شهيد غلامحسين حقانى: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اضافه کردن رده)
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
'''شهید حجةالاسلام غلامحسین حقانی''' (۱۳۲۰ - ۱۳۶۰ ش) از روحانیون مبارز و فعال در انقلاب اسلامی و از شهدای دفتر حزب جمهوری اسلامی در حادثه هفتم تیر سال ۱۳۶۰ است.
  
«رايت تبليغ»
+
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = غلامحسین حقانی
 +
||تصویر= [[پرونده:Haghani.jpg|220px]]
 +
||زادروز =  ۱۳۲۰ شمسی
 +
|زادگاه = [[قم]]
 +
|وفات =  هفتم تیرماه ۱۳۶۰ شمسی
 +
|مدفن =  قم - قبرستان شیخان
 +
|اساتید =  حضرات آیات: [[امام خمینی]]، آیت الله [[سید محمد محقق داماد|محقق داماد]]، آیت الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی و شهید [[مرتضی مطهری|استاد مطهری]]
 +
|شاگردان =
 +
|آثار = اسلام پیشرو نهضت ها
 +
}}
  
'''ولادت '''
+
==تحصیلات و استادان==
 +
غلامحسین حقانی متولد سال ۱۳۲۰ ه.ش<ref>. روزنامه جمهوری اسلامی مورخه ۱۳۶۰/۷/۶، ص ۱۲، تاریخ ولادت را ۱۳۱۰ ه.ش نوشته است.</ref> در [[قم]] بود. وی تحصیلات ابتدایی را در [[تهران]] آغاز و به پایان رساند و درس‌های حوزوی را در محضر پدر بزرگوارش -حجت الاسلام حاج شیخ محمد حقانی- آغاز کرد، سپس برای ادامه تحصیلات دینی وارد مدرسه آیت الله مجتهدی شد و پله های ترقی را به سرعت پشت سر گذاشت و در شبی خجسته، در آستانه میلاد [[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها، عمامه گذاری نمود.<ref>. شهدای روحانیت در یکصد ساله اخیر ج ۱، ص ۵۴۸ و پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۳.</ref>
  
سال 1320 هـ.ش(1) شهر مقدس [[قم]](2)، در تاريخ خود، هميشه درخشيده و مايه مباهات تاريخ تشيع بوده است و اينك باز هم در آستانه يك درخشش نو واقع گرديده است. در يكى از روزهاى سال 1320 هـ.ش(3) در خانواده اى روحانى، فرزندى متولد شد، كه نام زيبايى را بر او نهادند، «غلامحسين» و او هم بعدها به اسم خود مصداق واقعى بخشيد. غلامحسين دوران كودكى را در قم آغاز و سپس همراه خانواده به تهران كوچ نمود.(4)
+
خانواده معظم شهید حقانی می نویسند: ایشان از هوش سرشاری برخوردار بود به گونه ای که سال پنجم و ششم را در تهران به طور جهشی خواند و بعد از پایان تحصیلات ابتدایی، دروس حوزه را در محضر پدر بزرگوارش و همچنین در مدرسه مجتهدی آغاز کرد. سیزده سال بیش نداشت که برای ادامه تحصیلات خویش وارد شهر [[قم]] شد و بعد از گذشت چند سال از اشتغال به دروس حوزه، همزمان تحصیلات دبیرستان خود را زیر نظر [[شهید بهشتی|شهید دکتر بهشتی]] در مدرسه دین و دانش به پایان رسانید. قابل تذکر است که بازگشت به دروس کلاسیک به نقل از خود ایشان، راهیابی به مدارس و دانشگاه‌ها جهت تبلیغ [[دین]] و ارشاد و روشنگری دانشجویان در مسائل اجتماعی و سیاسی آن وقت بود.
  
'''تحصيلات '''
+
اساتید ایشان در قم عبارتند از: [[امام خمینی]]، آیت الله [[سید محمد محقق داماد|محقق داماد]]، آیت الله حائری، آیت الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی و شهید [[مرتضی مطهری|استاد مطهری]].
  
* 1- تهران: تحصيلات ابتدايى را در [[تهران]] آغاز و به پايان رساند و درس‌هاى حوزوى را در محضر پدر بزرگوارش آغاز كرد، سپس براى ادامه تحصيلات دينى وارد مدرسه آيت  الله مجتهدى شد(5) و پله هاى ترقى را به سرعت پشت  سر گذاشت و در شبى خجسته، در آستانه ميلاد [[حضرت فاطمه]] زهرا سلام الله علیها، عمامه گذارى نمود.(6)
+
==آثار و تألیفات==
  
خانواده معظم شهيد حقانى مى نويسند كه: ايشان از هوش سرشارى برخوردار بود به گونه اى كه سال پنجم و ششم را در تهران به طور جهشى خواند و بعد از پايان تحصيلات ابتدايى، دروس حوزه را در محضر پدر بزرگوارش و همچنين در مدرسه مجتهدى آغاز كرد. سيزده سال بيش نداشت كه براى ادامه تحصيلات خويش وارد شهر [[قم]] شد و بعد از گذشت چند سال از اشتغال به دروس حوزه، همزمان تحصيلات دبيرستان خود را زير نظر شهيد دكتر بهشتى در مدرسه دين و دانش به پايان رسانيد. قابل تذكر است كه بازگشت به دروس كلاسيك به نقل از خود ايشان، راهيابى به مدارس و دانشگاه‌ها جهت تبليغ [[دين]] و ارشاد و روشنگرى دانشجويان در مسائل اجتماعى و سياسى آن وقت بود. 1335 هـ.ش .
+
این روحانی دانشمند، جزوات بسیاری نوشت و بدون ذکر نام مؤلف از طریق مؤسسه «در راه حق» منتشر ساخت.<ref>. پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۳.</ref> در سال ۱۳۴۴ ه.ش<ref>. اسلام پیشرو نهضت‌ها، محمد مصطفوی کرمانی، غلامحسین حقانی تهرانی، ۱۳۴۴ ش. در کتاب شهدای روحانیت شیعه در یکصد ساله اخیر به اشتباه ۱۳.</ref> کتاب «اسلام پیشرو نهضت‌ها» را به همراه آقای محمد مصطفوی کرمانی<ref>. شهید معظم محمد مصطفوی کرمانی در حمله به هواپیمای حامل ایشان به همراه شهید محلاتی و تنی چند از عزیزان کشور به لقاءالله پیوستند.</ref> تألیف و منتشر ساخت. شهید استاد [[شهید مفتح|دکتر مفتح]] بر این کتاب مقدمه ای نوشت که گوشه ای از آن چنین است: کتاب «اسلام پیشرو نهضت‌ها» پنجمین نشریه جلسات (علمی اسلام‌شناسی) است، که برای تأمین همان هدف تألیف شده است. نویسندگان دانشمند این کتاب آقایان حقانی و مصطفوی از فضلای [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] می باشند، و در تالیف و تحقیق مطالب کتاب زحمت فراوان کشیده اند تا اثری نفیس به جامعه جوانان تقدیم دارند (تاریخ مقدمه: ۱۳۴۴/۲/۷ ه).  
  
