کتل

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

كتل، علم بزرگى است كه در دسته‌هاى عزادارى حركت مى‌دهند. توغ، علمى كه ‌قسمت فوقانى آن را پيراهن بى‌آستين مانندى بپوشند، همانند تكيه و متكايى كه بر چوب ‌نصب شده باشد و همراه با علامت و بيرق در مراسم عزادارى حركت دهند، علم و كتل راه انداختن، كتل بستن يعنى دسته‌هاى عزادارى با علم و كتل برپا كنند و بگردانند.

به ‌علامت و اسبانى هم كه به هيئت و شكل مخصوصى در روزهاى عزا حركت دهند، علم و كتل مى‌گويند. «تكيه‌هاى مشهور در گذشته، كتل مى‌بستند. يعنى پسر بچه دو سه ساله‌اى ‌را در حالى كه غرق در جواهرات و طلاجات مى‌كردند، بر اسب زينت كرده‌اى مى‌نشاندند و عده‌اى از جوانان قوى هيكل و بزن بهادر را با شمشير و قداره به منظور حفاظت در اطراف آن مى‌گماردند و ادعا داشتند كه هيچ كس نمى‌تواند كودكى را با اين همه طلا و جواهر از جمع عزاداران ما بيرون ببرد و اين را نشانه برترى و قدرتمندى دسته و تكيه‌ محله خود مى‌دانستند.

عده‌اى از مردم براى سلامتى پسر دو سه ساله خود، نذر مى‌كردند كه او را كتل كنند... اين نيز تعريف ديگرى از كتل است، متفاوت با معناى نخست، باز هم ‌دريغ و افسوس، از پرداختن به شكل ها و ظواهر و غفلت از محتواى عاشورا و روح كربلا!

منابع

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.