داعش: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
«داعش» مخفف عبارت «دولت اسلامی عراق و شام» است.
+
{{متوسط}}
 +
پس از حمله شوروی به [[افغانستان]] گروهی از مسلمانان عرب و رادیکال (تند رو) از نقاط مختلف جهان با انگیزه [[جهاد]] در این منطقه حضور یافتند و تحت رهبری عبدالله عزام که دیدگاه جهادیان اخوان المسلمین را داشت سازمان یافتند و در بیرون راندن شوروی از افغانستان نقش موثری را ایفا نمودند.<ref>رک: فرمانیان، جریان شناسی فکری  فرهنگی سلفی گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۸ تا ۱۶۲</ref> پس از جنگ افغانستان و مرگ عبدالله عزام، اسامه بن لادن رهبری این گروه را بر عهده گرفت و با تاسیس «القاعده» از پراکندگی مجاهدان مهاجر جلوگیری نمود و با انگیزه جهاد علیه [[یهود|یهودیان]] و صلیبیان در سالهای بعد عملیات های تروریستی متعددی در کشورهای مختلف جهان انجام داد.<ref>فرمانیان، جریان شناسی فکری  فرهنگی سلفی گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۱۶۲ تا ۱۷۴</ref>
  
==شکل گیری داعش==
+
پس از حملۀ آمریکا به افغانستان «ابومصعب زرقاوی» از رهبران القاعده به [[عراق]] رفت و گروه توحید و جهاد را سازمان داد.<sup>[[داعش#cite%20note-3|[۱]]]</sup> این گروه بعدا به عنوان شاخه القاعده در عراق شناخته شد و پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ به بهانه مبارزه با تروریسم، عملیات انتحاری بسیاری در عراق انجام داد. بمب گذاری در اماکن عمومی و بازار و قتل و خشونت به اسم [[اسلام]] و مبارزه با آمریکا، از مهم ترین فعالیت های شاخه القاعده در عراق بود. در اقدامات این گروه تعداد زیادی از پلیس عراق و مردم عادی آن بخصوص [[شیعه|شیعیان]] و همچنین تعدادی از نیروهای ائتلاف آمریکا کشته شدند.<sup>[[داعش#cite%20note-4|[۲]]]</sup>
داعش در ابتدای شکل گیری یکی از شاخه های «القاعده» بود. اما پس از مدتی بر خودِ القاعده برتری پیدا کرد.
+
 
 +
بعد از کشته شدن زرقاوی در سال ۲۰۰۶، ابوعمر بغدادی رهبر القاعده در عراق شد. وی اسم گروه را به «دولت اسلامی در عراق» تغییر داد. این امر باعث اختلاف بین گروه شد. اما بن لادن به ابوعمر بغدادی تبریک گفت، از طرفی «الظواهری» با این امر مخالف بود. وی معتقد بود گروه مقاومت، در شرایط مناسب برای تشکیل دولت نیست. زیرا با تشکیل دولت باید جوابگوی نیازهای مردم بود.
 +
 
 +
با کشته شدن بغدادی و به دنبال آن، کشته شدن ابو محمد مهاجر، «ابوبکر بغدادی» امیر دولت اسلامی در عراق شد. این دولت اسلامی تا شروع بحران [[سوریه]]، در عراق فعالیت می کرد. همزمان با شروع بحران سوریه، ابوبکر بغدادی یکی از اطرافیان خود به نام «ابومحمد جولانی» (که سوری الاصل بود) را به سوریه فرستاد تا شاخه القاعده به نام «جبهة النصرة» در سوریه را تشکیل دهد. النصرة به سرعت قدرت گرفت و همه [[تکفیر|تکفیری]] ها جذب این گروه شدند. و به این ترتیب النصره قوی ترین گروه مسلح در سوریه شد. این گروه با ادبیاتی جهادی-عقیدتی به سختی در جنگها عقب نشینی می کردند. امریکا این گروه را در لیست گروه های تروریستی قرار داد.  
 +
 
 +
با شروع اختلافات بین «بغدادی» و «جولانی» و نهایتا به دلیل استمرار سرپیچی جولانی از بغدادی، ابوبکر بغدادی اعلام کرد: من دو شاخه [[عراق]] و [[شام]] را ادغام کرده ام و نام آن را به «دولت اسلامی عراق و شام» تغییر داد که «داعش» مخفف همین عبارت است.
 
