطهری، در دسترس در اسلام ناب، بازیابی: 16آذر 1392