الجعفریات (کتاب)

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

منبع: کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 364

نویسنده: محمدرضا ضميري

الجعفریات (الاشعثیات)

مؤلف:

ابوعلی محمد بن اشعث کوفی (زنده در 313 ه.ق).

زندگینامه و اظهارنظرها:

وی یکی از راویان شیعه در قرن چهارم ه.ق می باشد. ایشان در کوفه به دنیا آمد و در نوجوانی به مصر سفر کرد و در محله سقیفه جواد ساکن شد. او در مصر در آن دوران، تغییر و تحولات عظیمی را می دید. هنگامی که فاطمیان قدرت را در دست گرفته بودند، محمد در آن جا رحل اقامت افکند و در درس موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر شرکت کرد و از محضر آن بزرگواران بهره های فراوان برد. در همان جا بود که او تصمیم گرفت که کتاب الجعفریات را روایت کند. این کتاب بعدها به عنوان یکی از اصول چهارصدگانه و معتبر شیعه بشمار آمد.

علامه حلی در کتاب خلاصه و نجاشی، در کتاب رجال خود، درباره او می گوید: «محمد بن اشعث اهل کوفه و شخصیتی مورد اطمینان و شیعه می باشد...».

استادان:

موسی بن جعفر بن اسماعیل بن موسی بن جعفر علیه السلام، مؤمل بن وهاب، علی بن زید فرایضی، هارون بن سعید ایلی، ابویحیی محمد بن برید مقری، محمد بن خلف بن عمر، محمد بن عویلی ایلی، اسماعیل بن اسحاق بن سهل اموی، موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر علیه السلام.

شاگردان:

ابومحمد سهل بن احمد بن عبدالله بن سهل دیباجی، ابوالفضل شیبانی، ابوالحسن علی بن جعفر بن حماد، عبدالله بن مفضل بن محمد بن هلال، ابراهیم بن محمد بن محمد بن عبدالله قرشی، ابومحمد عبدالله بن محمد بن عبدالله بن عثمان (معروف به ابن سقاء)، ابوالحسن محمد بن داوود بن سلیمان کاتب.

تألیفات:

وی غیر از کتاب جعفریات، بنا به نقل نجاشی، کتاب دیگری نیز در احکام حج دارد که به دست ما نرسیده است.

معرفی اجمالی کتاب:

کتاب جعفریات مجموعه روایاتی است که محمد بن محمد بن اشعث، از موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر علیه السلام و او هم از اجداد طاهرش روایت می کند. این کتاب شامل یک سری روایات از طرُقی غیر از موسی بن اسماعیل و یک سری روایات از طرق اهل سنت است.

با توجه به این که بیشتر روایات این کتاب به امام صادق علیه السلام برمی گردد، به آن جعفریات می گویند؛ و به دلیل این که راوی آن محمد بن محمد بن اشعث می باشد، «الاشعثیات» نیز نامیده می شود.

علامه مجلسی می گوید: «این کتاب میان خاصه و عامه مشهور است و اکثر روایات کتاب نوادر راوندی از این کتاب گرفته شده است. شیخ صدوق نیز برخی از روایات این کتاب را از طریق دیگر نقل می کند. در برخی از کتب رجالی، طرق دیگری نیز برای این کتاب نقل شده است».

علامه در کتاب رجال خود و شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعه، این کتاب را دارای هزار حدیث با یک سند دانسته اند و آن هم سند موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر عن آبائه علیه السلام می باشد؛ ولی کتاب حاضر دارای 1651 حدیث است که روایاتی از طرق دیگر شیعه و همچنین روایاتی از طرق اهل سنت را نیز شامل می شود.

برخی عناوین مورد بحث فقهی در این کتاب از این قرارند: طهارت، صلاة، زکات، صوم، حج، جهاد، نکاح، نفقات، حدود، آداب، تفسیر، سنن و ادعیه.

وضعیت نشر:

این کتاب، نخستین بار به دستور آیت الله العظمی بروجردی در قم به چاپ رسید و سپس به وسیله مکتبه نینوی الحدیثه، در تهران، به قطع وزیری چاپ و منتشر شده است.

پيوندها

• کتاب الجعفریات