* 2- قم: شهر مقدس [[قم]] كودكى را كه سال‌ها پيش از آن، شاهد تولدش بود، اكنون مأمن و جايگاه رشد و ترقى و تعالى او گرديد. غلامحسين پس از طى مراحل اوليه تحصيلات جديد و حوزوى در تهران، به شهر مقدس قم عزيمت نمود(7) و در محضر بزرگان اين شهر زانوى شاگردى به زمين زد پس از سال‌ها تحصيل تا رسيدن به مقام اجتهاد، چون گلى معطر شكفته شد و جامعه را از عطر معنويت بهره مند ساخت. 1340 هـ.ش . شهيد حقانى در اين سال ازدواج نمود كه ثمره اين ازدواج 6 فرزند مى باشد.(8)
+
شهید حقانی کتاب‌های دیگری نوشت که هنوز منتشر نشده است.<ref>. پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۴.</ref>
  
'''استادان شهيد حقانى '''
+
==مبارزات و فعالیت‌های اجتماعی==
  
'''<I>در تهران :</I>'''
+
شهید حقانی از شاگردان [[امام خمینی]] بود و همانند دیگر شاگردان برجسته آن استاد درس مبارزه را از وی آموخت. وی چندین بار در شهرهای [[شیراز]]، کرمان، بندرعباس توسط ساواک تحت تعقیب و پیگیری قرار گرفته و دستگیر شد.<ref>. شهدای روحانیت شیعه در یکصد ساله اخیر، ج ۱، ص ۵۴۹.</ref> او از سال ۱۳۴۲ که نهضت اسلامی به رهبری امام شروع گردید، همگام با دیگر عالمان [[قم]] و سراسر کشور علیه رژیم پهلوی، مبارزه آشتی ناپذیری را آغاز کرد.<ref>. شهدای روحانیت توسط منافقین، دفتر ششم، ص ۵۸.</ref> این روحانی شجاع برای اولین بار بعد از یک سخنرانی افشاگرانه که در یکی از [[مسجد|مساجد]] شیراز انجام داد، توسط مأموران ساواک دستگیر گردید.<ref>. روزنامه جمهوری اسلامی، ۶ مهرماه ۱۳۶۰، ص ۱۲.</ref>
  
* 1- پدر بزرگوارش حجت  الاسلام حاج شيخ محمد حقانى سال‌هاى اول تحصيل.(9)
+
این شهید بزرگوار در سال ۱۳۵۴ نیز به خاطر ادامه مبارزه دستگیر و تحت شدیدترین شکنجه ها قرار گرفت،<ref>. شهدای روحانیت توسط منافقین، دفتر ششم، ص ۵۹.</ref> به گونه ای که بر اثر شکنجه نزدیک به [[مرگ]] رسید. شهید حقانی در ایام زندان از فعالیت‌های سیاسی مذهبی خود غافل نبود به گونه ای که یک بار شخصی [[یهود|یهودی]] را در زندان ارشاد می کند.<ref>. روزنامه جمهوری اسلامی، ۶ مهرماه ۱۳۶۰، ص ۱۲.</ref> وی در اوج مبارزات و فشارهای ملت علیه رژیم سرسپرده پهلوی، همراه تعدادی دیگر از زندانیان آزاد شد و به فعالیت‌های خود ادامه داد.
  
* 2- آيت  الله مجتهدى.(10)
+
برخی از هم‌بندان شهید حقانی در زندان عبارت بودند از: مرحوم آیت الله [[آیت الله طالقانی|سید محمود طالقانی]]؛ آیت الله مهدوی کنی و آیت الله [[اکبر هاشمی رفسنجانی]].<ref>. سروش، ش ۱۰۱، ۱۷ مرداد ۱۳۶۰، ص ۴۰.</ref>
 +
[[پرونده:Haqany.jpg|thumb|left|کتاب یاران امام به روایت ساواک - شهيد غلامحسين حقانى]]
  
'''<I>در قم :</I>'''
+
'''فعالیت‌های سیاسی قبل از انقلاب:'''
  
* 3- [[امام خمينى]].(11)
+
*۱- نامه جمعی از علمای [[تهران]] از جمله شهید حقانی به امیرعباس هویدا - نخست وزیر - در اعتراض به ادامه تبعید [[امام خمینی]] در تاریخ ۱۳۴۳/۱۲/۱۴، در این نامه تعداد افراد امضاء کننده ۵۸ نفر است.<ref>. اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص ۱۳۵.</ref>
  
* 4- آيت  الله محقق داماد.(12)
+
*۲- نامه فضلاء و محصلان [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] از جمله شهید حقانی به امام، در پی انتقال معظم له از [[ترکیه]] به [[نجف]] اشرف در مهرماه ۱۳۴۴ ه.ش.<ref>. همان، ص ۱۷۵.</ref>
  
* 5- آيت  الله حائرى.(13)
+
*۳- اعلامیه محصلین حوزه علمیه قم از جمله شهید حقانی در ارتباط با شهدای [[مدرسه فیضیه]] در مورخه ۱۳۴۴/۱۱/۲۵ ه.ش.<ref>. همان، ص ۱۹۴.</ref>
  
* 6- آيت  الله حاج شيخ عباسعلى شاهرودى.(14)
+
*۴- نامه فضلا و محصلان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به مراجع [[ایران]] و [[عراق]] درباره بازداشت جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، در فروردین ۱۳۴۵ ه.ش.<ref>. همان، ص ۱۹۷.</ref>
  
* 7- شهيد استاد مطهرى.(15)
+
*۵- اعلامیه جمعی از علما و استادان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به مناسبت فرارسیدن نیمه [[شعبان]] ۱۳۹۸ ه.ق با امضای ۳۹ نفر.<ref>. همان، ص ۳۲۲.</ref>
  
'''تأليفات '''
+
*۶- اعلامیه جمعی از علما و روحانیان حوزه علمیه قم و شهید حقانی درباره حمله مزدوران رژیم شاه به مردم [[مشهد]] و سایر شهرها در مرداد ۱۳۵۷ با امضای ۳۷ نفر.<ref>. همان، ص ۳۳۱.</ref>
  
اين روحانى دانشمند، جزوات بسيارى نوشت و بدون ذكر نام مؤلف از طريق مؤسسه در راه حق منتشر ساخت.(16) در سال 1344 هـ.ش(17) كتاب «اسلام پيشرو نهضت‌ها» را به همراه آقاى محمد مصطفوى(18) كرمانى تأليف و منتشر ساخت. شهيد استاد دكتر مفتح بر اين كتاب مقدمه اى نوشت كه گوشه اى از آن چنين است: كتاب اسلام پيشرو نهضت‌ها پنجمين نشريه جلسات (علمى اسلام‌شناسى) است، كه براى تأمين همان هدف تأليف شده است. نويسندگان دانشمند اين كتاب آقايان حقانى و مصطفوى از فضلاى حوزه علميه قم مى باشند، و در تاليف و تحقيق مطالب كتاب زحمت فراوان كشيده اند تا اثرى نفيس به جامعه جوانان تقديم دارند. تاريخ مقدمه 1344/2/7 هـ.ش.(19) شهيد حقانى كتاب‌هاى ديگرى نوشت كه هنوز منتشر نشده است.(20)
+
*۷- پیام جمعی از فضلاء و استادان حوزه علمیه [[قم]] و شهید حقانی به کارکنان شرکت نفت پس از اعتصاب آن ها از کار و تقدیر از آنان در مورخه ۱۳۵۷/۹/۱ هبا امضای ۴۸ نفر.<ref>. همان، ص ۴۳۴.</ref>
  
