پیشگامان تشیع؛ تحقیقی در رجال اشعریان (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان=فارسی
 
|زبان=فارسی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۳: سطر ۲۳:
 
|لینک=
 
|لینک=
  
}}  
+
}}
 +
کتاب '''«پیشگامان تشیع، تحقیقی در رجال اشعریان»''' تألیف رضا فرشچیان اثرى به زبان فارسى پیرامون تاریخ اشعریین است که پیام‌آوران مکتب [[تشیع]] بوده‌اند. نقش مهم شناخت رجال [[حدیث]] در جداسازى احادیث درست از نادرست و همچنین نبود تحقیقى مستقل و منسجم درباره اشعریان، انگیزه‌هاى نویسنده براى نگارش این کتاب است.
  
== معرفى اجمالى ==
+
==محتوای کتاب==
  
 +
کتاب حاضر شامل دو مقدمه است: یکى مقدمه کنگره بزرگداشت شخصیت [[حضرت فاطمه معصومه علیها السلام|حضرت فاطمه معصومه]](س) و مکانت فرهنگى شهر [[قم]] و دوم مقدمه مؤلف. متن اثر در چهار بخش تنظیم شده است: سه بخش اول هر کدام مشتمل بر دو فصل بوده و در بخش آخر چهارده شخصیت معرفى شده‌اند.
  
«پيشگامان تشيع در ايران، همراه با رويكردى تفصيلى به رجال اشعريان» تأليف رضا فرشچيان اثرى فارسى پيرامون تاريخ اشعريين است كه پيام‌آوران مكتب تشيع بوده‌اند. نقش مهم شناخت رجال حديث در جداسازى احاديث درست از نادرست و همچنين نبود تحقيقى مستقل و منسجم درباره اشعريان، انگيزه‌هاى نويسنده براى نگارش اين كتاب است<ref>مقدمه مؤلف، ص 5</ref>
+
در بخش نخست، کلیاتى درباره اشعریان ذکر شده است. ابتدا مقدماتى براى شناخت اشعریان و سپس [[اسلام]] آوردن آنان مورد بحث قرار گرفته است. همان‌گونه که قبایل عرب در دوران [[جاهلیت|جاهلیت]]، [[بت پرستی|بت‌پرستى]] را شیوه خود ساخته بودند، اشعریون نیز در آن هنگام در زمره بت‌پرستان به‌شمار مى‌آمدند. مالک بن عامر اشعرى اولین اشعرى مسلمان و نخستین مهاجر این قوم به سوى [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) جهت پذیرش اسلام به شمار مى‌رود. درباره این‌که چند تن از اشعریون و چگونه و کجا خدمت رسول خدا(ص) رسیده‌اند اتفاق نظر وجود ندارد و لذا نویسنده در انتهاى این بخش به بررسى این موضوع پرداخته است.
  
== ساختار ==
+
در بخش دوم، فعالیت‌هاى اشعریان در خارج از [[شبه جزیره عربستان|شبه جزیره عربستان]] بحث شده است. این بخش به دو فصل «[[عراق]]» و «[[ایران]]» تقسیم شده است: فصل نخست، به شاخه‌هاى خاندان اشعرى در عراق، فعالیت‌ها و مذهب آنان و فصل دوم به مهاجرت و حضور گسترده اشعریان در مناطق جبال، به‌ویژه [[قم]] و قیام‌هاى قمى‌ها علیه حکومت مرکزى پرداخته است.
  
 +
در بخش سوم کتاب چگونگى گرویدن اشعریان به [[تشیع|تشیع]] و نقش آنان در گسترش آن مذهب مورد مطالعه قرار گرفته است. در نخستین فصل، چگونگى ارتباط اشعرى‌ها با مکتب تشیع و بررسى گرایش مردمان مناطق جبال به آن مکتب و احتمال تأثیرپذیرى آنان از تشیع اشعریان، مورد کاوش قرار گرفته و در دومین فصل، خدمات اشعریان در ترویج معارف [[اهل البیت|اهل‌بیت]](ع) مطرح شده است.
  
كتاب حاضر شامل دو مقدمه است: يكى مقدمه كنگره بزرگداشت شخصيت حضرت فاطمه معصومه(س) و مكانت فرهنگى قم و دوم مقدمه مؤلف. متن اثر در چهار بخش تنظيم شده است: سه بخش اول هر كدام مشتمل بر دو فصل بوده و در بخش آخر چهارده شخصيت معرفى شده‌اند.
+
به سبب اهمیتى که [[محدثان]] اشعرى در ترویج مکتب تشیع داشته‌اند، بخش چهارم به معرفى محدثان و راویان این خاندان پرداخته و حجم بیشتر کتاب را به خود اختصاص داده است. در ابتداى این بخش ۱۴ شخصیت اشعرى معرفى شده‌اند. پس از آن تحت عنوان تعدادى از افراد [[غلات|غالى]] که مطرود قمیان شده‌اند، بیش از ۱۳۰ تن از محدثان و سایر سرشناسان اشعرى معرفى شده و از نگاه [[علم رجال|رجالى]] - تاریخى، شخصیت آنان کاوش شده است و در صورت اختلاف نظر کارشناسان، سعى بر آن است تا نظر درست ارائه شود.
  
