بنای مسجد مدینه: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(←مشارکت زنان در بنای مسجد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | {{خوب}} | |
| − | + | تأسیس «[[مسجد]]»، یکی از نخستین اقدامات [[رسول خدا]] (صلی الله علیه وآله) در [[مدینه]] بود. «[[مسجد قبا]]» نیز که پیش از آن در منطقه «[[قبا]]» تأسیس شده بود، با ساده‌ترین امکانات سرپا شده و بعدها نقش مهمی را در فرهنگ و تمدن اسلامی ایفا کرد. | |
| − | ==خرید زمین مسجد == | + | ==خرید زمین مسجد== |
| − | رسول خدا (ص) | + | [[رسول خدا]] (صلی الله علیه وآله)، زمین [[مسجد النبی (ص)|مسجد مدینه]] را که مرْبدى بود (زمینی که حیوانات اهلی را در آن نگاه می دارند)، از آن دو یتیم خزرجى به نام‌هاى سهل و سهیل پسران عمرو، به ده دینار خرید. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | لئن قعدنا و | + | روایت دیگر بر آن است که دو یتیم تحت سرپرستى [[اسعد بن زراره]] یا کسى دیگر، زمین را بدون دریافت قیمت، براى ساخت مسجد در اختیار پیامبر اکرم (ص) قرار دادند. |
| + | ==ساخت مسجد مدینه== | ||
| + | کار ساخت مسجد شروع شد و از منطقه حرّه سنگ مى آوردند. رسول خدا (ص) در ساختن مسجد و آوردن سنگ با مسلمانان همکارى مى کرد. این کار باعث تشویق و جدّیت یاران بود. چنان که یکى از ایشان گفت: لئن قعدنا و النّبى یعمل * لذاک منّا العمل المضلّل؛ | ||
| + | اگر ما بنشینیم در حالى که رسول خدا کار مى‌کند، کار ما بسى گمراهانه خواهد بود. | ||
| − | از سوى | + | از سوى دیگر مشارکت پیامبر (ص) به کار ارزش خاصى داد و بدین ترتیب خط کلى شخصیت رهبرى در اسلام را معرفى کرد. این اقدام حضرت گویاى این مطلب است که احساس مسئولیت رهبرى در قبال کار خصوصا زمانى که در ارتباط با اهداف بلند و مصالح عالى اسلام و مسلمین است؛ باید فراتر از امر و نهى باشد. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | مسلمانان به هنگام ساختن مسجد [[شعر]] نیز مى‌خواندند؛ مثل: | |
| − | + | اللهم انّ الاجر اجر الآخره * فارحم الانصار و المهاجره؛ | |
| − | + | خدایا، همانا پاداش حقیقى، پاداش آخرت است، خدایا انصار و مهاجرین را رحمت کن. | |
| − | + | ||
| − | + | مساحت مسجد را حدود صد ذراع در صد ذراع گرفتند. | |
| − | + | مطابق یک روایت دیگر، هفتاد در شصت ذراع انتخاب شد. احتمال دارد که هر دو درست باشد، بدین ترتیب که ابتدا شصت در هفتاد بود، ولى در ساخت دوم، توسعه دادند و صد در صد ذراع شد. پیامبر (ص) و [[صحابی|اصحاب]]، خانه‌هاى خود را در اطراف مسجد ساختند و از هر کدام یک در به داخل مسجد باز مى‌شد؛ هرچند بعدا، به فرمان الهى همه درها بسته شد، مگر در خانه [[امام علی علیه السلام|حضرت على]] (علیه السلام). | |
| − | + | ||
| − | + | در برخى از متون تاریخى آمده که زنان نیز در ساختن مسجد مشارکت فعّال داشتند. آنان شبانه سنگ مى آوردند و مردها روز. در این باره دو نکته را مورد توجّه قرار مى‌دهیم؛ | |
| − | از | + | |
| + | *مشارکت زنان در چنین کارى که ارتباط تنگاتنگى با وضعیت سیاسى، اجتماعى و عبادى مردم دارد، یک مسأله کاملا مهم و قابل توجّه است. مى دانیم که نه تنها زن در جامعه عرب جاهلى هیچ گونه نقشى در زندگى نداشت، بلکه مرد عرب او را به شدّت تحقیر مى کرد و زشت‌ترین رفتار ممکن را با او داشت. | ||
| + | *در این مشارکت سازنده، موقعیت خاص زن نیز مراعات شد تا در فضایى به دور از تحریک احساسات که پیامدهاى منفى در جامعه بر جاى مى گذارد و نتیجه اختلاط زن و مرد و عدم رعایت پوشش مناسب است، زنان هم ایفاى نقش نمایند و در شب ها به دور از چشم و گوش مردان بیگانه در بناى مسجد شرکت فعّال داشته باشند. | ||
| − | |||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | ||
| + | *سیرت جاودانه، ترجمه الصحیح من سیرة النبی الأعظم، جعفر مرتضى عاملى، مترجم محمد سپهرى، پژوشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى، ۱۳۸۴ ش. | ||
| + | *سیره رسول خدا(ص)، رسول جعفریان، انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۹. | ||
| + | |||
| + | ==پیوندها== | ||
| + | |||
| + | * [[دیوار مسجد مدینه و تانژانت]] | ||
[[رده:سال ۱ هجری قمری]] | [[رده:سال ۱ هجری قمری]] | ||
[[رده:تاریخ صدر اسلام]] | [[رده:تاریخ صدر اسلام]] | ||
[[رده:پیامبر اکرم از بعثت تا رحلت]] | [[رده:پیامبر اکرم از بعثت تا رحلت]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۳۳
تأسیس «مسجد»، یکی از نخستین اقدامات رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در مدینه بود. «مسجد قبا» نیز که پیش از آن در منطقه «قبا» تأسیس شده بود، با ساده‌ترین امکانات سرپا شده و بعدها نقش مهمی را در فرهنگ و تمدن اسلامی ایفا کرد.