'''مبارزات '''
+
*۸- نامه جمعی از علما و اساتید حوزه علمیه قم و شهید حقانی به حضرت آیت الله [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|خویی]] درباره ملاقات ایشان با فرح دیبا و ابراز نگرانی و تأسف شدید خود از این عمل و گزارش جنایات رژیم شاه به ایشان در آذر ماه ۱۳۵۷ با امضای ۲۷ نفر.<ref>. همان، ص ۴۷۳.</ref>
  
شهيد حقانى از شاگردان [[امام خمينى]] بود و همانند ديگر شاگردان برجسته آن استاد درس مبارزه را از وى آموخت. وى چندين بار در شهرهاى شيراز، كرمان، بندرعباس توسط ساواك تحت تعقيب و پيگيرى قرار گرفته و دستگير شد.(21) او از سال 1342 كه نهضت اسلامى به رهبرى امام شروع گرديد، همگام با ديگر عالمان [[قم]] و سراسر كشور عليه رژيم پهلوى، مبارزه آشتى ناپذيرى را آغاز كرد.(22) اين روحانى شجاع براى اولين بار بعد از يك سخنرانى افشاگرانه كه در يكى از مساجد شيراز انجام داد، توسط مأموران ساواك دستگير گرديد.(23)
+
*۹- اعلامیه جمعی از فضلا و اساتید حوزه علمیه قم و شهید حقانی با امضای ۴۸ نفر در آذر ماه ۱۳۵۷ درباره موضوع قبلی، که در پایان اعلامیه، خواستار نصرت [[دین]] و آگاهی و استقامت بیش از پیش مسلمین و دفع شر اشرار، از درگاه خداوند متعال شده بودند.<ref>. همان، ص ۴۷۶.</ref>
  
اين شهيد بزرگوار در سال 1354 نيز به خاطر ادامه مبارزه دستگير و تحت شديدترين شكنجه ها قرار گرفت،(24) به گونه اى كه بر اثر شكنجه نزديك به [[مرگ]] رسيد. او با اين شكنجه ها مقاومت خود را آشكار ساخت و اسرار مبارزان در نزد او مكتوم ماند.
+
*۱۰- تلگراف جمعی از فضلا و استادان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به رئیس جمهور فرانسه والری ژیسکاردستن، در مورخه ۱۳۵۷/۹/۱۸ با امضای ۵۶ نفر، در این تلگرام تصریح شده بود که امام خمینی رهبر ۳۵ میلیون نفر مردم ایران است. احترام به معظم له، احترام به ملت ایران و هر گونه اخطار به ساحت ایشان در واقع توهین به ملت ایران است، و گوشزد کرده بودند که دولت فرانسه باید طرفدار ملت ایران باشد نه طرفدار حکومت دژخیم و ضدمردمی.<ref>. همان، ص ۴۷۹.</ref>
  
'''زندان '''
+
'''فعالیت‌های فرهنگی قبل از انقلاب:'''
  
شهيد حقانى در سال 1350 هـ.ش در شيراز دستگير(25) و به چند ماه زندان محكوم گرديد.(26) در سال 1354 ش مجدداً دستگير و به 12 سال حبس محكوم شد كه 7 ماه آن را در زندان كميته گذراند. 4 ماه آن، مرتباً با شكنجه همراه بود. او 6 ماه در زندان اوين بدون ملاقات و 11 ماه در زندان قصر محبوس بود.(27) در ايام زندان در اثر، شكنجه پيراهن اين شهيد عزيز پاره و خونى شده بود، بعد از رهايى از زندان در اوايل انقلاب، روزى به خانواده خود سفارش مى كند كه آن پيراهن خونى را با همان هيئت به هنگام مرگ با وى دفن كنند.
+
*۱- عضو جلسه علمی اسلام شناسی.
  
شهيد حقانى در ايام زندان از فعاليت‌هاى سياسى مذهبى خود غافل نبود به گونه اى كه يك بار شخصى يهودى را در زندان ارشاد مى كند.(28) وى در اوج مبارزات و فشارهاى ملت عليه رژيم سرسپرده پهلوى، همراه تعدادى ديگر از زندانيان آزاد شد و به فعاليت‌هاى خود ادامه داد.
+
*۲- نشر کتاب اسلام پیشرو نهضت‌ها.
  
'''هم بندان شهيد حقانى'''(29)
+
*۳- از بنیانگذاران مؤسسه در راه حق و اصول دین قم.<ref>. پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۳.</ref>
  
* 1- مرحوم آيت  الله سيد محمود طالقانى ؛
+
*۴- تبلیغ در مناطق مختلف کشور.
  
* 2- آيت  الله مهدوى كنى ؛
+
*۵- نشر جزواتی در مؤسسه در راه حق.
  
* 3- آيت  الله اكبر هاشمى رفسنجانى .
+
'''مشاغل و مسئولیت‌ها پس از انقلاب:'''
  
'''ليست فعاليت‌هاى سياسى شهيد حقانى به روايت اسناد'''
+
*۱- مسئول دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.<ref>. روزنامه کیهان، ۷ تیر ۱۳۷۲، ص ۶.</ref>
  
* 1- نامه جمعى از علماى تهران از جمله شهيد حقانى به اميرعباس هويدا - نخست وزير - در اعتراض به ادامه تبعيد امام در تاريخ 1343/12/14، در اين نامه تعداد افراد امضاء كننده 58 نفر است.(30)
+
*۲- نماینده امام و ریاست دادگاه و حاکم شرع استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان.<ref>. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۳۷۴/۴/۱۱، ص ۱۲.</ref>
  
* 2- نامه فضلاء و محصلان [[حوزه علميه]] [[قم]] از جمله شهيد حقانى به [[امام خمينى]]، در پى انتقال معظم له از تركيه به [[نجف]] اشرف در مهرماه 1344 هـ.ش.(31)
+
*۳- [[امام جمعه]] بندرعباس.<ref>. همان.</ref>
  
* 3- اعلاميه محصلين حوزه علميه قم از جمله شهيد حقانى در ارتباط با شهداى مدرسه فيضيه در مورخه 1344/11/25 هـ.ش.(32)
+
*۴- عضو شورای عالی تبلیغات اسلامی.<ref>. همان.</ref>
  
* 4- نامه فضلا و محصلان حوزه علميه قم و شهيد حقانى به مراجع ايران و عراق درباره بازداشت جمعى از فضلاى حوزه علميه قم، در فروردين 1345 هـ.ش.(33)
+
*۵- دبیر شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی.<ref>. پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۵، این شورا مرکب از سپاه پاسداران جهاد سازندگی، حزب جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی.</ref>
  
* 5- اعلاميه جمعى از علما و استادان حوزه علميه قم و شهيد حقانى به مناسبت فرارسيدن نيمه [[شعبان]] 1398 هـ.ق با امضاى 39 نفر.(34)
+
*۶- سرپرست سازمان تبلیغات اسلامی.<ref>. روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۱ تیر ۱۳۷۴، ص ۱۲.</ref>
  
