مسجد عمران بن شاهین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۱۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
+
{{شناسنامه مکان
{{بخشی از یک کتاب}}
+
|تصویر=[[پرونده:شاهین (5).jpg|250px]]
از مساجد کنار حرم مطهر امام علی علیه السلام است كه در دالان منتهى به باب الطوسى قرار گرفته است. این مسجد كهن، از بناهاى عمران بن شاهین، حاكم جنوب عراق در نیمه قرن چهارم هجرى است.
+
|کشور=[[عراق]]
==منبع==
+
|شهر= [[نجف اشرف]]
اماکن زیارتی و سیاحتی عراق‌، محمدرضا قمى‌ ، نشر مشعر، تابستان 1380 ،ص25
+
|نقشه=[[پرونده:Shahin Map.JPG|250px]]
 +
|طول="44.21'31°44
 +
|عرض="65.50'99°31
 +
|گوگل مپ=https://goo.gl/maps/4wqcQV7MKqvJeBcK9
 +
}}
 +
 
 +
اين مسجد در جهت شمالى صحن حضرت امیرالمومنین [[امام علی علیه السلام]]، مشرف به ایوان العلماء قرار دارد.
 +
 
 +
ساختمان اوليۀ آن از بناهاى عمران بن شاهين، حاكم جنوب [[عراق]] و از حاکمان عصر [[آل بویه]] در قرن چهارم هجرى است.  
 +
 
 +
در انتساب آن به عمران به شاهین و داستانی که برای ساخت آن گفته شده، اختلاف نظر وجود دارد.
 +
 
 +
==موقعیت==
 +
برخلاف جهت [[قبله]] به طرف باب شیخ طوسی که حرکت کنیم، دالانی است که در سمت چپ مسجدی به چشم می خورد.<br>
 +
در نزد مردم [[نجف]]، اين‌گونه مشهور است كه اين مسجدى كه نزديك درِ طوسى است، مسجد عمران بن شاهين مى‌باشد. همچنين گمان مى‌كنند همان ايوانى است كه عمران بن شاهين آن را بنا نموده است. برخى از آنها گمان كرده‌اند كه قسمت‌هايى از اين مسجد، وارد صحن ضريح مطهر امام على علیه السلام شده است. پس اين مطلب كه آن بنا، رواق (ايوان) باشد، بر او صدق نمى‌كند. بلكه [[مسجد]] است به سبب شرايطى كه دارد و رواق (ايوان) با آن فرق مى‌كند. <br>
 +
شايد اين مسجد را عده‌اى از خاندان عمران ابن شاهين، بنا كرده باشند و در نتيجه گذشت ساليان طولانى، به مسجد عمران شهرت پيدا كرده باشد و البته خدا به اين مسئله آگاه‌تر است.<ref>نزهة الغري، ج 2، ص 180.</ref>
 +
<br>
 +
بخشى از مسجد در دورۀ شاه عباس اول صفوى به دليل گسترش صحن خراب شد ولى در دوره شاه صفى بازسازى گرديد.<ref>نجف كانون تشیع، ص150.</ref>
 +
<br>
 +
سعاد ماهر هم در کتاب مشهد الامام علی می‌گوید: با بررسی عمارت مسجد و همانند بودن آن با شیوه ساخت ایوان‌های صحن حرم و دیوار خارجی از لحاظ مصالح ساختمانی آن و حتی از لحاظ آجرکاری و دهانه قوس‌ها، این نتیجه بدست می‌آید که سازه‌های این مسجد هم‌زمان با ساخت ایوان‌های حرم ساخته شده‌اند، پس حداقل در قرن دهم هجری و در دوره [[صفویه]] به مسجد تبدیل شده است.<ref>کتاب مشهد الامام علی علیه السلام،ص 151.</ref>
 +
 
