اصفهان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{نیازمند ویرایش فنی}} شهر اصفهان در جنوب شرقی تهران و حاشیه کویر لوت قرار دارد. ...' ایجاد کرد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
+
شهر اصفهان در جنوب شرقی تهران و حاشیه کویر لوت قرار دارد. طول جغرافیایی آن از رصدخانه گرینویچ 51 درجه و 35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیای آن از استوا 32 درجه و 40 دقیقه شمالی است. از دوران قدیم به سبب حاصلخیزی اراضی خود که از آب فراوان زاینده رود سیراب می گردید، نقطه مهمی بوده است.
  
شهر اصفهان در جنوب شرقی تهران و حاشیه کویر لوت قرار دارد. طول جغرافیایی آن از رصد خانه گرینویچ 51 درجه و 35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیای آن از استوا 32 درجه و 40 دقیقه شمالی است. از دوران قدیم به سبب حاصلخیزی اراضی خود که از آب فراوان زاینده رود سیراب می گردید، نقطه مهمی بوده است.
+
در قرون وسطی محلات مسکونی شهر فقط در ساحل شمالی یعنی قسمت چپ زاینده رود واقع بود. در این قسمت دو شهر کنار هم قرار داشتند: «جی» و «الیهودیه» وجه تسمیه الیهودیه آن بود که در زمان بخت نصر، یهودیان را از بابل کوچ داده و در این مکان ساکن کرده بودند. نام قدیمی اصفهان اسپادانا بوده سپس به سپاهان نامیده شد.
  
در قرون وسطی محلات مسکونی شهر فقط در ساحل شمالی یعنی قسمت چپ زاینده رود واقع بود. در این قسمت دو شهر کنار هم قرار داشتند: « جی » و « الیهودیه » وجه تسمیه الیهودیه آن بود که در زمان بخت نصر، یهودیان را از بابل کوچ داده و در این مکان ساکن کرده بودند. نام قدیمی اصفهان اسپادانا بوده سپس به سپاهان نامیده شد .
+
==تاریخچه اصفهان بعد از ورود اسلام==
  
== تاریخچه اصفهان بعد از ورود اسلام==
+
بعد از ورود اسلام، نام شهر معرب شده به نام اصفهان خوانده شد پیش از حمله اسکندر مرکز یکی از ایالات ایرانی بود. در سال 21 هجری<ref>طبري‌ سال‌ فتح‌ اصفهان‌ را 21 ق‌ مى‌داند (4/139-141)، حال‌ آن كه‌ ديگران‌ سال هاي‌ 23 و 24ق‌ را ذكر كرده‌اند (دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل "اصفهان" از آذرتاش‌ آذرنوش‌</ref>و در دوران خلافت عمر فتح شد.  
بعد از ورود اسلام، نام شهر معرب شده به نام اصفهان خوانده شد پیش از حمله اسکندر مرکز یکی از ایالات ایرانی بود. در سال 21 هجری <ref> طبري‌ سال‌ فتح‌ اصفهان‌ را 21ق‌ مى‌داند (4/139-141)، حال‌ آنكه‌ ديگران‌ سالهاي‌ 23 و 24ق‌ را ذكر كرده‌اند(دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل "اصفهان" از آذرتاش‌ آذرنوش‌ </ref> و در دوران خلافت عمر فتح شد.  
 
  
ناحيه اصفهان‌ در سده‌هاي‌ آغازين‌ اسلامى‌ از لحاظ اداره امور و نيز وسعت‌، پيوسته‌ در حال‌ دگرگونى‌ بوده‌ است‌. در زمان‌ هشام‌ اموي‌ با ري‌ و قومس‌ يكى‌ بود. در زمان‌ معتضد، خليفه عباسى‌، اصفهان‌ و نهاوند در دست‌ حاكم‌ كرج‌ ابودلف‌ بود  
+
ناحيه اصفهان‌ در سده‌هاي‌ آغازين‌ اسلامى‌ از لحاظ اداره امور و نيز وسعت‌، پيوسته‌ در حال‌ دگرگونى‌ بوده‌ است‌. در زمان‌ هشام‌ اموي‌ با ري‌ و قومس‌ يكى‌ بود. در زمان‌ معتضد، خليفه عباسى‌، اصفهان‌ و نهاوند در دست‌ حاكم‌ كرج‌ ابودلف‌ بود. در جریان مغول، اصفهان مورد حمله تیمور قرار گرفت و مردمانش قتل عام شدند.
  