خرید زمین مسجد
رسول خدا (صلی الله علیه وآله)، زمین مسجد مدینه را که مرْبدى بود (زمینی که حیوانات اهلی را در آن نگاه می دارند)، از آن دو یتیم خزرجى به نام‌هاى سهل و سهیل پسران عمرو، به ده دینار خرید.
روایت دیگر بر آن است که دو یتیم تحت سرپرستى اسعد بن زراره یا کسى دیگر، زمین را بدون دریافت قیمت، براى ساخت مسجد در اختیار پیامبر اکرم (ص) قرار دادند.
ساخت مسجد مدینه
کار ساخت مسجد شروع شد و از منطقه حرّه سنگ مى آوردند. رسول خدا (ص) در ساختن مسجد و آوردن سنگ با مسلمانان همکارى مى کرد. این کار باعث تشویق و جدّیت یاران بود. چنان که یکى از ایشان گفت: لئن قعدنا و النّبى یعمل * لذاک منّا العمل المضلّل؛ اگر ما بنشینیم در حالى که رسول خدا کار مى‌کند، کار ما بسى گمراهانه خواهد بود.
از سوى دیگر مشارکت پیامبر (ص) به کار ارزش خاصى داد و بدین ترتیب خط کلى شخصیت رهبرى در اسلام را معرفى کرد. این اقدام حضرت گویاى این مطلب است که احساس مسئولیت رهبرى در قبال کار خصوصا زمانى که در ارتباط با اهداف بلند و مصالح عالى اسلام و مسلمین است؛ باید فراتر از امر و نهى باشد.
مسلمانان به هنگام ساختن مسجد شعر نیز مى‌خواندند؛ مثل: اللهم انّ الاجر اجر الآخره * فارحم الانصار و المهاجره؛ خدایا، همانا پاداش حقیقى، پاداش آخرت است، خدایا انصار و مهاجرین را رحمت کن.
مساحت مسجد را حدود صد ذراع در صد ذراع گرفتند. مطابق یک روایت دیگر، هفتاد در شصت ذراع انتخاب شد. احتمال دارد که هر دو درست باشد، بدین ترتیب که ابتدا شصت در هفتاد بود، ولى در ساخت دوم، توسعه دادند و صد در صد ذراع شد. پیامبر (ص) و اصحاب، خانه‌هاى خود را در اطراف مسجد ساختند و از هر کدام یک در به داخل مسجد باز مى‌شد؛ هرچند بعدا، به فرمان الهى همه درها بسته شد، مگر در خانه حضرت على (علیه السلام).
در برخى از متون تاریخى آمده که زنان نیز در ساختن مسجد مشارکت فعّال داشتند. آنان شبانه سنگ مى آوردند و مردها روز. در این باره دو نکته را مورد توجّه قرار مى‌دهیم؛
- مشارکت زنان در چنین کارى که ارتباط تنگاتنگى با وضعیت سیاسى، اجتماعى و عبادى مردم دارد، یک مسأله کاملا مهم و قابل توجّه است. مى دانیم که نه تنها زن در جامعه عرب جاهلى هیچ گونه نقشى در زندگى نداشت، بلکه مرد عرب او را به شدّت تحقیر مى کرد و زشت‌ترین رفتار ممکن را با او داشت.
- در این مشارکت سازنده، موقعیت خاص زن نیز مراعات شد تا در فضایى به دور از تحریک احساسات که پیامدهاى منفى در جامعه بر جاى مى گذارد و نتیجه اختلاط زن و مرد و عدم رعایت پوشش مناسب است، زنان هم ایفاى نقش نمایند و در شب ها به دور از چشم و گوش مردان بیگانه در بناى مسجد شرکت فعّال داشته باشند.
منابع
- سیرت جاودانه، ترجمه الصحیح من سیرة النبی الأعظم، جعفر مرتضى عاملى، مترجم محمد سپهرى، پژوشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى، ۱۳۸۴ ش.
- سیره رسول خدا(ص)، رسول جعفریان، انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۹.
پیوندها