 +
==بنا==
 +
 
 +
مساحت كنونى مسجد عمران (۱۴۴۱ق)، نزديك به 215متر مربع است. این مسجد، دارای چهار قوس متقابل و متجاور است كه امتداد آن‌ها از كف مسجد تا سقف می‌رسد. گنبدى كوچک با ۱۲ نورگير، بر بالاى سقف مسجد, قرار دارد. زير هر كدام از قوسهای چهارگانه مسجد، فضايى حجره مانند تشكيل شده است. در زير يكى از اين قوسها، در جهت جنوب غربى مسجد، آرامگاه [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|آية الله العظمی يزدى]] (صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروة]]) قرار دارد.
 +
 
 +
مسجد مذکور دو در داشته، یکی مقابل «ایوان العلماء» و دیگری دیوار به دیوار ورودی «باب شیخ طوسی»، سمت راست کسی که وارد «باب» می شود. با اندکی دقت، تازه ساز بودن ورودی، کاملا مشخص است.
 +
در سال 1369 ق. جهت توسعه ورودی «باب شیخ طوسی»، بخشی از رواق مسجد را بر داشته و جزء آن قرار داده اند.<ref>مجله فرهنگ زیارت، فروردین سال 88، شماره یک.</ref>
 +
 
 +
==مسجد در زمان حال==
 +
يكى از پروژه هاى كنونى توليت [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم مطهر علوى]], بازسازى مسجد عمران بن شاهين مى باشد. اين پروژه, در اوايل ماه (ذى قعده سال 1428هجرى), (نوامبر2007ميلادى)آغاز شد. طى مراحل پروژه, سازه هاى اساسى مسجد با بتون ريزى در زير آنها, (محيط ديوارها) وبا گذاشتن تير آهن براى ديوارها و سقف, استحكام يافتند.
 +
<br>
 +
اين مسجد براى اقامه [[نماز جماعت]]، مراسم [[دعا]] و مناجات خوانی گروهی، نمایشگاه های متنوع دینی و ايجاد فضاى مناسب براى [[عبادت]] و [[زيارت]] مهیا شده است.
 +
 
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 +
 
 +
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
 
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:مسجد الخضرا2.jpg|موقعیت مکانی مسجد عمران بن شاهین در [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امیرالمومنین امام علی علیه السلام]]
 +
پرونده:شاهین (1).jpg|سردر ورودی مسجد از طرف ایوان العلماء
 +
پرونده:شاهین (9).jpg|عکس قدیمی از مقبره سید محمدکاظم طباطبائی یزدی در مسجد عمران بن شاهین
 +
پرونده:شاهین (2).jpg|نمای بیرونی مسجد از طرف ایوان العلماء
 +
پرونده:شاهین (3).jpg|نمای درونی مسجد - در سمت راست قبر [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم طباطبائی یزدی]] (صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروه]]) مشخص است
 +
پرونده:شاهین (6).jpg|شبستان مسجد عمران بن شاهین
 +
پرونده:شاهین (8).jpg|نمای درونی گنبد مسجد عمران بن شاهین
 +
پرونده:شاهین (7).jpg|برپایی نمایشگاه قرآن در مسجد عمران بن شاهین
 +
پرونده:شاهین (4).jpg|مراسم مذهبی با حضور زوار در مسجد عمران بن شاهین
 +
 
 +
</gallery>
 +
 
 
[[رده:اماکن مقدسه نجف]]
 
[[رده:اماکن مقدسه نجف]]
 
[[رده:مساجد تاریخی]]
 
[[رده:مساجد تاریخی]]
 
[[رده:حرم امام علی علیه السلام]]
 
[[رده:حرم امام علی علیه السلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۰۱

شاهین (5).jpg

کشور

عراق

شهر

نجف اشرف

  • طول:"44.21'31°44 شرقی
  • عرض:"65.50'99°31 شمالی
Shahin Map.JPG
مشاهده در نقشه

اين مسجد در جهت شمالى صحن حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام، مشرف به ایوان العلماء قرار دارد.

ساختمان اوليۀ آن از بناهاى عمران بن شاهين، حاكم جنوب عراق و از حاکمان عصر آل بویه در قرن چهارم هجرى است.

در انتساب آن به عمران به شاهین و داستانی که برای ساخت آن گفته شده، اختلاف نظر وجود دارد.