در جریان مغول، اصفهان مورد حمله تیمور قرار گرفت و مردمانش قتل عام شدند.
+
در زمان [[صفویه|صفویان]] شاه اسماعیل اول پایتخت صفویه را از قزوین به این شهر منتقل نمود.(قرن 17 میلادی) و در دوران شاه عباس اول، اصفهان به اوج عظمت خود رسید. دوره صفویه یکی از پررونق ترین دوره های حوزه علمیه اصفهان نیز هست در این دوره حوزه علمیه اصفهان بیشترین مهاجرت علمی علما و دانشمندان اسلامی را به خود پذیرفته و از حوزه های علمیه شیعه بسان «جبل عامل لبنان»، «احساء» و «بحرین» بهره ها برده و دانش ها اندوخت.<ref> [http://www.is-hozeh.com/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=72&codeV=1&tempname=Internal تاریخچه حوزه علمیه اصفهان، پایگاه اطلاع رسانی مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان].</ref>
 
 
در زمان [[صفویه|صفویان]] شاه اسماعیل اول پایتخت صفویه را از قزوین به این شهر منتقل نمود.(قرن 17 میلادی) و در دوران شاه عباس اول، اصفهان به اوج عظمت خود رسید. دوره صفویه یکی از پررونق ترین دوره های حوزه علمیه اصفهان نیز هست در این دوره حوزه علمیه اصفهان بیشترین مهاجرت علمی علما و دانشمندان اسلامی را به خود پذیرفته و از حوزه های علمیه شیعه بسان «جبل عامل لبنان »، «احساء» و «بحرین » بهره ها برده و دانشها اندوخت. <ref> [http://www.is-hozeh.com/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=0&PageId=72&codeV=1&tempname=Internal تاریخچه حوزه علمیه اصفهان، پایگاه اطلاع رسانی مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان] </ref>
 
  
 
در سال 1722 میلادی بر اثر تهاجم افغانها صفویان سقوط نمودند و با سقوط آنها از رونق اصفهان کاسته شد و سپس در دوران قاجاریه، پایتخت ایران به تهران منتقل شد.
 
در سال 1722 میلادی بر اثر تهاجم افغانها صفویان سقوط نمودند و با سقوط آنها از رونق اصفهان کاسته شد و سپس در دوران قاجاریه، پایتخت ایران به تهران منتقل شد.
  
 +
==اصفهان؛ پایتخت فرهنگی جهان اسلام==
  
== اصفهان؛ پایتخت فرهنگی جهان اسلام ==
+
در سال 1384 شمسی اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2006 میلادی اعلام شد.<ref>  [http://www.aftabir.com/news/view/2006/jan/12/c5c1137068954_art_culture_ministry_cultural_heritage.php/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF پایگاه خبری افتاب، پنج شنبه ،۲۲ دى ۱۳۸۴].</ref>
  
در سال 1384 شمسی اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2006 میلادی  اعلام شد<ref>  [http://www.aftabir.com/news/view/2006/jan/12/c5c1137068954_art_culture_ministry_cultural_heritage.php/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%AE%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%AF پایگاه خبری افتاب، پنج شنبه ،۲۲ دى ۱۳۸۴] </ref>
+
==عالمان نامی اصفهان==
  
 +
برخی از رجال نامی اصفهان عبارتند از:
  
== عالمان نامی اصفهان ==
+
# محمدباقر داماد (969 - 1041ق)
 
+
# [[شیخ بهایی]] (1030ق)
برخی از رجال نامی اصفهان عبارتند از :
+
# ملا محمدتقی مجلسی
 
+
# علامه محمدباقر مجلسی(1037 - 1111ق)
1 - محمد باقر داماد(969 - 1041ق.) 2 - شیخ بهایی(1030ق.) 3 - ملا محمد تقی مجلسی 4 - علامه محمد باقر مجلسی(1037 - 1111ق.) 5 - سید نعمت الله جزایری 6 - آیة الله مجاهد سید حسن مدرس(1287 - 1357ق.) 7 - آیة الله میرزا محمد جواد اصفهانی(1240 - 1312ق.) 8 - آیة الله میزرا احمد بید آبادی(1279 - 1357ق.) 9 - آیة الله میرزا محمد علی شاه آبادی(129 - 1369ق.) 10 - آیة الله حاج آقا حسین خادمی(1319 - 1405ق.)
+
# سید نعمت الله جزایری
 
+
# آیت الله مجاهد سید حسن مدرس(1287 - 1357ق)
 +
# آیت الله میرزا محمدجواد اصفهانی(1240 - 1312ق)
 +
# آیت الله میزرا احمد بیدآبادی(1279 - 1357ق)
 +
# آیت الله میرزا محمدعلی شاه آبادی(129 - 1369ق)
 +
# آیت الله حاج آقا حسین خادمی(1319 - 1405ق)
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
<references/>
 
<references/>
  
== منابع ==
+
==منابع==
[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&SSOReturnPage=Check&Rand=0 شهر اصفهان، دانشنامه رشد]
+
* [http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%B4%D9%87%D8%B1+%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86&SSOReturnPage=Check&Rand=0 شهر اصفهان، دانشنامه رشد]
 
+
* [http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=3616 دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل "اصفهان" از آذرتاش‌ آذرنوش‌]  
[http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=123&avaid=3616 دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل "اصفهان" از آذرتاش‌ آذرنوش‌]  
 