== گزارش محتوا ==
+
چون جمعى از محدثان و دیگران در زمره موالى اشعریان بوده و از اشاعره اصیل به شمار نمى‌رفته‌اند، اسامى ۲۴ تن از ایشان در انتهاى کتاب ذکر شده است.
  
 +
==منابع==
  
در بخش نخست، كلياتى درباره اشعريان ذكر شده است. ابتدا مقدماتى براى شناخت اشعريان و سپس اسلام آوردن آنان مورد بحث قرار گرفته است.
+
* ویکی نور
 
 
همان‌گونه كه قبايل عرب در دوران جاهليّت، بت‌پرستى را شيوه خود ساخته بودند، اشعريون نيز در آن هنگام در زمره بت‌پرستان به‌شمار مى‌آمدند. حسن بن محمد قمى، نويسنده تاريخ قم، به نقل از هشام بن محمد بن سائب كلبى روايت مى‌كند: قبيله بنى ذخران بن وائل بن جماهر بن اشعر در يمن، بتى به نام «نسر» را مورد احترام بسيار قرار داده و هنگام ذبح، گوسفندانشان را رو به آن بت قرار مى‌دادند<ref>متن كتاب، ص 19</ref> مالك بن عامر اشعرى اولين اشعرى مسلمان و نخستين مهاجر اين قوم به سوى پيامبر(ص) جهت پذيرش اسلام به شمار مى‌رود. درباره اين‌كه چند تن از اشعريون و چگونه و كجا خدمت رسول خدا(ص) رسيده‌اند اتفاق نظر وجود ندارد و لذا نويسنده در انتهاى اين بخش به بررسى اين موضوع پرداخته است<ref>همان، ص 21-28</ref>
 
 
 
در بخش دوم، فعاليت‌هاى اشعريان در خارج از شبه جزيره عربستان بحث شده است. اين بخش به دو فصل «عراق» و «ايران» تقسيم شده است: فصل نخست، به شاخه‌هاى خاندان اشعرى در عراق، فعاليت‌ها و مذهب آنان و فصل دوم به مهاجرت و حضور گسترده اشعريان در مناطق جبال، به‌ويژه قم و قيام‌هاى قمى‌ها عليه حكومت مركزى پرداخته است<ref>همان، ص 31-47</ref>
 
 
 
در بخش سوم كتاب چگونگى گرويدن اشعريان به تشيّع و نقش آنان در گسترش آن مذهب مورد مطالعه قرار گرفته است. در نخستين فصل، چگونگى ارتباط اشعرى‌ها با مكتب تشيّع و بررسى گرايش مردمان مناطق جبال به آن مكتب و احتمال تأثيرپذيرى آنان از تشيّع اشعريان، مورد كاوش قرار گرفته و در دومين فصل، خدمات اشعريان در ترويج معارف اهل‌بيت(ع) مطرح شده است<ref>همان، ص 51-64</ref>
 
 
 
به سبب اهميتى كه محدّثان اشعرى در ترويج مكتب تشيّع داشته‌اند، بخش چهارم به معرفى محدثان و راويان اين خاندان پرداخته و حجم بيشتر كتاب را به خود اختصاص داده است.در ابتداى اين بخش 14 شخصيت اشعرى معرفى شده‌اند. پس از آن تحت عنوان تعدادى از افراد غالى كه مطرود قميان شده‌اند، بيش از 130 تن از محدثان و ساير سرشناسان اشعرى معرفى شده و از نگاه رجالى- تاريخى، شخصيت آنان كاوش شده است و در صورت اختلاف نظر كارشناسان، سعى بر آن است تا نظر درست ارائه شود<ref>همان، ص67-237</ref>
 
 
 
چون جمعى از محدثان و ديگران در زمره موالى اشعريان بوده و از اشاعره اصيل به شمار نمى‌رفته‌اند، اسامى 24 تن از ايشان در انتهاى كتاب ذكر شده است<ref>همان، ص 242-244</ref>
 
 
 
== وضعيت كتاب ==
 
 
 
 
 
فهرست مطالب كتاب در ابتداى آن و منابع در انتهاى كتاب آمده است.
 