موقعیت

برخلاف جهت قبله به طرف باب شیخ طوسی که حرکت کنیم، دالانی است که در سمت چپ مسجدی به چشم می خورد.
در نزد مردم نجف، اين‌گونه مشهور است كه اين مسجدى كه نزديك درِ طوسى است، مسجد عمران بن شاهين مى‌باشد. همچنين گمان مى‌كنند همان ايوانى است كه عمران بن شاهين آن را بنا نموده است. برخى از آنها گمان كرده‌اند كه قسمت‌هايى از اين مسجد، وارد صحن ضريح مطهر امام على علیه السلام شده است. پس اين مطلب كه آن بنا، رواق (ايوان) باشد، بر او صدق نمى‌كند. بلكه مسجد است به سبب شرايطى كه دارد و رواق (ايوان) با آن فرق مى‌كند.
شايد اين مسجد را عده‌اى از خاندان عمران ابن شاهين، بنا كرده باشند و در نتيجه گذشت ساليان طولانى، به مسجد عمران شهرت پيدا كرده باشد و البته خدا به اين مسئله آگاه‌تر است.[۱]
بخشى از مسجد در دورۀ شاه عباس اول صفوى به دليل گسترش صحن خراب شد ولى در دوره شاه صفى بازسازى گرديد.[۲]
سعاد ماهر هم در کتاب مشهد الامام علی می‌گوید: با بررسی عمارت مسجد و همانند بودن آن با شیوه ساخت ایوان‌های صحن حرم و دیوار خارجی از لحاظ مصالح ساختمانی آن و حتی از لحاظ آجرکاری و دهانه قوس‌ها، این نتیجه بدست می‌آید که سازه‌های این مسجد هم‌زمان با ساخت ایوان‌های حرم ساخته شده‌اند، پس حداقل در قرن دهم هجری و در دوره صفویه به مسجد تبدیل شده است.[۳]

بنا

مساحت كنونى مسجد عمران (۱۴۴۱ق)، نزديك به 215متر مربع است. این مسجد، دارای چهار قوس متقابل و متجاور است كه امتداد آن‌ها از كف مسجد تا سقف می‌رسد. گنبدى كوچک با ۱۲ نورگير، بر بالاى سقف مسجد, قرار دارد. زير هر كدام از قوسهای چهارگانه مسجد، فضايى حجره مانند تشكيل شده است. در زير يكى از اين قوسها، در جهت جنوب غربى مسجد، آرامگاه آية الله العظمی يزدى (صاحب عروة) قرار دارد.

مسجد مذکور دو در داشته، یکی مقابل «ایوان العلماء» و دیگری دیوار به دیوار ورودی «باب شیخ طوسی»، سمت راست کسی که وارد «باب» می شود. با اندکی دقت، تازه ساز بودن ورودی، کاملا مشخص است. در سال 1369 ق. جهت توسعه ورودی «باب شیخ طوسی»، بخشی از رواق مسجد را بر داشته و جزء آن قرار داده اند.[۴]

مسجد در زمان حال

يكى از پروژه هاى كنونى توليت حرم مطهر علوى, بازسازى مسجد عمران بن شاهين مى باشد. اين پروژه, در اوايل ماه (ذى قعده سال 1428هجرى), (نوامبر2007ميلادى)آغاز شد. طى مراحل پروژه, سازه هاى اساسى مسجد با بتون ريزى در زير آنها, (محيط ديوارها) وبا گذاشتن تير آهن براى ديوارها و سقف, استحكام يافتند.
اين مسجد براى اقامه نماز جماعت، مراسم دعا و مناجات خوانی گروهی، نمایشگاه های متنوع دینی و ايجاد فضاى مناسب براى عبادت و زيارت مهیا شده است.

پانویس

  1. نزهة الغري، ج 2، ص 180.
  2. نجف كانون تشیع، ص150.
  3. کتاب مشهد الامام علی علیه السلام،ص 151.
  4. مجله فرهنگ زیارت، فروردین سال 88، شماره یک.


آرشیو عکس و تصویر