   
 
   
در زمان جنگ بین عراق و ایران، شوروی به افغانستان حمله کرد و بعد عقب نشینی کرد. شیخی فلسطینی به نام «عبد الله عزام» به افغانستان رفت و شروع به جذب جوانان از همه کشورهای اسلامی کرد تا علیه شوروی بجنگند. مشخص نیست مزدور بوده یا انحراف داشته یا ... .
+
این تغییر باعث شدت یافتن اختلافات بین جولانی، ابوبکر بغدادی و ایمن الظواهری گردید. نتیجه ی این اختلاف نظامی، کشته شدن سران اصلی گروه ها به دست گروه مقابل بود. این درحالی بود که اگر دولت سوریه تصمیم به چنین اقدامی می گرفت باید هزینه ی زیادی برای آن می پرداخت. این اختلافات به حدی بود که از آن به بعد داعش فقط با گروه های مخالف خود می جنگید نه با نظام بشار اسد. در طی دو سال داعش بسیاری از مناطق شمالی و شرقی را در دست گرفت. ابومحمد جولانی خیلی تضعیف شد و حتی بعضی یارانش به داعش پیوستند.
 +
 
 +
روند قدرت گیری داعش تا تصرف موصل ادامه داشت. با تصرف موصل، بغدادی مدعی [[خلافت]] بر کل مسلمین شد. به دنبال این اتفاقات القاعده کاملاً به حاشیه برده شد. در آن زمان گروه داعش ثروتمندترین گروه تروریستی در دنیاست.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/349514/%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A2%D9%86%DA%86%D9%87-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85-%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8E%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%86-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA ماهیت داعش به روایت مسعود اسداللهی]</ref>
  
وی در جنگ افغانستان کشته شد و به عنوان شهید شناخته می شود. گروهی  به نام «کتائب عبد الله عزام» به سفارت ایران حمله کرد. در میان افرادی که در این برهه زمانی به افغانستان رفتند، افرادی مثل ایمن الظواهری، زرقاوی، بن لادن و... بودند. این افراد در جوانی به افغانستان رفتند. بعد از کشته شدن «عزام»، «اسامه بن لادن» به رهبر این گروه  تبدیل شد. این افراد در یک پایگاه نظامی جمع شدند و نام آن را «قاعدة الجهاد» گذاشتند. تشکیلات القاعده در آنجا شکل گرفت و جوانان جهان عرب برای آموزش و اعزام به جهاد به این مکان می رفتند.
+
سرانجام در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۱۷ فرمانده نیروی قدس سپاه سردار [[سردار شهید قاسم سلیمانی|قاسم سلیمانی]] در پیامی به محضر [[سید علی حسینی خامنه ای|مقام معظم رهبری]] با اعلام پایان سیطره شجره خبیثه داعش، رهبری حکیمانه ایشان و پایداری ملت، دولت، ارتش و نیروهای مردمی عراق و سوریه و مجاهدین و شهدای مدافع حرم از دیگر کشورهای اسلامی را عامل پیروزی جبهه مقاومت دانست.
از همان ابتدا یک دوگانگی در این گروه شکل گرفت. «ابو مصعب زرقاوی»، اهل شمال اردن، (از شهر زرقا که مرکز سلفی ها است) به خیمه بن لادن نرفت. در گوشه دیگری از پایگاه، خیمه ای به نام خیمه «اهل شام» برپا کرد. همه جوانان فلسطین و اردن و شام و... به خیمه او می رفتند.
 