 
 
نويسنده آدرس مطالب و توضيحات مفيدى را در پاورقى‌هاى كتاب ارائه كرده است.
 
 
 
==پانويس ==
 
<references />
 
== منبع مقاله ==
 
مقدمه و متن كتاب.
 
 
 
==منبع ==
 
ویکی نور
 
  
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:کتابهای شخصیت شناسی]]
 
[[رده:کتابهای شخصیت شناسی]]
 +
[[رده:کتابهای درباره شیعه]]

نسخهٔ ‏۱۹ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۱۸

پیشگامان تشیع در ایران، همراه با رویکردی تفصیلی به رجال اشعریان
نویسنده رضا فرشچيان
موضوع سرگذشتنامه علمای شیعه
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

کتاب «پیشگامان تشیع، تحقیقی در رجال اشعریان» تألیف رضا فرشچیان اثرى به زبان فارسى پیرامون تاریخ اشعریین است که پیام‌آوران مکتب تشیع بوده‌اند. نقش مهم شناخت رجال حدیث در جداسازى احادیث درست از نادرست و همچنین نبود تحقیقى مستقل و منسجم درباره اشعریان، انگیزه‌هاى نویسنده براى نگارش این کتاب است.

محتوای کتاب

کتاب حاضر شامل دو مقدمه است: یکى مقدمه کنگره بزرگداشت شخصیت حضرت فاطمه معصومه(س) و مکانت فرهنگى شهر قم و دوم مقدمه مؤلف. متن اثر در چهار بخش تنظیم شده است: سه بخش اول هر کدام مشتمل بر دو فصل بوده و در بخش آخر چهارده شخصیت معرفى شده‌اند.

در بخش نخست، کلیاتى درباره اشعریان ذکر شده است. ابتدا مقدماتى براى شناخت اشعریان و سپس اسلام آوردن آنان مورد بحث قرار گرفته است. همان‌گونه که قبایل عرب در دوران جاهلیت، بت‌پرستى را شیوه خود ساخته بودند، اشعریون نیز در آن هنگام در زمره بت‌پرستان به‌شمار مى‌آمدند. مالک بن عامر اشعرى اولین اشعرى مسلمان و نخستین مهاجر این قوم به سوى پیامبر(ص) جهت پذیرش اسلام به شمار مى‌رود. درباره این‌که چند تن از اشعریون و چگونه و کجا خدمت رسول خدا(ص) رسیده‌اند اتفاق نظر وجود ندارد و لذا نویسنده در انتهاى این بخش به بررسى این موضوع پرداخته است.

در بخش دوم، فعالیت‌هاى اشعریان در خارج از شبه جزیره عربستان بحث شده است. این بخش به دو فصل «عراق» و «ایران» تقسیم شده است: فصل نخست، به شاخه‌هاى خاندان اشعرى در عراق، فعالیت‌ها و مذهب آنان و فصل دوم به مهاجرت و حضور گسترده اشعریان در مناطق جبال، به‌ویژه قم و قیام‌هاى قمى‌ها علیه حکومت مرکزى پرداخته است.

در بخش سوم کتاب چگونگى گرویدن اشعریان به تشیع و نقش آنان در گسترش آن مذهب مورد مطالعه قرار گرفته است. در نخستین فصل، چگونگى ارتباط اشعرى‌ها با مکتب تشیع و بررسى گرایش مردمان مناطق جبال به آن مکتب و احتمال تأثیرپذیرى آنان از تشیع اشعریان، مورد کاوش قرار گرفته و در دومین فصل، خدمات اشعریان در ترویج معارف اهل‌بیت(ع) مطرح شده است.

به سبب اهمیتى که محدثان اشعرى در ترویج مکتب تشیع داشته‌اند، بخش چهارم به معرفى محدثان و راویان این خاندان پرداخته و حجم بیشتر کتاب را به خود اختصاص داده است. در ابتداى این بخش ۱۴ شخصیت اشعرى معرفى شده‌اند. پس از آن تحت عنوان تعدادى از افراد غالى که مطرود قمیان شده‌اند، بیش از ۱۳۰ تن از محدثان و سایر سرشناسان اشعرى معرفى شده و از نگاه رجالى - تاریخى، شخصیت آنان کاوش شده است و در صورت اختلاف نظر کارشناسان، سعى بر آن است تا نظر درست ارائه شود.

چون جمعى از محدثان و دیگران در زمره موالى اشعریان بوده و از اشاعره اصیل به شمار نمى‌رفته‌اند، اسامى ۲۴ تن از ایشان در انتهاى کتاب ذکر شده است.

منابع

  • ویکی نور