دعای مکارم الاخلاق

دعای مکارم الاخلاق یکی از دعاهای معروف از صحیفه سجادیه می‌باشد. این دعا یک برنامه انسان سازی است که خلقیات کریمه و سجایای انسانی را بیان فرموده است، اگر کسی بتواند آن طوری که شایسته است به عمق معنا و مفهوم این دعا پی ببرد و آنها را به عمل بگیرد طبق فرموده امام سجاد علیه السلام به مقام رفیع انسانیت نایل می‌گردد.

معنای مکارم اخلاق

مکارم اخلاق همان اخلاق خوب و حسن می‌باشد که از انسان سر ‌زده و انسان در مقابل انجام آن کارها مورد ستایش قرار گرفته و ثواب نیز خواهد برد. با این توضیح که مکارم جمع مکرمه به معنای کریمه و پسندیده و اخلاق نیز جمع خلق به معنای ملکه نفسانیه است که از آن فعل و کار به سهولت و بدون دیدن و تفکر در مورد آن کار از انسان صادر می‌شود با این بیان که دو نوع اخلاق داریم یکی اخلاق زیبا و پسندیده که حسن خلق نامیده می‌شود و دیگری اخلاق قبیح و مذموم که خلق سیئه نامیده می‌شود.

قسمت های مختلف دعا

این دعا از سی قسمت تشکیل شده که هر قسمت با درود بر محمد و آل محمد شروع ‌گردیده و با درخواست هایی که هر کدام اخلاق پسندیده می‌باشد دنبال می گردد و همه آن سی قسمت مضمونشان درخواست توفیق الهی می‌باشد. موضوعات و درخواست هایی که در این سی فراز آمده بدین ترتیب می‌باشد:

ایمان کامل، بهترین عمل، تکمیل نیت، وسعت رزق، بی اعتنایی به ثروت مال اندوزان، توازن بین جسم و روح پایداری در راه حق، درخواست طول عمر مشروط، اصلاح خصلت ناپسند، درخواست تبدیل حسد به مودت، تبدیل دشمنی نزدیکان به دوستی، درخواست دستی توانا در مقابل ظالم، درخواست رفع خدعه مکاران، رد عیب جویی به خواهان گسترش عدل، درخواست رزق در کهنسالی، درخواست دفع ستم دیگران به حریم آمرزش الهی وارد شده، درخواست سخن گفتن در هدایت مردم و پیمودن راه برتر، درخواست پیروزی قیامت و عوامل استخلاص نفس، درخواست کفایت از عیب جویی مردم و دفع عوامل ضرر و زیان، درخواست تاج لیاقت و گشایش مالی، برکناری از اسراف و مصونیت از تباه شدن رزق، درخواست قضا حوائج، درخواست پایان عمر با عفو الهی، به یاد خدا بودن در تمام مواقع، برترین درود خدا بر پیامبر، درخواست حسنه دنیا و آخرت و مصونیت از عذاب.

در اینجا جهت تبرک و تیمن به چند مورد از این دعای شریفه اشاره می کنیم:

اللهم صلی علی محمد و آله و بلغ بایمانی أکمل الایمان، واجعل یقینی أفضل الیقین، و انته بنیتی الی احسن النیات، و بعملی الی أحسن الاعمال. پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود فرست و ایمانم را به کامل ترین درجه ایمان برسان و یقینم را به بهترین یقین قرار ده و فرجام نیتم را به بهترین نیت‌ها بگردان و عملم را به بهترین اعمال برسان.

اللهم بلطفک نیتی، وصحح بما عندک یقینی، و استحصلح بقدرتک ما سند منی پروردگارا! با لطف خودت نیتم را نیکو گردان و یقینم را با رحمت بی‌پایانت از گزند انحراف مصون دار و با قدرت بی انتهایت‌، هر عمل فاسدی که از من سر زده است اصلاح فرما.

اللهم صل...، واکفنی ما یشفلنی الاحتمام به، و استعملنی بما تسا‌لنی غذا عنه،... پروردگارا! بر محمد و آل او درود فرست و اموری را که اهتمام به آنها مشغولم می‌کند، کفایت فرما و مرا به کاری که فردای قیامت از من درخواست می‌کنی وادار کن و در ایام عمرم فراغتی بخش تا به کاری که مرا برای آن آفریده‌ای بپردازم و بی نیازم کن و به من روزی وسیع عطا فرما و به چشم داشت گرفتارم مکن.

منابع

• امام سجاد علیه السلام، امام چهارم، صحیحفه کامله سجادیه با ترجمه فارسی (مترجم: محسن غرویان و عبدالجواد ابراهیمی)، قم و نشر الهادی، 1379.
• فلسفی محمدتقی، شرح و تفسیر مکارم الاخلاق از صحیفه سجادیه.

ماخذ

سکینه نعمتی، دعای مکارم الاخلاق، سایت دانشنامه رشد، تاریخ بازیابی: 12 دی ماه 1391.