  
بن لادن از عربستان بود. لذا جوانان عربستانی و حوزه خلیج فارس سراغ او می رفتند. ایمن الظواهری هم مصری بود، جوانان مصری و شمال افریقا سراغ او می رفتند. بن لادن و ظواهری با هم کار می کردند.
+
==پانویس==
ولی زرقاوی به طور مشخص حسابش را از بقیه جدا کرده بود.  در آن زمان اختلافات بین سرکرده های گروه به صورت بارزی مشخص نبود. بعد از شکست شوروی، بن لادن معتقد بود نوبت امریکا فرا رسیده است و لذا عملیاتها علیه منافع امریکا شروع شد. حمله به سفارت امریکا در کنیا، به ناوچه امریکا در یمن و... . کم کم این گروه مشهور شد.
+
{{پانویس}}
نظریه بن لادن چنین بود که امریکا اصل و اسراییل فرع است. اگر به امریکا حمله شود، اسراییل هم از بین می رود. در یک نگاه منصفانه به اعتقادات بن لادن باید گفت: بن لادن هیچ گاه علیه ایران، شیعه و حزب الله صحبت نکرد. هیچ اظهار نظر تکفیری علیه اینها نمی بینید. حتی امریکایی ها «عماد مغنیه» را متهم می کنند که با بن لادن دیدار داشته. بن لادن اصلاً اعتقادی هم به کشتار شیعه نداشت.
 
مبدا تشکیل داعش
 
با سقوط «صدام»، «بن لادن»، «زرقاوی» را مامور به تشکیل شاخه ی «القاعده» در عراق کرد. او هم در عراق مستقر شد و توحید و جهاد را تشکیل داد. ولی به اسم حمله به امریکا، شیعه کشی هم راه انداخت. بن لادن پیام به او داد که این چه کاری است که بازار را منفجر می کنی و شیعه می کشی؟ او گفت این ها دستشان در دست امریکا است و این ها را هم باید کشت. ولی بن لادن می گفت اصلا این کشتار مردم عادی به ضرر ما است. این اختلاف نظر خودش را نشان داد.
 
  
بعد از کشته شدن زرقاوی در سال 2006،ابوعمر بغدادی رهبر القاعده در عراق شد. وی اسم گروه را به «دولت اسلامی در عراق» تغییر داد. این امر باعث اختلاف بین گروه شد. اما بن لادن به ابوعمر بغدادی تبریک گفت، از طرفی «الظواهری» با این امر مخالف بود. وی معتقد بود گروه مقاومت، در شرایط مناسب برای تشکیل دولت نیست. زیرا با تشکیل دولت باید جوابگوی نیازهای مردم بود.
+
==پیوندها==
با کشته شدن بغدادی و به دنبال آن، کشته شدن ابو محمد مهاجر، «ابوبکر بغدادی» امیر دولت اسلامی در عراق شد. این دولت اسلامی تا شروع بحران سوریه شروع نشده بود،در عراق فعالیت می کرد بیشتر هم ضد شیعه. بحران سوریه که شروع شد، ابوبکر بغدادی یکی از اطرافیانش به نام ابومحمد جولانی که سوری بود را فرستاد که شاخه القاعده در سوریه را تشکیل دهد به نام جبهه النصرة. خیلی سریع کار النصرة گرفت و همه تکفیری ها جذبش شدند و خیلی سریع شدند قوی ترین گروه مسلح در سوریه. ادبیاتشان هم جهادی و عقیدتی بود و سخت عقب می کشیدند. امریکا اسمش را گذاشت در لیست گروه های تروریستی. به بغدادی خبر دادند که جولانی دارد حسابش را جدا می کند. بغدادی می گفت عملیات انتحاری انجام بده، ولی جولانی می گفت این جا با عملیات انتحاری سنی ها هم کشته می شود. مثل عراق نیست. دو سه بار دستورات بغدادی را انجام نداد. ابوبکر بغدادی هشدار داد و نهایتا به دلیل استمرار سرپیچی کار به جاهای باریک کشید. ابوبکر بغدادی خودش به سوریه آمد و گفت من دو شاخه عراق و شام را ادغام کرده ام و اسمش را هم گذاشت دولت اسلامی عراق و شام (داعش). جولانی بلافاصله بیانیه داد که من این ادغام را قبول ندارم، و من با ابوبکر بغدادی بیعت نکرده ام بلکه با ایمن الظواهری بیعت کرده ام. الظواهری هم بیانیه داد که این ادغام درست نیست و بغدادی به عراق برگردد و جولانی در شام باشد. اما بغدادی قبول نکرد. این شد مبدا یک اختلاف نظامی و به قدری این ها از هم آدم کشتند خصوصاً آدم های اصلی یکدیگر را که اگر دولت سوریه می خواست بکشد باید کلی زحمت می کشید! یک کشتار جدی از هم راه انداختند. داعش دیگر فقط با این ها می جنگید حتی با نظام هم نمی جنگید. در طی دو سال داعش بسیاری از مناطق شمالی و شرقی را در دست گرفت. ابومحمد جولانی خیلی تضعیف شد و حتی بعضی یارانش به داعش پیوستند.
 