  
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
[http://www.zendehroud.org/index.php?option=com_content&view=category&id=33:1389-08-01-15-16-44&Itemid=38&layout=default گروه اصفهان شناسی زنده رود]
+
* [http://www.zendehroud.org/index.php?option=com_content&view=category&id=33:1389-08-01-15-16-44&Itemid=38&layout=default گروه اصفهان شناسی زنده رود]
  
 
[[رده:شهرهای اسلامی]]
 
[[رده:شهرهای اسلامی]]

نسخهٔ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۰:۲۸

شهر اصفهان در جنوب شرقی تهران و حاشیه کویر لوت قرار دارد. طول جغرافیایی آن از رصدخانه گرینویچ 51 درجه و 35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیای آن از استوا 32 درجه و 40 دقیقه شمالی است. از دوران قدیم به سبب حاصلخیزی اراضی خود که از آب فراوان زاینده رود سیراب می گردید، نقطه مهمی بوده است.

در قرون وسطی محلات مسکونی شهر فقط در ساحل شمالی یعنی قسمت چپ زاینده رود واقع بود. در این قسمت دو شهر کنار هم قرار داشتند: «جی» و «الیهودیه» وجه تسمیه الیهودیه آن بود که در زمان بخت نصر، یهودیان را از بابل کوچ داده و در این مکان ساکن کرده بودند. نام قدیمی اصفهان اسپادانا بوده سپس به سپاهان نامیده شد.

تاریخچه اصفهان بعد از ورود اسلام

بعد از ورود اسلام، نام شهر معرب شده به نام اصفهان خوانده شد پیش از حمله اسکندر مرکز یکی از ایالات ایرانی بود. در سال 21 هجری[۱]و در دوران خلافت عمر فتح شد.

ناحيه اصفهان‌ در سده‌هاي‌ آغازين‌ اسلامى‌ از لحاظ اداره امور و نيز وسعت‌، پيوسته‌ در حال‌ دگرگونى‌ بوده‌ است‌. در زمان‌ هشام‌ اموي‌ با ري‌ و قومس‌ يكى‌ بود. در زمان‌ معتضد، خليفه عباسى‌، اصفهان‌ و نهاوند در دست‌ حاكم‌ كرج‌ ابودلف‌ بود. در جریان مغول، اصفهان مورد حمله تیمور قرار گرفت و مردمانش قتل عام شدند.

در زمان صفویان شاه اسماعیل اول پایتخت صفویه را از قزوین به این شهر منتقل نمود.(قرن 17 میلادی) و در دوران شاه عباس اول، اصفهان به اوج عظمت خود رسید. دوره صفویه یکی از پررونق ترین دوره های حوزه علمیه اصفهان نیز هست در این دوره حوزه علمیه اصفهان بیشترین مهاجرت علمی علما و دانشمندان اسلامی را به خود پذیرفته و از حوزه های علمیه شیعه بسان «جبل عامل لبنان»، «احساء» و «بحرین» بهره ها برده و دانش ها اندوخت.[۲]

در سال 1722 میلادی بر اثر تهاجم افغانها صفویان سقوط نمودند و با سقوط آنها از رونق اصفهان کاسته شد و سپس در دوران قاجاریه، پایتخت ایران به تهران منتقل شد.

اصفهان؛ پایتخت فرهنگی جهان اسلام

در سال 1384 شمسی اصفهان به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2006 میلادی اعلام شد.[۳]

عالمان نامی اصفهان

برخی از رجال نامی اصفهان عبارتند از:

  1. محمدباقر داماد (969 - 1041ق)
  2. شیخ بهایی (1030ق)
  3. ملا محمدتقی مجلسی
  4. علامه محمدباقر مجلسی(1037 - 1111ق)
  5. سید نعمت الله جزایری
  6. آیت الله مجاهد سید حسن مدرس(1287 - 1357ق)
  7. آیت الله میرزا محمدجواد اصفهانی(1240 - 1312ق)
  8. آیت الله میزرا احمد بیدآبادی(1279 - 1357ق)
  9. آیت الله میرزا محمدعلی شاه آبادی(129 - 1369ق)
  10. آیت الله حاج آقا حسین خادمی(1319 - 1405ق)

پانویس

  1. طبري‌ سال‌ فتح‌ اصفهان‌ را 21 ق‌ مى‌داند (4/139-141)، حال‌ آن كه‌ ديگران‌ سال هاي‌ 23 و 24ق‌ را ذكر كرده‌اند (دائره المعارف بزرگ اسلامی، مدخل "اصفهان" از آذرتاش‌ آذرنوش‌
  2. تاریخچه حوزه علمیه اصفهان، پایگاه اطلاع رسانی مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان.
  3. پایگاه خبری افتاب، پنج شنبه ،۲۲ دى ۱۳۸۴.

منابع

منابع برای مطالعه بیشتر