واجب: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (←واجب در علم فقه) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | ==معنای لغوی | + | «واجب» -مقابل «[[حرام]]»-، در اصطلاح [[فقه|فقهی]] به کارهایی می‌‌گویند که [[الله|خداوند]] به انجام آنها امر فرموده و انجام دادن آنها لازم است، به طوری‌که اگر انجام نگیرد، [[عذاب]] الهی را به دنبال دارد. واجب به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. |
| + | ==معنای لغوی و اصطلاحی== | ||
| + | «واجب» در لغت به معانی متعددی آمده است، مانند: لازم و ضروری، سزاوار و شایسته، مایحتاج. | ||
| − | + | همچنین «واجب» در اصطلاح [[فقه|فقهی]] به کارهایی می گویند که [[الله|خداوند]] به انجامِ آنها امر فرموده است و انجام دادن آنها لازم و ترکش [[گناه]] است، به طوری که اگر انجام نگیرد، عقوبت و [[عذاب]] الهی را به دنبال دارد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==انواع واجب== | ==انواع واجب== | ||
| − | *واجب | + | *واجب تعبّدی: قسمتی از واجبات باید به همراه [[نیت]] و قصد [[قرب الهی|قربت]] به جای آورده شوند مانند [[نماز]] و [[روزه]] که به آنها واجبات تعبّدی می گویند. در واجبات تعبّدی، غرض و مقصود شارع معلوم نیست و مکلّفین صرفاً برای تعبّد به امر خداوند انجام می دهند -گرچه فلسفه و حکمتی نیز دارد-. |
| − | *واجب | + | *واجب توصّلی: عباداتی که لازم نیست به همراه نیت و قصد قربت بجا آورده شوند، مانند تطهیر بدن و لباس و [[امر به معروف و نهی از منكر]] و [[غسل]] میّت. در واجبات توصّلی -بر خلاف واجب تعبّدی- انگیزه امر معلوم است. |
*واجب عینی: واجبی است که همه مکلفین باید انجام دهند، مانند نمازهای یومیه. | *واجب عینی: واجبی است که همه مکلفین باید انجام دهند، مانند نمازهای یومیه. | ||
| − | *واجب کفایی: آن است که با عمل عده | + | *واجب کفایی: آن است که با عمل عده ای، از عهده دیگران ساقط است، مانند تطهیر [[مسجد]]، تدفین میت و... |
| − | *واجب تعیینی: واجبی است که نمی توان کار دیگری را جایگزین آن | + | *واجب تعیینی: واجبی است که نمی توان کار دیگری را جایگزین آن ساخت، مثل نمازهای یومیه. |
| − | *واجب تخییری: که مکلف می تواند یکی از چند کار را اختیار | + | *واجب تخییری: که مکلف می تواند یکی از چند کار را اختیار کند، مانند [[کفاره]] روزه که مکلّف مخیر است بین آزادکردن بنده و شصت روز روزه و [[اطعام]] شصت نفر. |
| − | *واجب | + | *واجب مُضیّق: گاهی واجب، وقت محدودی دارد که از آن به «مُضیّق» تعبیر می شود، مثل [[نماز آیات]] برای ماه گرفتگی. |
| − | *واجب | + | *واجب مُوسّع: واجب گاهی وقت وسیعی دارد، که از آن تعبیر می شود به واجب موسّع، مانند نمازهای یومیه. |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *محمود | + | *احکام جوانان، محمود اکبری. |
*فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه واجب. | *فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه واجب. | ||
[[رده:احکام تکلیفی]] | [[رده:احکام تکلیفی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۰
«واجب» -مقابل «حرام»-، در اصطلاح فقهی به کارهایی می‌‌گویند که خداوند به انجام آنها امر فرموده و انجام دادن آنها لازم است، به طوری‌که اگر انجام نگیرد، عذاب الهی را به دنبال دارد. واجب به انواع مختلفی تقسیم می‌شود.
معنای لغوی و اصطلاحی
«واجب» در لغت به معانی متعددی آمده است، مانند: لازم و ضروری، سزاوار و شایسته، مایحتاج.
همچنین «واجب» در اصطلاح فقهی به کارهایی می گویند که خداوند به انجامِ آنها امر فرموده است و انجام دادن آنها لازم و ترکش گناه است، به طوری که اگر انجام نگیرد، عقوبت و عذاب الهی را به دنبال دارد.
انواع واجب
- واجب تعبّدی: قسمتی از واجبات باید به همراه نیت و قصد قربت به جای آورده شوند مانند نماز و روزه که به آنها واجبات تعبّدی می گویند. در واجبات تعبّدی، غرض و مقصود شارع معلوم نیست و مکلّفین صرفاً برای تعبّد به امر خداوند انجام می دهند -گرچه فلسفه و حکمتی نیز دارد-.
- واجب توصّلی: عباداتی که لازم نیست به همراه نیت و قصد قربت بجا آورده شوند، مانند تطهیر بدن و لباس و امر به معروف و نهی از منكر و غسل میّت. در واجبات توصّلی -بر خلاف واجب تعبّدی- انگیزه امر معلوم است.
- واجب عینی: واجبی است که همه مکلفین باید انجام دهند، مانند نمازهای یومیه.
- واجب کفایی: آن است که با عمل عده ای، از عهده دیگران ساقط است، مانند تطهیر مسجد، تدفین میت و...
- واجب تعیینی: واجبی است که نمی توان کار دیگری را جایگزین آن ساخت، مثل نمازهای یومیه.
- واجب تخییری: که مکلف می تواند یکی از چند کار را اختیار کند، مانند کفاره روزه که مکلّف مخیر است بین آزادکردن بنده و شصت روز روزه و اطعام شصت نفر.
- واجب مُضیّق: گاهی واجب، وقت محدودی دارد که از آن به «مُضیّق» تعبیر می شود، مثل نماز آیات برای ماه گرفتگی.
- واجب مُوسّع: واجب گاهی وقت وسیعی دارد، که از آن تعبیر می شود به واجب موسّع، مانند نمازهای یومیه.
منابع
- احکام جوانان، محمود اکبری.
- فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه واجب.