  
روند قدرت گیری داعش ادامه داشت تا این که جریان موصل پیش آمد و بغدادی اعلام خلافت کرد. گفت خلیفه کلّ مسلمینم. در اینجا خودِ اهل سنت اشکال گرفتند که اولاً خلیفه باید معلوم باشد کی است و کجا بوده. این که اصلاً معلوم نیست چه کسی است و چه سابقه ای دارد. این شبهه که ایجاد شد، ابوبکر بغدادی در نماز جمعه موصل رفت بالا و خودش را نشان داد و گفت خلیفه مسلمین من هستم.
+
* [http://www.yjc.ir/fa/news/4894076/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A8%DA%A9%D8%B1-%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D8%AE-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A6%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA ابوبکر بغدادی یا "شیخ نامرئی" کیست؟]
پیروزی هایی که داعش در موصل به دست آورد و به نزدیکی های بغداد رسید، وضعیت جدیدی در میان برخی از اهل سنت ایجاد کرد که اکنون با آن مواجهیم. آنها شده اند قهرمان و القاعده کاملاً به حاشیه برده شده است. اهل سنت تحت تاثیر فتنه مذهبی حس می کنند که به آنها بسیار ظلم شده و داعش آمده آنها را نجات دهد. از سراسر دنیا هم دارد برای داعش آدم می آید. از امریکا مثلا سیاهپوستی که مسلمان شده، آمده در کنارش بجنگد. حتی یک عده از اتباع پاکستان و افغانستان در ایران دستگیر شدند که می خواستند به سمت عراق بروند برای داعش بجنگند. پول زیادی هم دارند. فقط در بانک های موصل 500 میلیون دلار و مقدار زیادی طلا بود که همه را غارت کردند. اموال مردم را گرفتند و فقط گفتند مردم با لباسی که دارند می توانند بروند. بقیه غنیمت است. تعداد بسیار زیادی مسیحی و... را آواره کردند. چاه های نفت هم که دستشان است. ثروت عظیمی دارند که قدرت جذب آورده است.
+
* [http://www.mashreghnews.ir/fa/news/320466/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%88-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A8%DA%A9%D8%B1-%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C واکاوی رفتاری داعش و ابوبکر بغدادی]
  
==منبع==
+
[[رده:فرقه های انحرافی در اسلام]]
[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/349514/%D9%87%D9%85%D9%87-%D8%A2%D9%86%DA%86%D9%87-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85-%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8E%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D8%B4-%D9%88-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%86-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA ماهیت داعش به روایت مسعود اسداللهی]
+
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۳۲

پس از حمله شوروی به افغانستان گروهی از مسلمانان عرب و رادیکال (تند رو) از نقاط مختلف جهان با انگیزه جهاد در این منطقه حضور یافتند و تحت رهبری عبدالله عزام که دیدگاه جهادیان اخوان المسلمین را داشت سازمان یافتند و در بیرون راندن شوروی از افغانستان نقش موثری را ایفا نمودند.[۱] پس از جنگ افغانستان و مرگ عبدالله عزام، اسامه بن لادن رهبری این گروه را بر عهده گرفت و با تاسیس «القاعده» از پراکندگی مجاهدان مهاجر جلوگیری نمود و با انگیزه جهاد علیه یهودیان و صلیبیان در سالهای بعد عملیات های تروریستی متعددی در کشورهای مختلف جهان انجام داد.[۲]

پس از حملۀ آمریکا به افغانستان «ابومصعب زرقاوی» از رهبران القاعده به عراق رفت و گروه توحید و جهاد را سازمان داد.[۱] این گروه بعدا به عنوان شاخه القاعده در عراق شناخته شد و پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ به بهانه مبارزه با تروریسم، عملیات انتحاری بسیاری در عراق انجام داد. بمب گذاری در اماکن عمومی و بازار و قتل و خشونت به اسم اسلام و مبارزه با آمریکا، از مهم ترین فعالیت های شاخه القاعده در عراق بود. در اقدامات این گروه تعداد زیادی از پلیس عراق و مردم عادی آن بخصوص شیعیان و همچنین تعدادی از نیروهای ائتلاف آمریکا کشته شدند.[۲]

