نمایش مبدأ برای ماه محرم

{{محرم}}




محرم نخستین ماه از ماه‌‌های دوازده‌گانه قمری و یکی از [[ماه‌‌های حرام]] است عرب پيش از اسلام نیز جنگ در اين ماه را حرام مي‌‌دانست و ترك مخاصمه مي‌‌كرد؛ لذا از آن زمان اين ماه بدين اسم نامگذاري شد<ref>مصباح كفعمي، ص 509. </ref> و روز اول محرم را اول سال قمري قرار دادند.<ref>فرهنگ عاشورا، ص 405، جواد محدثي. </ref> در توضيح اين كه چرا ماه‌‌هاي ديگر كه جنگ در آن‌ها [[حرام]] است، محرم ناميده نمي‌‌شود مي‌‌توان گفت: چون ترك جنگ از اين ماه شروع مي‌‌شد به آن محرم گفتند.


== محرم در مکتب شیعه ==

محرم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در [[شهادت]] حضرت [[امام حسین]] علیه‌السلام است. اين ماه يادآور دلاورمردي‌‌هاي ياران باوفاي [[ابا عبدالله]] الحسين عليه‌السلام، فداكاري‌‌هاي [[حضرت زینب]] كبري سلام الله عليها، حضرت [[امام سجاد]] عليه‌السلام و همه‌ اسراي كاروان امام حسين عليه‌السلام است. اين ماه يادآور خطبه‌‌ها و شعارهاي آگاهي‌‌بخش سالار شهيدان، نطق آتشين حضرت زينب سلام الله عليها و خطابه‌ غراي [[امام زين العابدين]] عليه‌السلام است.

اين ماه يادآور استقامت [[حبيب بن مظاهر]] و شهادت عون و جعفر است. آري اين ماه، ماه پيروزي حق بر باطل است. امام هشتم شیعیان [[امام رضا]] علیه‌السلام در خصوص این ماه فرمود: در جاهلیت، حرمت این ماه نگاه داشته می‌‌شد و در آن نمی‌‌جنگیدند ولی در این ماه، خون‌‌های ما را ریختند و حرمت ما را شكستند و فرزندان و زنان ما را اسیر كردند و خیمه‌‌ها را آتش زدند و غارت كردند و حرمت پیامبر را درباره ذریه‌اش رعایت نكردند.

همچنین از آن امام همام نقل شده است: «وقتي محرم فرامي‌‌رسيد، پدرم خندان ديده نمي‌‌شد، حزن و اندوه تا پايان دهه‌ اول بر او غالب بود و [[روز عاشورا]]، روز حزن و مصيبت و گريه ايشان بود».<ref> [[وسائل الشيعه]]، ج 5، ص 394، حديث 8. </ref>

آیت الله [[میرزا جواد ملكی تبریزی]] در «[[مراقبات]]» نوشته است: «كودكانم را می‌‌دیدم كه در دهه نخست ماه محرم غذا نمی‌‌خوردند و به نان خالی اكتفا می‌‌كردند كسی هم به آنان نگفته بود ماه محرم شروع شده است گمان می‌‌كنم عشقی درونی آنان را برمی‌‌انگیخت».<ref> پیام‌آور عاشورا، مهاجرانی، ص 11. </ref>

به همین دلیل ماه محرم با حادثه عاشورا عجین شده است و فرا رسیدن آن دل‌ها را پر از غم می‌‌سازد و پیروان و شیفتگان [[امام حسین]] علیه‌السلام از اول محرم، محافل و مجالسی را سیاهپوش كرده به یاد آن امام شهید به عزاداری می‌‌پردازند.<ref>  بااندكی دخل و تصرف، فرهنگ عاشورا جواد محدثی، ص 406. </ref>


== وقایع ماه محرم ==


حوادث و وقایع فراوانی در ماه محرم رخ داده است که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌‌کنیم: غزوه ذات الرقاع، فتح خیبر، ازدواج [[حضرت فاطمه]] زهرا سلام الله علیها، ورود [[امیرالمومنین]] علی علیه‌السلام، حادثه خونین [[کربلا]] - [[تاسوعا]] و [[عاشورا]] و شهادت [[امام حسین]] علیه‌السلام و اسارت خاندان امام به [[کوفه]] و [[شام]].

همچنین نقل است که به خلافت رسیدن عثمان، قتل محمد امین برادر مأمون عباسی، قتل جعفر برمکی و انقراض آل برمک و دولت برامکه، واقعه هولاکو و مستعصم و انقراض دولت بنی عباس در این ماه بوده است. عروج [[حضرت ادریس]] به آسمان، استجابت دعای [[حضرت زکریا]] علیه‌السلام، عبور [[حضرت موسی]] علیه‌السلام از دریا و غرق شدن فرعونیان در نیل و عذاب [[اصحاب فیل]] نیز در ماه محرم رخ داده است.

== اعمال ماه محرم ==


شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب شریف [[مفاتیح الجنان]] بیان شده است. 