* 6- اعلاميه جمعى از علما و روحانيان حوزه علميه قم و شهيد حقانى درباره حمله مزدوران رژيم شاه به مردم [[مشهد]] و ساير شهرها در مرداد 1357 با امضاى 37 نفر.(35)
+
*۷- نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی.<ref>. همان.</ref> شهید حقانی در مجلس شورای اسلامی نقش مؤثری داشت و بسیار پیش می آمد که از خواب و خوراک خود در راه سامان رساندن مسائل و مشکلات آن دوره از مجلس، می گذشت. ایشان در کمیسیون دفاع، معاونت حضرت [[سید علی حسینی خامنه ای|آیت الله خامنه ای]] و [[شهید دکتر مصطفی چمران|شهید چمران]] را بر عهده داشتند. مقام معظم رهبری در دیداری با خانواده شهید می فرماید: «این شهید مظلوم، بی سروصدا و در نهایت [[اخلاص]] در مجلس فعالیت می کردند و حقیقتا به جای چهار نفر در کمیسیون کار می کردند و از آن جا که ما در جبهه حضور داشتیم وظایف بنده و شهید چمران را هم ایشان انجام می داد. بعد از شهادت ایشان کمیسیون دفاع حقیقتا بی پدر شد و امور کارها از آن شور و حال به سرعت به کاستی گرایید».
  
* 7- پيام جمعى از فضلاء و استادان [[حوزه علميه]] [[قم]] و شهيد حقانى به كاركنان شركت نفت پس از اعتصاب آن ها از كار و تقدير از آنان در مورخه 1357/9/1 هـ.ش با امضاى 48 نفر.(36)
+
==شهادت==
  
* 8- نامه جمعى از علما و اساتيد حوزه علميه قم و شهيد حقانى به حضرت آيت  الله  العظمى خويى درباره ملاقات ايشان با فرح ديبا و ابراز نگرانى و تأسف شديد خود از اين عمل و گزارش جنايات رژيم شاه به ايشان در آذر ماه 1357 با امضاى 27 نفر.(37)
+
شهید غلامحسین حقانی در هفتم تیرماه ۱۳۶۰ ه.ش، پس از عمری تلاش ارزشمند در جنبه های مختلفِ سیاسی فرهنگی و علمی و خدمت در مسئولیت‌های خطیر و روشنگری جامعه، به همراه ۷۲ تن -از جمله [[شهید بهشتی]]- در دفتر حزب جمهوری اسلامی به درجه [[شهادت در راه خدا|شهادت]] نائل آمدند. پیکر او پس از تشییع در شهر [[قم]] در قبرستان شیخان به خاک سپرده شد.<ref>مزار ۹ تن از شهدای هفت تیر در قم سایت ایرنا</ref>
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 +
==منابع==
  
* 9- اعلاميه جمعى از فضلا و اساتيد حوزه علميه قم و شهيد حقانى با امضاى 48 نفر در آذر ماه 1357 درباره موضوع قبلى، كه در پايان اعلاميه، خواستار نصرت دين و آگاهى و استقامت بيش از پيش مسلمين و دفع شر اشرار، از درگاه خداوند متعال شده بودند.(38)
+
*اسماعیل محمدى کرمانشاهى، "شهید غلامحسین حقانى"، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد ۵.
 +
<references />
  
* 10- تلگرام جمعى از فضلا و استادان حوزه علميه قم و شهيد حقانى به رئيس جمهور فرانسه والرى ژيسكاردستن، در مورخه 1357/9/18 با امضاى 56 نفر، در اين تلگرام تصريح شده بود كه امام خمينى رهبر 35 ميليون نفر مردم ايران است. احترام به معظم له، احترام به ملت ايران و هر گونه اخطار به ساحت ايشان در واقع توهين به ملت ايران است، و گوشزد كرده بودند كه دولت فرانسه بايد طرفدار ملت ايران باشد نه طرفدار حكومت دژخيم و ضدمردمى.(39)
+
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:حقانی (5).jpg|شهید غلامحسین حقانی در نوجوانی
 +
پرونده:حقانی (7).jpg|شهید غلامحسین حقانی در زندان ساواک
 +
پرونده:حقانی (1).jpg|از راست: [[سید علی حسینی خامنه ای]]، [[محمدرضا مهدوی کنی]] و شهید غلامحسین حقانی
 +
پرونده:حقانی (3).jpg|شهید غلامحسین حقانی در سرزمین وحی
 +
پرونده:حقانی (2).jpg|از راست: شهید غلامحسین حقانی، علی اکبر فیض آلنی (مشکینی)، [[شهید فضل الله محلاتی|شهید فضل‌ الله مهدی‌ زادهٔ محلاتی]] و ناشناسان
 +
پرونده:حقانی (4).jpg|از راست: ناشناسان، شهید غلامحسین حقانی، [[محمد علی رجایی|شهید محمدعلی رجایی]] و ناشناس
 +
پرونده:حقانی (6).jpg|شهید غلامحسین حقانی و [[شهید بهشتی|شهید محمد حسینی بهشتی]]
 +
</gallery>
  
'''فعاليت‌هاى فرهنگى شهيد حقانى قبل از انقلاب '''
+
[[رده:علمای معاصر|حقانى،غلامحسين]]
 
+
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]]
* 1- عضو جلسه علمى اسلام شناسى.(40)
+
[[رده:علمای شهید]]
 
+
[[رده:مدفونین در قبرستان شیخان]]
* 2- نشر كتاب اسلام پيشرو نهضت‌ها.
 
 
 
* 3- از بنيانگذاران مؤسسه در راه حق و اصول دين قم.(41)
 
 
 
* 4- تبليغ در مناطق مختلف كشور.
 
 
 
* 5- نشر جزواتى در مؤسسه در راه حق .
 
 
 
'''در آينه خاطرات '''
 
 
 
حجت  الاسلام شيخ محمد حقانى پدر بزرگوار شهيد مى گويد: «او در دوران كودكى اخلاق حميده اى داشت و تا آن جا كه به ياد دارم، غلامحسين در سنى كه [[روزه]] گرفتن براى او واجب نبود در ماه مبارك [[رمضان]] روزه دار بود در آن موقع حجت  الاسلام نبوى امامت جماعت مسجد محل را به عهده داشتند، به خاطر احترامى كه براى او قائل بود، غلامحسين را براى [[افطار]] دعوت مى كرد بايد بگويم كه به [[عبادت]] و بندگى خداوند از همان كودكى دل داده و نمازش حتى الامكان قضا نمى شد».(42)
 
 
 
حجت  الاسلام سيد محمد سجادى دامغانى نقل مى كند: «به همراه چند نفر روحانى براى تبليغات به بندرعباس رفتيم، و به حضور شهيد حقانى كه امام جمعه بندرعباس بود رسيديم تا ترتيب اعزام ما به مناطق مورد نظر، داده شود. شب جهت استراحت در منزل ايشان مانديم و آن شهيد عزيز در مورد وظيفه خطير روحانيت در مقابله با توطئه هاى ضدانقلاب و آگاهى دادن مردم به حفظ وحدت و اتحاد مطالبى را بيان نمودند. پس از آن ترتيب استراحت مهمانان داده شد. نيمه شب بيدار شدم شهيد حقانى را در راهروى منزل كه بسيار تنگ بود مشاهده كردم كه به استراحت پرداخته و در كنار مهمانان بودند او با اين عمل درس [[تواضع]] و فروتنى را به ما آموخت».(43)
 