بعد از کشته شدن زرقاوی در سال ۲۰۰۶، ابوعمر بغدادی رهبر القاعده در عراق شد. وی اسم گروه را به «دولت اسلامی در عراق» تغییر داد. این امر باعث اختلاف بین گروه شد. اما بن لادن به ابوعمر بغدادی تبریک گفت، از طرفی «الظواهری» با این امر مخالف بود. وی معتقد بود گروه مقاومت، در شرایط مناسب برای تشکیل دولت نیست. زیرا با تشکیل دولت باید جوابگوی نیازهای مردم بود.

با کشته شدن بغدادی و به دنبال آن، کشته شدن ابو محمد مهاجر، «ابوبکر بغدادی» امیر دولت اسلامی در عراق شد. این دولت اسلامی تا شروع بحران سوریه، در عراق فعالیت می کرد. همزمان با شروع بحران سوریه، ابوبکر بغدادی یکی از اطرافیان خود به نام «ابومحمد جولانی» (که سوری الاصل بود) را به سوریه فرستاد تا شاخه القاعده به نام «جبهة النصرة» در سوریه را تشکیل دهد. النصرة به سرعت قدرت گرفت و همه تکفیری ها جذب این گروه شدند. و به این ترتیب النصره قوی ترین گروه مسلح در سوریه شد. این گروه با ادبیاتی جهادی-عقیدتی به سختی در جنگها عقب نشینی می کردند. امریکا این گروه را در لیست گروه های تروریستی قرار داد.

با شروع اختلافات بین «بغدادی» و «جولانی» و نهایتا به دلیل استمرار سرپیچی جولانی از بغدادی، ابوبکر بغدادی اعلام کرد: من دو شاخه عراق و شام را ادغام کرده ام و نام آن را به «دولت اسلامی عراق و شام» تغییر داد که «داعش» مخفف همین عبارت است.

این تغییر باعث شدت یافتن اختلافات بین جولانی، ابوبکر بغدادی و ایمن الظواهری گردید. نتیجه ی این اختلاف نظامی، کشته شدن سران اصلی گروه ها به دست گروه مقابل بود. این درحالی بود که اگر دولت سوریه تصمیم به چنین اقدامی می گرفت باید هزینه ی زیادی برای آن می پرداخت. این اختلافات به حدی بود که از آن به بعد داعش فقط با گروه های مخالف خود می جنگید نه با نظام بشار اسد. در طی دو سال داعش بسیاری از مناطق شمالی و شرقی را در دست گرفت. ابومحمد جولانی خیلی تضعیف شد و حتی بعضی یارانش به داعش پیوستند.

روند قدرت گیری داعش تا تصرف موصل ادامه داشت. با تصرف موصل، بغدادی مدعی خلافت بر کل مسلمین شد. به دنبال این اتفاقات القاعده کاملاً به حاشیه برده شد. در آن زمان گروه داعش ثروتمندترین گروه تروریستی در دنیاست.[۳]

سرانجام در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۱۷ فرمانده نیروی قدس سپاه سردار قاسم سلیمانی در پیامی به محضر مقام معظم رهبری با اعلام پایان سیطره شجره خبیثه داعش، رهبری حکیمانه ایشان و پایداری ملت، دولت، ارتش و نیروهای مردمی عراق و سوریه و مجاهدین و شهدای مدافع حرم از دیگر کشورهای اسلامی را عامل پیروزی جبهه مقاومت دانست.

پانویس

  1. رک: فرمانیان، جریان شناسی فکری فرهنگی سلفی گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۱۵۸ تا ۱۶۲
  2. فرمانیان، جریان شناسی فکری فرهنگی سلفی گری معاصر، ۱۳۹۶ش، ص۱۶۲ تا ۱۷۴
  3. ماهیت داعش به روایت مسعود اسداللهی


پیوندها