'''شب اول ماه محرم'''

# [[نماز]]: اين شب چند نماز دارد كه يكي از آن‌ها به شرح ذيل است: دو ركعت، كه در هر ركعت بعد از حمد يازده مرتبه [[سوره‌ توحيد]] خوانده شود. در فضيلت اين نماز چنين آمده است: «خواندن اين نماز و [[روزه]] داشتن روزش موجب امنيت است و كسي كه اين عمل را انجام دهد، گويا تمام سال بر كار نيك مداومت داشته است».<ref>بحارالانوار، ج 98، ص 333؛ وسائل الشيعه، ج 5، ص 294، حديث 1؛ مفاتيح الجنان، ص 286. </ref>
# احياي اين شب.<ref>مصباح المتهجد، ص 783.</ref>
# نيايش و دعا.<ref>  بحارالانوار، ج 98، ص 324. </ref>

'''روز اول محرم'''

اول محرم هر سال اولين روز سال قمري است. از [[امام باقر|امام محمدباقر]] عليه‌السلام روايت شده است: «آن كس كه اين روز را روزه بدارد، خداوند دعايش را اجابت مي‌‌كند، همان گونه كه دعاي زكريا عليه‌السلام را اجابت كرد».<ref> عروة الوثقي، ج 2، ص 243؛ وسائل الشيعه، ج 7، ص 347، حديث 3. </ref>

دو ركعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعاي زير قرائت گردد: «اللّهم انت الاله القديم و هذه سنةٌ جديدةٌ فاسئلك فيها العصمة من الشيطان والقوَّة علي هذه النّفس الامّارة بالسُّوء؛<ref> بحارالانوار، ج 98، ص 334. </ref> بارالها! تو خداي قديم و جاوداني و اين سال، سال نو است. از تو مي‌‌خواهم كه مرا در اين سال از [[شيطان]] حفظ كني و بر [[نفس اماره]] (راهنمايي كننده) به بدي پيروز سازي».

'''روز دوم محرم'''

در چنين روزي كاروان [[امام حسين]] عليه‌السلام در سال 61 ه‍ـ.ق وارد سرزمين [[كربلا]] شد و با ممانعت لشكر حر مجبور به توقف در آن جا گرديد.<ref> فرهنگ عاشورا، ص 406. </ref>

'''روز سوم محرم'''

از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله نقل شده است: «هر كس در اين روز روزه بگيرد، خداوند دعايش را اجابت كند».<ref> عروة الوثقي، ج 2، ص 242؛ وسائل الشيعه، ج 7، ص 348. </ref> در آن روز سپاه [[عمر بن سعد]] وارد كربلا شد.

'''روز هفتم محرم'''

روزه گرفتن مستحب است.

'''شب عاشورا'''

# چند نماز براي اين شب در روايات آمده است كه يكي از آن‌ها چنين است: چهار ركعت نماز كه در هر ركعت بعد از [[سوره‌ حمد]]، 50 بار [[سوره اخلاص|سوره‌ توحيد]] خوانده مي‌‌شود. پس از پايان نماز 70 بار «سبحان الله و الحمدالله و لا اله الاّ الله و الله اكبر و لاحول و لاقوة الاّ بالله العلي العظيم» خوانده شود.<ref> همان، ص 295، حديث 4 و 5. </ref>
# احياي اين شب كنار [[قبر امام حسين]] عليه‌السلام.<ref> بحارالانوار، ج 98، ص 340. </ref>
# دعا و نيايش.<ref> همان، ص 338. </ref>

'''روز عاشورا'''

# [[عزاداری بر امام حسین]] عليه‌السلام و شهداي كربلا، در اين مورد از امام رضا عليه‌السلام نقل شده است: هر کس كار و كوشش را در اين روز رها كند، خداوند خواسته‌‌هايش را برآورد و هر كس اين روز را با حزن و اندوه سپري كند، خداوند قيامت را روز خوشحالي او قرار دهد.<ref>  بحارالانوار، ج 98، ص 43، حديث 5. </ref>
# زيارت امام حسين عليه‌السلام.<ref> كامل الزيارات، ص 174، حديث 5 و 6. </ref>
# روزه‌گرفتن در اين روز كراهت دارد؛ ولي بهتر است بدون قصد روزه تا بعد از [[نماز عصر]] از خوردن و آشاميدن خودداري شود.<ref> وسائل الشيعه، ج 7، ص 338، حديث 7. </ref>
# آب دادن به زائران امام حسين عليه‌السلام.<ref> كامل الزيارات، ص 174، حديث 5. </ref>
# خواندن [[سوره اخلاص|سوره توحيد]] هزار مرتبه.<ref> وسائل الشيعه، ج 7، ص 339، حديث 8. </ref>
# خواندن [[زيارت عاشورا]].<ref> كامل الزيارات، ص 174. </ref>
# گفتن هزار بار ذكر «اللّهم العن قتلة الحسين عليه‌السلام».<ref> مفاتيح الجنان، ص 298. </ref>

'''روز بيست و يكم محرم'''

روزه‌ اين روز مطلوب است.<ref>  بحارالانوار، ج 98، ص 345، حديث 1. </ref>

==پانویس==

<references />

==منابع برای مطالعه بیشتر==

[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=59 وقایع الایام شیخ عباس قمی، ماه محرم].

[[رده:ماه های قمری]]
[[رده:ماه محرم]]