 
 
'''سفرهاى خارج از كشور'''
 
 
 
* 1- وى سه بار به [[مكه]] معظمه سفر نمود، در اولين سفر از آن جا كه ممنوع الخروج بود ابتدا به [[كربلا]] و [[نجف]] اشرف رفتند و از آن جا به مكه مشرف شدند. به هنگامى كه در نجف اقامت داشتند به خدمت [[امام خمينى]] نيز رسيدند،(44) و رهنمودها و دستورالعمل‌هاى انقلابى را براى بكارگيرى در تشكيلات سياسى خود، از ايشان گرفتند. اين سفر در سال 1345 ش. انجام شد، ضمنا همين مسأله سفر به [[عراق]] به عنوان يكى از جرائم دستگيرى وى در ساواك مطرح شده بود.
 
 
 
* 2- ايشان به زبان تسط كامل داشت از اين رو به همراه در هيئت‌هاى اعزامى به كشورهاى عربستان، سوريه، لبنان، يمن  شمالى و يمن جنوبى سفر كرد و در مجامع عمومى براى ملت‌هاى مسلمان سخنراني‌هاى مفصل ايراد نمود تا آنان را با انقلاب اسلامى ايران آشنا سازد.(45)
 
 
 
'''مشاغل و مسئوليت‌ها پس از انقلاب '''
 
 
 
* 1- مسئول دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم.(46)
 
 
 
* 2- نماينده امام و رياست دادگاه و حاكم شرع استان‌هاى هرمزگان و سيستان و بلوچستان.(47)
 
 
 
* 3- امام جمعه بندرعباس.(48)
 
 
 
* 4- عضو شوراى عالى تبليغات اسلامى.(49)
 
 
 
* 5- دبير شوراى هماهنگى تبليغات اسلامى.(50)
 
 
 
* 6- سرپرست سازمان تبليغات اسلامى.(51)
 
 
 
* 7- نماينده مردم بندرعباس در مجلس شوراى اسلامى.(52)
 
 
 
نحوه انتخاب ايشان به عضويت شوراى عالى تبليغات از سوى امام چنين بود كه آيت  الله امامى كاشانى نامه اى به امام مرقوم داشتند و حضرت امام خمينى پاسخ دادند كه متن آن دو نامه چنين است: محضر مقدس حضرت آيت  الله  العظمى امام خمينى دام ظله  العالى .
 
 
 
بعد از تحيت و سلام، خاطر مبارك مستحضر است كه حقير مسئوليت تبليغات اسلامى مستقر در مدرسه [[شهيد مطهرى]] را دارم و كارهايى كه انجام شده است خلاصه اى تقديم مى شود و نظر به اين كه [[حوزه علميه]] قم هم فعاليت تبليغاتى داشته و دارد و نيز تبليغات به خارج از كشور گسترش يافته است، ضرورت داشت شورايى تشكيل شود و كارهايشان هماهنگ و بهتر انجام گردد.
 
 
 
لذا حجج الاسلام آقايان جنتى عضو شوراى نگهبان، محمدجواد باهنر عضو شوراى انقلاب فرهنگى، شرعى نماينده جامعه مدرسين قم، عبايى از دفتر تبليغات قم، حقانى رابط بين شوراى عالى تبليغات و شوراى هماهنگى، از همه شاخه هاى فرهنگى، نهادهاى انقلابى [[قم]] و مدرسه [[شهيد مطهرى]] دعوت نمودم و شورايى عالى به اضافه حقير تشكيل گرديد تا شوراى هماهنگى شاخه هاى فرهنگى اسلامى را تغذيه نمايد. اعضاى شورا اميدوارند از رهنمودهاى پدرانه رهبر عاليقدر بهره مند گردند. ادام  الله ظلكم  العالى. محمد امامى كاشانى .
 
 
 
بسمه تعالى . شوراى مذكور مورد تاييد است و حضرات آقايان مذكور را مى شناسم و مورد اعتماد هستند اميد است در اين مهم كوشش نمايند و تبليغات اسلامى را با همه ابعادش هر چه بهتر و بيشتر گسترش دهند و اشخاصى كه براى اين امر مهم تعيين مى شوند اشخاص ارزشمند مورد اعتماد باشند، توفيق همگان را از خداوند متعال خواستارم . روح  الله  الموسوى  الخمينى.(53)
 
 
 
'''شهيد حقانى در سنگر مجلس '''
 
 
 
روحانى شهيد غلامحسين حقانى در مجلس شوراى اسلامى نقش مؤثرى داشت و بسيار پيش مى آمد كه از خواب و خوراك خود در راه سامان رساندن مسائل و مشكلات آن دوره از مجلس، مى گذشت. ايشان در كميسيون دفاع، معاونت مقام معظم رهبرى حضرت آيت  الله  العظمى خامنه اى و شهيد چمران را بر عهده داشتند.
 
 
 
مقام معظم رهبرى در ديدارى با خانواده شهيد مى فرمايد: «اين شهيد مظلوم، بى  سروصدا و در نهايت [[اخلاص]] در مجلس فعاليت مى كردند و حقيقتا به جاى چهار نفر در كميسيون كار مى كردند و از آن جا كه ما در جبهه حضور داشتيم وظايف بنده و شهيد چمراه را هم ايشان انجام مى داد. بعد از شهادت ايشان كميسيون دفاع حقيقتا بى پدر شد و امور كارها از آن شور و حال به سرعت به كاستى گراييد».
 
 
 
'''روشنگرى شهيد حقانى در مجلس شوراى اسلامى '''
 
 
 
