انجیل مرقس

«انجیل مَرْقُس» دومین و کوچکترین «انجیل» از اناجیل موجود و دومین کتاب از سری کتب «عهد جدید» می‌باشد. مرقُس از حواریون و شاگردان حضرت عیسى (علیه‌السلام) نبوده و احتمالا این انجیل بین سال‌های ۶۱ تا ۶۸ میلادی نوشته شده است.

مرقس

مَرْقُس، شاگرد پطرس بوده و خود از حواریون و شاگردان حضرت عیسى (علیه السلام) نبوده و چه بسا که گفته‌اند وى انجیل خود را به اشاره پطرس و دستور وى نوشته است.

مرقس از خویشان و شاگردان برنابا، از چهره‌های سرشناس کلیسای اورشلیم و از مبشران مسیحی بود. مریم، مادر مرقس، همان زنی است که همواره حواریون در خانه او در اورشلیم جمع می‌شدند. احتمال دارد که مرقس از راه خدمت کردن به پطرس که به خانه مادرش رفت و آمد می‌کرد، به مسیحیت گرویده باشد. همچنین وی در اورشلیم و سپس تا انطاکیه همراه پولس و برنابا بوده و آن‌گاه به دلیل نامشخصی از آن‌ها جدا شده است.

برخی گمان برده‌اند که مرقس، همان جوانی است که پس از دستگیری عیسی‌ علیه السلام در باغ زیتون به دنبال آن‌ها راه افتاده بود و چنین دلیل می‌آورند: اتفاقی را که برای آن جوان افتاده، تنها مرقس روایت کرده و همین امر نشان می‌دهد که مرقس در این رویداد، به خود اشاره دارد، آنجا که می‌گوید: «یک جوان با پوششی که بر بدن برهنه خود پیچیده بود به دنبال او (عیسی‌ علیه السلام) روانه شد. چون او را گرفتند، پوشش را انداخت و برهنه از دست ایشان گریخت.»

معرفی انجیل مرقس

در انجیل مرقُس مطالب مفصلی از زبان یک ناظر عینی نقل شده و این حاکی از آن است که مرقس بسیاری از مسموعات خود را از پطرس نقل می کند. به نظر دانشمندان، انجیل مرقس در آغاز برای مسیحیانی که قبلاً یهودی نبوده اند، نگاشته شده است. بعضى از ایشان گفته‌اند: مرقس انجیل خود را براى عشایر و دهاتیان نوشته ولذا حضرت مسیح علیه السلام را به عنوان رسولى الهى و مبلغى براى شرایع خدا معرفى کرده است.

در "قاموس الکتاب المقدس" این مسأله را آورده مى‌گوید: مرقس انجیل خود را به زبان رومى نوشته و آن را بعد از وفات پطرس و پولس منتشر کرده، ولیکن آن طور که باید و شاید اعتبار ندارد، براى این که ظاهر انجیل وى این است که آن را براى اهل قبائل و دهاتیان نوشته نه براى شهرنشینان و مخصوصاً رومیان. به‌ هر حال مرقس، انجیل خود را در سال ۶۱ میلادى یعنى ۶۱ سال بعد از میلاد مسیح نوشته است.

در نقل دیگر، «ایرینیوس» یکی از نخستین پدران کلیسا، درباره انجیل مرقس می‌گوید: «پطرس و پولس، انجیل را در روم تبلیغ کردند و به آن دعوت نمودند و پس از رحلت آن دو، مرقس نوشته‌ای را که محتوای دعوت پطرس را در بر داشت، به ما داد.» بنابراین، اگر زمان وفات پطرس را سال ۶۶ یا ۶۸ بدانیم، احتمال دارد که مرقس، انجیل خود را بین سال‌های ۶۵ تا ۶۸ میلادی نوشته باشد.

«بابیوس» با استناد به آنچه یوحنا گفته، نوشته است: «مرقس، مترجم و مفسر آرای پطرس بود و هرچه پطرس درباره رفتار و گفتار مسیح‌ علیه السلام می‌گفت، می‌نوشت؛ زیرا او عیسی‌ علیه السلام را درک نکرده بود.»

مرقس هدف خود از تألیف انجیل را در ابتدای نوشته خویش بیان می کند که عبارت است از اعلان «مژده (انجیل) عیسی مسیح، پسر خدا». تفاوت کار مرقس با متّی در این است که مرقس بیشتر به کارهای عیسی (ع) بیش از سخنان او توجه دارد. بر این اساس ، وی به گزارش امور زیر اهتمام می ورزد: مقابله عیسی (ع) با دیوها و خارج کردن آنها از بیماران روانی، و بخشیدن گناهکاران و انجام دادن معجزات. همچنین جنبه های بشری عیسی (ع) را به گونه ای برجسته نشان می دهد و بدین وسیله بر انسان بودن او تأکید می ورزد تا عقیده کسانی را باطل کند که می گفتند: عیسی (ع) فقط از نظر ظاهری به شکل بشر درآمده بود.

انجیل مرقس مژده عیسی (ع) را به شکل اساسی و نزدیک به صورت ابتدائی آن می آورد و اصول آن به قرار زیر است:

۱. از گناه دور شوید و به درگاه الهی توبه کنید؛ ۲. زندگی خود را با شریعت خدا هماهنگ سازید و ملکوت همین است. ۳. گفتنی است که رنجهای عیسی (ع) و مرگ او، جایگاه بسیار مهمی را در انجیل مرقس به خود اختصاص داده و این کتاب نیز مانند انجیل متّی، رنجهای مسیح (ع) را با عباراتی که اِشَعیا در توصیف «بنده خدا» گفته است، نقل می کند.

منابع

• "انجیل مرقس"، دانشنامه پژوهه، هادی جهانگشای، بازیابی: ۸ اردیبهشت ۱۳۹۱.
• "انجیل مرقس"، پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب.
• "انجیل مرقس"، کتابخانه مجازی الفبا.