سید علی نقی حیدری

نام کامل	سید علی نقی حیدری
زادروز	1325 هجرى قمرى
زادگاه	کاظمین
وفات	1403 هجرى قمرى
اساتید	آیات عظام حسين رشتى‌، حسين نائينى‌، سيد ابوالحسن اصفهانى‌، عبداللَّه مامقانى‌
آثار	أصول الاستنباط، أخطار المسكرات‌، الصوم في حكمه و أحكامه‌، مذهب أهل البيت عليهم‌السلام‌، الوصي عليه‌السلام

ولادت‌

عالم بزرگوار، سيد على نقى حيدرى در سال 1325 هجرى قمرى در شهر كاظمين به دنيا آمد. پدرش سيد احمد حيدرى از علماى بزرگ و مشهور كاظمين بود. او از همان كودكى تحت تربيت و تعليم پدر دانشمند خود قرار گرفت و به فراگيرى معارف اسلامى و علوم اهل بيت عليهم‌السلام پرداخت.

نسب‌

وى سيد على نقى بن سيد احمد بن مهدى بن احمد بن سيد حيدر بن ابراهيم بن محمد بن احمد عطار است. جد بزرگ وى را «عطار» گويند چرا كه از علما و دانشمندان بزرگ و مشهور عراق بوده كه در بازار عطاران، در شهر بغداد مى‌زيسته است، لذا سيد على نقى حيدرى نيز، مشهور به «عطار» است و از جهت نسبت وى به سيد حيدر (جد سومش) او را حيدرى مى‌نامند.

خاندان‌

خاندان حيدرى از خاندانهاى بزرگ و مشهور عراق است كه علما و بزرگان فراوانى در ميان آنها درخشيده‌اند. سيد على نقى حيدرى به درخواست آقا بزرگ تهرانى كتابى در شجره نامه و شخصيت هاى خاندان خود به نام «الدوحة الحيدرية» نگاشته است. وى در اين كتاب به معرفى شخصيتهاى خاندان سيد حيدر و فرزندان جد بزرگ خود سيد احمد عطار پرداخته است.

شخصيت علمى و اجتماعى‌

سيد على نقى حيدرى از شخصيتهاى قرن اخير عراق و از دانشمندان و علماى شهر بغداد به شمار مى‌آيد. وى آثار گران‌بهايى در زمينه‌هاى گوناگون به نگارش درآورده است. از جمله موضوعات تأليفات ايشان علم اصول فقه، علم فقه، عقايد، علوم قرآنى و علوم اجتماعى است.

تحصيلات‌

سيد على نقى حيدرى از دوران كودكى در شهر كاظمين و در محضر پدر به فراگيرى علوم و معارف اسلامى پرداخت. او سپس به همراه پدرش به نجف اشرف مهاجرت نموده و از محضر علماى بزرگ و انديشمندان آن حوزه درخشان نيز بهره‌هاى وافى برد تا به مقام اجتهاد رسيد.

وى پس از آن به شهر بغداد بازگشت و يكى از علماى بزرگ آن شهر گرديد و شاگردان فراوانى را تربيت نموده و آثار گران‌بهايى به نگارش درآورد.

اساتيد

از جمله اساتيد وى مى‌توان به اين شخصيتها اشاره نمود:

1. پدرش سيد احمد حيدرى‌
2. شيخ حسين رشتى‌
3. ميرزا حسين نائينى‌
4. سيد ابوالحسن اصفهانى‌
5. شيخ عبداللَّه مامقانى‌
6. ميرزا ابوالحسن مشكينى‌
7. سيد محمود شاهرودى‌

تأليفات‌

وى تأليفات ارزشمندى نيز به رشته تحرير درآورده است مانند:

1. أصول الاستنباط، اين كتاب يك دوره علم اصول فقه است كه به روش جديد نگاشته شده است. كتاب اصول استنباط امروزه به عنوان اولين كتاب اصولى است كه طلاب حوزه علميه قم آن را فرامى‌گيرند. اين كتاب به جاى معالم الأصول تدريس مى‌شود.
2. الدوحة الحيدرية، اين كتاب در معرفى شخصيتهاى خاندان حيدرى و اولاد سيد احمد عطار، جد بزرگ آنان است.
3. الأمثال القرآنية، اين كتاب در علوم و معارف قرآنى نگاشته شده است.
4. أخطار المسكرات‌
5. الصوم في حكمه و أحكامه‌
6. مذهب أهل البيت عليهم‌السلام‌
7. الوصي عليه‌السلام، كه شامل مجموعه مباحثى در امامت است.
8. وليد الكعبة عليه‌السلام، اين كتاب مجموعه سخنان و اشعارى در مدح و ستايش حضرت على عليه‌السلام مى‌باشد.

سخن سيد حسن امين‌

سيد حسن امين در كتاب مستدركات أعيان الشيعة درباره ايشان مى‌فرمايد: «السيد علي نقي الحيدري بن السيد أحمد، ولد في الكاظمية سنة 1325 و نشأ في بيت العلم والصلاح، و سار على سنن آبائه و أجداده، و ترعرع في ظل والده و تتلمذ عليه، ثم هاجر إلى النجف الأشرف و درس على أبيه أيضا و على الشيخ حسين الرشتي و حضر أبحاث الميرزا حسين النائيني و السيد أبي الحسن الأصفهاني و الشيخ عبداللَّه المامقاني و الميرزا أبي الحسن المشكيني و السيد محمود الشاهرودي و غيرهم. ثم أقام في بغداد فكان من أبرز علمائها. له من المؤلفات المطبوعة: أصول الاستنباط، و قد ترجم إلى الفارسية، مذهب أهل البيت و من المخطوط: الدوحة الحيدرية، الأمثال القرآنية، و من أحفاده: الشهيد السيد فائز الذي أعدمه النظام العراقي سنة 1987 و عمره عشرون سنة».

وفات‌

سرانجام عالم انديشمند، سيد على نقى حيدرى پس از عمرى خدمت به علوم و معارف اسلامى در سال 1403 هجرى قمرى ديده از جهان فروبست و به ديار باقى شتافت.

منابع

• نرم افزار اصول فقه، مرکز نور.