شهيد غلامحسين حقانى نماينده بندرعباس يكى از ناطقين قبل از دستور در يكى از جلسات چنين گفت: مجلس به طور مسلم بايد تابع خط مشى امام باشد و رهنمودهاى امام به طور مرتب الهام بخش ما باشد بعد از پيام‌ها و سخنراني‌هاى امام در چند روز قبل براى ما مقدارى محسوس بود كه مى خواستند جريان انحرافى درست بكنند، امام در آن پيام‌ها، لبه تيز فرمايشات خود را يكى به منافقين ضدخلق و ديگر به مسأله پاكسازى و تصفيه وزارتخانه ها و ادارات متوجه نمودند كه به طور كلى ارتش را هم مى گويد و اگر آن موقع، خوب مراقب بوديم شايد كار به اين جا نمى رسيد. مدارك زيادى را خود من درباره ارتش ارائه دادم و با كمال تأسف كمتر توجه شد، من معتقدم كه هنوز هم عده اى ضدانقلاب در ارتش وجود دارند و متأسفانه گاه گاهى مهره عوض مى كنند و جابه جا مى شوند، وى افزود: (انتقاد از وزارت خارجه و وزارت ارشاد ملى) وزارت خارجه نيز اقدام مؤثرى در زمينه پاكسازى انجام نداده است، مثلا در اين جا مساله امير علايى مطرح شد كه در جريان شهادت مرحوم نواب صفوى دست داشته ولى هيچ عكس  العملى وزارت خارجه نشان نداد، همين طور وزارت ارشاد ملى، من در رابطه با جزيره كيش مى توانم شخصا بر عليه وزارت ارشاد ملى اعلام جرم بكنم كه ميليون ها تومان اموال ملت را عملا در آن جا تلف كرده است و بعد از پيام امام نه تنها ترتيب اثرى در وزارت خانه صورت نگرفته است بلكه در اين روزها باز برخلاف پيام امام از نظر ما افراد ناسالمى را در همان زمينه سركار گذاشته اند و به هر حال مساله كودتا براى ما از اين جهت اهميت دارد كه بايد پيشگيرى كنيم، گرچه به هيچ نحوى در ايران موفق نخواهند شد كه كودتايى را به ثمر برسانند. وى در پايان به مسأله بى هدين (منافقين خلق) اشاره نمود و گفت: اين ها هنوز پس از پيام امام و خواسته مجلس و ديگران، موضع خودشان را روشن نكرده اند و به عقيده من جاى تعجب دارد كه معاون وزارت كشور به اين ها اجازه بحث آزاد مى دهد، بحث آزاد موقعى است كه جاى بحث باشد. گروهى كه بايد پس از اعلام نظر صريح امام موضع خودشان را مشخص مى كردند، اما عكس العمل شديدتر و حركات مذبوحانه اى انجام دادند، بحث با چنين گروهى درست نيست و با كمال تأسف مشاهده مى شود كه در مجلس (كه شايد بيش از يك نفر هم نباشد) مطالبى به نفع آنان گفته مى شود و يا اين كه به يكى از مقامات نامه مى نويسند و خودشان را مى خواهند منتسب به او كنند. آن شخصيت بايد حتما موضع خودش را در برابر پيام امام مشخص كند.(54)
 
 
 
'''شهادت '''
 
 
 
در هفتم تيرماه 1360 هـ.ش شهيد حقانى پس از عمرى تلاش ارزشمند در جنبه هاى مختلفِ سياسى فرهنگى و علمى و خدمت در مسئوليت‌هاى خطير و روشنگرى جامعه به همراه 72 گل لاله پرپر گرديد و خون او بر اوراق تاريخ باقى ماند تا سند مظلوميت انقلاب اسلامى ايران باشد.
 
 
 
آيت  الله جنتى در جمله اى از ايشان چنين تقدير كردند: «سازمان تبليغات اسلامى افتخار دارد كه شهداى بسيار ارزنده اى تقديم اسلام عزيز كرده؛ شهيد باهنر، شهيد حقانى، شهيد شيرازى، شهيد زمانى و شهيد كرمى اللهم تقبل منا انك انت  السميع  العليم».(55)
 
 
 
پى  نوشت
 
 
 
(1). پيشتازان شهادت انقلاب سوم، دفتر انتشارات اسلامى، ص 93.
 
 
 
(2). همان و روزنامه كيهان 7 تيرماه 1372، ص 6. ضمناً قابل ذكر است كه در كتاب شهداى روحانيت در يكصد ساله اخير، تأليف على ربانى خلخالى، ج 1، ص 548.
 
 
 
(3). روزنامه جمهورى اسلامى مورخه 1360/7/6، ص 12، تاريخ ولادت را 1310 هـ.ش نوشته است.
 
 
 
(4). شهداى روحانيت توسط منافقين و مزدوران استكبار جهانى، دفتر ششم، 1369 هـ.ش، دفتر تبليغات اسلامى [[حوزه علميه]] [[قم]]، ص 58.
 
 
 
(5). همان.
 
 
 
(6). روزنامه جمهورى اسلامى 6 مهرماه 1360، ص 12 به اشتباه 1355 نقل كرده است. منابعى كه درست نقل كرده چنين است: شهداى روحانيت در يكصد ساله  اخير ج 1، ص 548 و پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 93.
 
 
 
(7). همان.
 
 
 
(8). همان، ص 96.
 
 
 
(9). روزنامه كيهان، 7 تيرماه 1372، ص 6.
 
 
 
(10). روزنامه جمهورى اسلامى، 6 مهرماه 1360، ص 12.
 
 
 
(11). پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 93.
 
 
 
(12). همان.
 
 
 
(13). همان.
 
 
 
(14). همان.
 
 
 
(15). شهداى روحانيت، دفتر ششم، ص 58.
 
 
 
(16). پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 93.
 
 
 
(17). اسلام پيشرو نهضت‌ها، محمد مصطفوى كرمانى، غلامحسين حقانى تهرانى، 1344 ش. در كتاب شهداى روحانيت شيعه در يكصد ساله اخير به اشتباه 13.
 
 
 
(18). شهيد معظم محمد مصطفوى كرمانى در حمله به هواپيماى حامل ايشان به همراه شهيد محلاتى و تنى چند از عزيزان كشور به لقاءالله پيوستند.
 
 
 
(19). همان، مقدمه كتاب.
 
 
 
(20). پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 94.
 
 
 
(21). شهداى روحانيت شيعه در يكصد ساله اخير، ج 1، ص 549.
 
 
 
(22). شهداى روحانيت توسط منافقين، دفتر ششم، ص 58.
 
 
 
(23). روزنامه جمهورى اسلامى، 6 مهرماه 1360، ص 12.
 
 
 
(24). شهداى روحانيت توسط منافقين، دفتر ششم، ص 59.
 
 
 
(25). شهداى روحانيت در يكصد ساله اخير، ج 1، ص 549 و پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 94.
 
 
 
(26). همان.
 
 
 
(27). همان.
 
 
 
(28). روزنامه جمهورى اسلامى، 6 مهرماه 1360، ص 12.
 
 
 
(29). سروش، ش 101، 17 مرداد 1360، ص 40.
 
 
 
(30). اسناد انقلاب اسلامى، ج 3، ص 135.
 
 
 
(31). همان، ص 175.
 
 
 
(32). همان، ص 194.
 
 
 
(33). همان، ص 197.
 
 
 
(34). همان، ص 322.
 
 
 
(35). همان، ص 331.
 
 
 
(36). همان، ص 434.
 
 
 
(37). همان، ص 473.
 
 
 
(38). همان، ص 476.
 
 
 
(39). همان، ص 479.
 
 
 
(40). اسلام پيشرو نهضت‌ها.
 
 
 
(41). پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 93.
 
 
 
(42). روزنامه جمهورى اسلامى، 6 مهرماه 1360، ص 12.
 
 
 
(43). دست‌نوشته حجت  الاسلام سجادى براى نگارنده.
 
 
 
(44). روزنامه جمهورى اسلامى، 6 مهرماه 1360، ص 12.
 
 
 
(45). پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 95 و شهداى روحانيت، دفتر ششم، ص 60.
 
 
 
(46). روزنامه كيهان، 7 تير 1372، ص 6.
 
 
 
(47). روزنامه جمهورى اسلامى، 1374/4/11، ص 12.
 
 
 
(48). همان.
 
 
 
(49). همان.
 
 
 
(50). پيشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص 95، اين شورا مركب از سپاه پاسداران جهاد سازندگى، حزب جمهورى اسلامى، سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى.
 
