سریه ابوسلمه

«سریه ابوسلمه»، ماجرای رویارویی سپاه اسلام با قبایل اطراف مدینه در اواخر سال سوم هجری به دستور پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بود، که مسلمانان در این سریه به فرماندهی ابوسلمه مخزومی پیروز شدند.

علت وقوع سریه

قبایل اطراف مدینه که هنوز مسلمان نشده بودند و منتظر بودند تا ضربه ای به مسلمانان بزنند، پس از جنگ احد به فکر حمله به مدینه و جنگ با مسلمانان افتاده و در صدد تهیه لشکر و آماده کردن ابزار جنگی افتادند.

پیامبر اسلام نیز که پس از تحمل سالها سختی و مرارت تازه توانسته بود بنیاد اسلام را پی ریزی کند و اجتماعی از مسلمانان تشکیل دهد، کاملاً مراقب بود تا با دشمنان اسلام مقابله نماید و از به هم زدن اسلام و تشکیلات نوبنیاد آن به وسیله دشمنان جلوگیری به عمل آورد.

و در همین احوال که حدود یکی دو ماه طول کشید، به آن حضرت اطلاع رسید دو تن از بزرگان قبیله بنی اسد به نامهای طلیحه و سلمه در صدد غارت مدینه و جنگ با مسلمانان هستند و بدین منظور افراد تهیه می کنند.

جریان سریه أبوسلمه

أبوسلمه عموزاده رسول خدا صلی الله علیه و آله - که برخى چون ابن هشام او را برادر رضاعى آن حضرت نیز دانسته اند - از مهاجرین مکه و مسلمانان صدر اسلام بود و در جنگ احد زخم گرانى برداشته بود و با معالجاتى که مى کرد تا حدودى التیام یافته بود. در این وقت که خبر قبیله بنی اسد به رسول خدا صلی الله علیه و آله رسید، حضرت او را مأمور کرد تا با صد و پنجاه سوار به منظور مقابله با آنها حرکت کند و بدو دستور داد شب ها راه بروند و روزها مخفى شوند تا ناگهان بر سر دشمن بتازند.

ابوسلمه چنان کرد و سحرگاهى بود که به قبیله مزبور رسیده و در کنار آبى به نام «قطن» بر سر آنها تاختند. بنى أسد که از ماجرا مطلع شدند، چون تاب مقاومت در خود ندیدند فرار کردند.

أبوسَلَمه افراد را به سه دسته تقسیم کرد، به گروهى دستور داد که با خود او در همان مکان بمانند؛ ولى دو گروه دیگر را مأمور جمع کردن غنیمت از دو سوى مختلف کرد و دستور داد تا در طلب غنیمت، به راه­هاى دور نروند و در صورت سالم بودن، شب برگردند که همگی شب را در یک مکان بگذرانند. به علاوه فرمان داد که پراکنده نشوند و برای هر گروهی نیز فرماندهى منصوب کرد.

هر دو گروه به سلامت پیش ابوسلمه بازگشتند بدون این که هیچ برخوردى پیش آمده باشد. آنها شتران و دامهاى دیگرى را به غنیمت گرفته بودند. ابوسلمه همراه غنایم به سوى مدینه برگشت. هنگامی که یک شب راه پیمودند، ابوسلمه فرمان داد تا غنایم را تقسیم کنند. او سهمى از غنایم را هم به مرد طایى راهنما داد و یکى از بردگان را هم براى پیامبر صلی الله علیه و آله جدا کرد، آنگاه خمس غنایم را جدا کرده و بقیه را میان اصحاب خود تقسیم کرد. سپس، آنها همراه غنایم به سوى مدینه حرکت کردند.

در نتیجه این سریه، خطری که از جانب مشرکان بنی­ أسد متوجه مدینه و اسلام شده بود، دفع گردید و به علاوه آنکه غنائم زیادی نصیب مسلمانان شد. در این سریه یک تن از مسلمانان به نام مسعود بن عروه به شهادت رسید و خود أبوسلمه نیز به واسطه همان زخمى که در جنگ احد برداشته بود و در این سفر سرباز کرد، پس از مراجعت به مدینه از دنیا رفت و همسرش ام سلمه پس از چند ماه به عقد رسول خدا صلی الله علیه و آله درآمد.

منابع

• هاشم رسولى محلاتی، زندگانى حضرت محمد صلی الله علیه و آله.
• هادی اکبری، سریه أبی سَلَمة بن عبدالأسَد المَخزومی به قطن.