همسران و فرزندان امام کاظم علیه السلام

تعداد همسران آن حضرت و نام و نشان آنان و تعداد فرزندان ایشان و اسامی آنها به صورت کامل روشن نیست و زندگی اکثر آنان بررسی نگردیده است. اما با توجه به اعتبار ارشاد مفید، قدمت آن و همخوانی آن با روایت نقل شده در عیون اخبار الرضا می توان قول شیخ مفید را قویتر دانست که می گوید: آن حضرت سي و هفت فرزند داشتند که هيجده تن پسر و نوزده تن دختر بودند.

در جدول زیر تعداد فرزندان آن حضرت مطابق با نوشته منابع مختلف نمایش داده شده است:

ردیف	نام کتاب	تعداد فرزندان	تعداد پسران	تعداد دختران
1	تاریخ ائمه	33	18	15
2	ارشاد مفید	37	18	19
3	تهذیب النساب		14
4	دلائل الامامة	39	18	21
5	المجدی	59	22	37
6	جمهرة انساب العرب		14
7	تاج الموالید	37	18	19
8	لباب الانساب	35	17	18
9	تاریخ موالید الائمه	38	20	18
10	تهذیب الکمال	40	18	22
11	عمدة الطالب	60	23	37
12	تذکرة الخواص		19
13	المنتظم	40
14	عیون اخبار الرضا	سی و چند
15	مناقب آل ابی طالب	37 یا30	18	19

در روایتی که مامون علت شیعه شدن خود و محبت به اهل بیت را بیان می کند، می گوید: وقتی امام کاظم علیه السلام بر پدرم هارون وارد شد، پدرم او را بسیار احترام کرد و یکی از پرسش های او از امام این بود که عائله شما چند نفر است؟ حضرت فرمود: بیش از پانصد نفر. پرسید: همه فرزندان شمایند؟! فرمود: نه، فرزندان من سی و چند نفر می باشند.

همچنین با توجه به قدمت کتاب تاریخ ائمه از ابن ابی الثلج و اعتبار ارشاد مفید، قول ایشان قابل اعتناتر از بقیه است لذا قول قابل قبولتر آن است که فرزندان آن حضرت سی و چند نفر بوده اند.

منابع

• فرزندان امام کاظم علیه السلام، پاسدار اسلام، مهر 1381، شماره 250 در دسترس در سایت حوزه، بازیابی: 12 آذر 1392.
• سایت تبیان