 
 
(51). روزنامه جمهورى اسلامى، 11 تير 1374، ص 12.
 
 
 
(52). همان.
 
 
 
(53). صحيفه نور، ج 14، ص 75.
 
 
 
(54). روزنامه جمهورى اسلامى 23 تيرماه 1359، ص 12.
 
 
 
(55). ذبيح عاشق، ن - شهرام مهر، سازمان تبليغات اسلامى، ص 65، و منذران صادق، اسماعيل محمدى، انتشارات پارسايان، 1376، ص 36.
 
 
 
===منبع===
 
 
 
اسماعيل محمدى كرمانشاهى , ستارگان حرم، جلد 5
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۸

شهید حجةالاسلام غلامحسین حقانی (۱۳۲۰ - ۱۳۶۰ ش) از روحانیون مبارز و فعال در انقلاب اسلامی و از شهدای دفتر حزب جمهوری اسلامی در حادثه هفتم تیر سال ۱۳۶۰ است.

Haghani.jpg
نام کامل غلامحسین حقانی
زادروز ۱۳۲۰ شمسی
زادگاه قم
وفات هفتم تیرماه ۱۳۶۰ شمسی
مدفن قم - قبرستان شیخان

Line.png

اساتید

حضرات آیات: امام خمینی، آیت الله محقق داماد، آیت الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی و شهید استاد مطهری


آثار

اسلام پیشرو نهضت ها


تحصیلات و استادان

غلامحسین حقانی متولد سال ۱۳۲۰ ه.ش[۱] در قم بود. وی تحصیلات ابتدایی را در تهران آغاز و به پایان رساند و درس‌های حوزوی را در محضر پدر بزرگوارش -حجت الاسلام حاج شیخ محمد حقانی- آغاز کرد، سپس برای ادامه تحصیلات دینی وارد مدرسه آیت الله مجتهدی شد و پله های ترقی را به سرعت پشت سر گذاشت و در شبی خجسته، در آستانه میلاد حضرت فاطمه سلام الله علیها، عمامه گذاری نمود.[۲]

خانواده معظم شهید حقانی می نویسند: ایشان از هوش سرشاری برخوردار بود به گونه ای که سال پنجم و ششم را در تهران به طور جهشی خواند و بعد از پایان تحصیلات ابتدایی، دروس حوزه را در محضر پدر بزرگوارش و همچنین در مدرسه مجتهدی آغاز کرد. سیزده سال بیش نداشت که برای ادامه تحصیلات خویش وارد شهر قم شد و بعد از گذشت چند سال از اشتغال به دروس حوزه، همزمان تحصیلات دبیرستان خود را زیر نظر شهید دکتر بهشتی در مدرسه دین و دانش به پایان رسانید. قابل تذکر است که بازگشت به دروس کلاسیک به نقل از خود ایشان، راهیابی به مدارس و دانشگاه‌ها جهت تبلیغ دین و ارشاد و روشنگری دانشجویان در مسائل اجتماعی و سیاسی آن وقت بود.

اساتید ایشان در قم عبارتند از: امام خمینی، آیت الله محقق داماد، آیت الله حائری، آیت الله حاج شیخ عباسعلی شاهرودی و شهید استاد مطهری.

آثار و تألیفات

این روحانی دانشمند، جزوات بسیاری نوشت و بدون ذکر نام مؤلف از طریق مؤسسه «در راه حق» منتشر ساخت.[۳] در سال ۱۳۴۴ ه.ش[۴] کتاب «اسلام پیشرو نهضت‌ها» را به همراه آقای محمد مصطفوی کرمانی[۵] تألیف و منتشر ساخت. شهید استاد دکتر مفتح بر این کتاب مقدمه ای نوشت که گوشه ای از آن چنین است: کتاب «اسلام پیشرو نهضت‌ها» پنجمین نشریه جلسات (علمی اسلام‌شناسی) است، که برای تأمین همان هدف تألیف شده است. نویسندگان دانشمند این کتاب آقایان حقانی و مصطفوی از فضلای حوزه علمیه قم می باشند، و در تالیف و تحقیق مطالب کتاب زحمت فراوان کشیده اند تا اثری نفیس به جامعه جوانان تقدیم دارند (تاریخ مقدمه: ۱۳۴۴/۲/۷ ه.ش).

شهید حقانی کتاب‌های دیگری نوشت که هنوز منتشر نشده است.[۶]

مبارزات و فعالیت‌های اجتماعی

شهید حقانی از شاگردان امام خمینی بود و همانند دیگر شاگردان برجسته آن استاد درس مبارزه را از وی آموخت. وی چندین بار در شهرهای شیراز، کرمان، بندرعباس توسط ساواک تحت تعقیب و پیگیری قرار گرفته و دستگیر شد.[۷] او از سال ۱۳۴۲ که نهضت اسلامی به رهبری امام شروع گردید، همگام با دیگر عالمان قم و سراسر کشور علیه رژیم پهلوی، مبارزه آشتی ناپذیری را آغاز کرد.[۸] این روحانی شجاع برای اولین بار بعد از یک سخنرانی افشاگرانه که در یکی از مساجد شیراز انجام داد، توسط مأموران ساواک دستگیر گردید.[۹]

این شهید بزرگوار در سال ۱۳۵۴ نیز به خاطر ادامه مبارزه دستگیر و تحت شدیدترین شکنجه ها قرار گرفت،[۱۰] به گونه ای که بر اثر شکنجه نزدیک به مرگ رسید. شهید حقانی در ایام زندان از فعالیت‌های سیاسی مذهبی خود غافل نبود به گونه ای که یک بار شخصی یهودی را در زندان ارشاد می کند.[۱۱] وی در اوج مبارزات و فشارهای ملت علیه رژیم سرسپرده پهلوی، همراه تعدادی دیگر از زندانیان آزاد شد و به فعالیت‌های خود ادامه داد.

برخی از هم‌بندان شهید حقانی در زندان عبارت بودند از: مرحوم آیت الله سید محمود طالقانی؛ آیت الله مهدوی کنی و آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی.[۱۲]

کتاب یاران امام به روایت ساواک - شهيد غلامحسين حقانى

فعالیت‌های سیاسی قبل از انقلاب:

