آیه متعه

-

آيه 24 سوره نساء/4 را كه به ‌حليت و جواز متعه زنان پرداخته، «آيه تمتع» يا «متعه» گفته‌اند: «فَما استَمتَعتُم بِه مِنهُنّ فَاتوهُنَّ أُجورَهُنَّ فَريضَةً».

شيعه و بيشتر مفسران اهل سنت دلالت اين آيه را بر مشروعيت متعه مسلم دانسته و گفته‌اند كه «استمتاع»، در نكاح دائم ظهور ندارد؛ از همين‌رو فقيهان مذاهب، اجراى عقد نكاح دائم را به لفظ استمتاع و تمتع، بدون قرينه جايز نمى‌دانند.

افزون بر اين، از ظهور پرداخت تمام اجر (مهر) به مجرد استمتاع استفاده كرده‌اند كه مقصود، عقد دائم نيست؛ زيرا در عقد دائم تمام مهر با وطى واجب مى‌شود، نه به مجرد استمتاع.

آن گروه از اهل سنت كه دلالت آيه را بر متعه پذيرفته‌اند، معتقد به نسخ اين آيه با آيات 5‌، 6‌ و 7 سوره مؤمنون/23 و نيز 29، 30 و 31 سوره معارج/70 شده‌اند. شيعه با استناد به رواياتى، به طور گسترده به اين ادعا پاسخ داده است؛ از جمله، اين سخن عمر بن خطاب كه گفت: متعتان كانتا فى عهد رسول اللّه انا انهى عنهما و اعاقب عليهما، خود دليل بر جواز متعه در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله و عدم تحريم از سوى حضرت است.

پانویس

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كريم، جلد 1، ص 399