نورالدین محمد ترشیزی

این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

نورالدین محمد ترشیزى (وف 1026 -1024 ق)، شاعر و نویسنده، متخلص به ظهورى. ملقب به ملك الشعراء.

وى در قریه‌ى جمند، از توابع ترشیز، به دنیا آمد. جوانیش به كسب ادب و دانش در خراسان گذشت، سپس به یزد رفت و در آنجا به شیوه‌ى شاعرى مشغول شد و با گروهى از اهل ادب معاشرت نمود در همان دیار با وحشى بافقى آشنایى و مصاحبت یافت. پس از آن چندگاهى به شیراز عزیمت كرد و در آنجا با درویش حسین سالك شیرازى، شاعر و نقاش و مذهب معروف، دوستى و ملازمت یافت. سپس قصد هند كرد و وارد دكن شد و در بیجاپور به درگاه عادل شاهیان رسید و ملازمت عادل‌شاه ابراهیم ثانى را یافت و او را مدح گفت. آشنایى ظهورى با ملك قمى هم در همین ناحیه‌ى دكن و ظاهره در بیجاپور حاصل شد و به مواصلت ظهورى با دختر ملك انجامید و از آن پس دو شاعر با یكدیگر به سر بردند و در ایجاد بعضى اثرها با هم همكارى داشتند. ظهورى پس از چندى آهنگ حجاز كرد و در بازگشت به هند در احمدنگر پایتخت نظامشاهیان به خدمت عبدالحریم‌خان خانان رسید. وى در نظم و نثر دست داشت بطورى كه در هند به شهرت رسید.

آثار ترشیزی

از جمله آثار ترشیزی:

• مجموعه منشآت به نامهاى: «دیباچه‌ى نورس»، كه مقدمه‌اى است بر كتاب «نورس خیال» اثر ابراهیم عادل‌شاه؛
• «گلزار ابراهیم»، در ستایش ابراهیم عادل‌شاه؛
• «خوان خلیل»، كه با مشاركت ملك قمى به نام ابراهیم عادل‌شاه تصنیف كرد؛
• «پنج رقعه»؛
• «دیوان» شعر؛
• «ساقى‌نامه»، حدود چهار هزار و پانصد بیت كه به نام برهان ثانى نظامشاه سرود.

منبع

اثرآفرینان، زير نظر: دكتر سيد كمال حاج سيد جوادي و دكتر عبدالحسين نوايي،انجمن آثار و مفاخر فرهنگی،1379، ج4، ذیل عنوان "ظهیری ترشیزی، نورالدین"