  • ۱- نامه جمعی از علمای تهران از جمله شهید حقانی به امیرعباس هویدا - نخست وزیر - در اعتراض به ادامه تبعید امام خمینی در تاریخ ۱۳۴۳/۱۲/۱۴، در این نامه تعداد افراد امضاء کننده ۵۸ نفر است.[۱۳]
  • ۳- اعلامیه محصلین حوزه علمیه قم از جمله شهید حقانی در ارتباط با شهدای مدرسه فیضیه در مورخه ۱۳۴۴/۱۱/۲۵ ه.ش.[۱۵]
  • ۴- نامه فضلا و محصلان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به مراجع ایران و عراق درباره بازداشت جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، در فروردین ۱۳۴۵ ه.ش.[۱۶]
  • ۵- اعلامیه جمعی از علما و استادان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به مناسبت فرارسیدن نیمه شعبان ۱۳۹۸ ه.ق با امضای ۳۹ نفر.[۱۷]
  • ۶- اعلامیه جمعی از علما و روحانیان حوزه علمیه قم و شهید حقانی درباره حمله مزدوران رژیم شاه به مردم مشهد و سایر شهرها در مرداد ۱۳۵۷ با امضای ۳۷ نفر.[۱۸]
  • ۷- پیام جمعی از فضلاء و استادان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به کارکنان شرکت نفت پس از اعتصاب آن ها از کار و تقدیر از آنان در مورخه ۱۳۵۷/۹/۱ ه.ش با امضای ۴۸ نفر.[۱۹]
  • ۸- نامه جمعی از علما و اساتید حوزه علمیه قم و شهید حقانی به حضرت آیت الله خویی درباره ملاقات ایشان با فرح دیبا و ابراز نگرانی و تأسف شدید خود از این عمل و گزارش جنایات رژیم شاه به ایشان در آذر ماه ۱۳۵۷ با امضای ۲۷ نفر.[۲۰]
  • ۹- اعلامیه جمعی از فضلا و اساتید حوزه علمیه قم و شهید حقانی با امضای ۴۸ نفر در آذر ماه ۱۳۵۷ درباره موضوع قبلی، که در پایان اعلامیه، خواستار نصرت دین و آگاهی و استقامت بیش از پیش مسلمین و دفع شر اشرار، از درگاه خداوند متعال شده بودند.[۲۱]
  • ۱۰- تلگراف جمعی از فضلا و استادان حوزه علمیه قم و شهید حقانی به رئیس جمهور فرانسه والری ژیسکاردستن، در مورخه ۱۳۵۷/۹/۱۸ با امضای ۵۶ نفر، در این تلگرام تصریح شده بود که امام خمینی رهبر ۳۵ میلیون نفر مردم ایران است. احترام به معظم له، احترام به ملت ایران و هر گونه اخطار به ساحت ایشان در واقع توهین به ملت ایران است، و گوشزد کرده بودند که دولت فرانسه باید طرفدار ملت ایران باشد نه طرفدار حکومت دژخیم و ضدمردمی.[۲۲]

فعالیت‌های فرهنگی قبل از انقلاب:

  • ۱- عضو جلسه علمی اسلام شناسی.
  • ۲- نشر کتاب اسلام پیشرو نهضت‌ها.
  • ۳- از بنیانگذاران مؤسسه در راه حق و اصول دین قم.[۲۳]
  • ۴- تبلیغ در مناطق مختلف کشور.
  • ۵- نشر جزواتی در مؤسسه در راه حق.

مشاغل و مسئولیت‌ها پس از انقلاب:

  • ۱- مسئول دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.[۲۴]
  • ۲- نماینده امام و ریاست دادگاه و حاکم شرع استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان.[۲۵]
  • ۴- عضو شورای عالی تبلیغات اسلامی.[۲۷]
  • ۵- دبیر شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی.[۲۸]
  • ۶- سرپرست سازمان تبلیغات اسلامی.[۲۹]
  • ۷- نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی.[۳۰] شهید حقانی در مجلس شورای اسلامی نقش مؤثری داشت و بسیار پیش می آمد که از خواب و خوراک خود در راه سامان رساندن مسائل و مشکلات آن دوره از مجلس، می گذشت. ایشان در کمیسیون دفاع، معاونت حضرت آیت الله خامنه ای و شهید چمران را بر عهده داشتند. مقام معظم رهبری در دیداری با خانواده شهید می فرماید: «این شهید مظلوم، بی سروصدا و در نهایت اخلاص در مجلس فعالیت می کردند و حقیقتا به جای چهار نفر در کمیسیون کار می کردند و از آن جا که ما در جبهه حضور داشتیم وظایف بنده و شهید چمران را هم ایشان انجام می داد. بعد از شهادت ایشان کمیسیون دفاع حقیقتا بی پدر شد و امور کارها از آن شور و حال به سرعت به کاستی گرایید».

شهادت

شهید غلامحسین حقانی در هفتم تیرماه ۱۳۶۰ ه.ش، پس از عمری تلاش ارزشمند در جنبه های مختلفِ سیاسی فرهنگی و علمی و خدمت در مسئولیت‌های خطیر و روشنگری جامعه، به همراه ۷۲ تن -از جمله شهید بهشتی- در دفتر حزب جمهوری اسلامی به درجه شهادت نائل آمدند. پیکر او پس از تشییع در شهر قم در قبرستان شیخان به خاک سپرده شد.[۳۱]

پانویس

  1. . روزنامه جمهوری اسلامی مورخه ۱۳۶۰/۷/۶، ص ۱۲، تاریخ ولادت را ۱۳۱۰ ه.ش نوشته است.
  2. . شهدای روحانیت در یکصد ساله اخیر ج ۱، ص ۵۴۸ و پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۳.
  3. . پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۳.
  4. . اسلام پیشرو نهضت‌ها، محمد مصطفوی کرمانی، غلامحسین حقانی تهرانی، ۱۳۴۴ ش. در کتاب شهدای روحانیت شیعه در یکصد ساله اخیر به اشتباه ۱۳.
  5. . شهید معظم محمد مصطفوی کرمانی در حمله به هواپیمای حامل ایشان به همراه شهید محلاتی و تنی چند از عزیزان کشور به لقاءالله پیوستند.
  6. . پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۴.
  7. . شهدای روحانیت شیعه در یکصد ساله اخیر، ج ۱، ص ۵۴۹.
  8. . شهدای روحانیت توسط منافقین، دفتر ششم، ص ۵۸.
  9. . روزنامه جمهوری اسلامی، ۶ مهرماه ۱۳۶۰، ص ۱۲.
  10. . شهدای روحانیت توسط منافقین، دفتر ششم، ص ۵۹.
  11. . روزنامه جمهوری اسلامی، ۶ مهرماه ۱۳۶۰، ص ۱۲.
  12. . سروش، ش ۱۰۱، ۱۷ مرداد ۱۳۶۰، ص ۴۰.
  13. . اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص ۱۳۵.
  14. . همان، ص ۱۷۵.
  15. . همان، ص ۱۹۴.
  16. . همان، ص ۱۹۷.
  17. . همان، ص ۳۲۲.
  18. . همان، ص ۳۳۱.
  19. . همان، ص ۴۳۴.
  20. . همان، ص ۴۷۳.
  21. . همان، ص ۴۷۶.
  22. . همان، ص ۴۷۹.
  23. . پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۳.
  24. . روزنامه کیهان، ۷ تیر ۱۳۷۲، ص ۶.
  25. . روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۳۷۴/۴/۱۱، ص ۱۲.
  26. . همان.
  27. . همان.
  28. . پیشتازان شهادت در انقلاب سوم، ص ۹۵، این شورا مرکب از سپاه پاسداران جهاد سازندگی، حزب جمهوری اسلامی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی.
  29. . روزنامه جمهوری اسلامی، ۱۱ تیر ۱۳۷۴، ص ۱۲.
  30. . همان.
  31. مزار ۹ تن از شهدای هفت تیر در قم سایت ایرنا

منابع

  • اسماعیل محمدى کرمانشاهى، "شهید غلامحسین حقانى"، ستارگان حرم، جلد ۵.


آرشیو عکس و تصویر