معراج اهل الکمال الی معرفة الرجال (کتاب)
«معراج اهل الكمال الى معرفة الرجال» تألیف شیخ شيخ سلیمان بحرانی (م، ۱۱۲۱ ق)، کتابی در معرفی برخی از روایان و رجال حدیث شیعه است. مؤلف این کتاب را در شرح كتاب «الفهرست» شيخ طوسى نوشته است.
 | |
| نویسنده | شيخ سلیمان بحرانی |
| موضوع | راویان و محدثان شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
| تصحیح | م‍ه‍دی رج‍ائ‍ی |
|
| |
مؤلف
سلیمان بن عبداللّه ماحوزى بحرانى (۱۱۲۱-۱۰۷۵ ق)، فقیه و محدّث بزرگ شیعه در قرن دوازدهم قمری بود، و از علامه مجلسى و سید هاشم بحرانی، اجازه نقل حدیث داشت. او در حدود هفت سالگى قرآن کریم را حفظ نمود و در جوانى فقیهى صاحب نظر شد.
ماحوزی با مقام علمى خود، به ریاست دینى بحرین -که در آن زمان حوزه علمى پررونقى داشت- رسید و بنا بر سنت رایج در بحرین، به «بلاد القدیم»، مرکز علما و تجار و بزرگان بحرین، انتقال یافت. بحرانى در علوم مختلف مانند حدیث، رجال و تاریخ سرآمد بود. دانشمندان و سیره‌نویسان متأخر او را محقق، مدقق و نادرة العصر و الزمان خوانده‌اند.
شيخ سلیمان بحرانی بیش از صد جلد کتاب در علوم مختلف مثل کلام، فلسفه، فقه و اصول و رجال تألیف نمود، از جمله: معراج اهل الکمال الی معرفة الرجال، ب‍ُل‍غ‍ة ال‍م‍ح‍دث‍ی‍ن، الأربعون حدیثا فی إمامة أمیرالمؤمنین، فواید نجفیه، العشرة الکاملة.
معرفى کتاب
شيخ سلیمان بحرانی این کتاب را در شرح کتاب «الفهرست» شيخ طوسى نوشته است، ولی شرح آن تمام نشده و فقط شامل حروف الف، الباء و التاء می باشد.
از خصوصیات کتاب یکى این است که مؤلف مشخصات کامل روات را ذکر مى کند و درباره بعضى از روات که مجهول اند و یا چند قول درباره شان هست، تحت عنوان «فائده» به طور مفصل بحث مى کند.
ویژگى دوم این که مؤلف حتى بعضى روات اهل سنت را که قابل اعتماد بوده اند، نام برده است.
سوم این که کتاب به ترتیب الفبا تنظیم گردیده است تا -چنانکه خود در اول کتاب گفته- اهل علم به آسانى بتوانند از کتاب بهره گیرند.
چهارم این که مؤلف به تفصیل، راجع به قواعد و ضوابطى که بزرگان نقل و طرح کرده اند، بحث کرده است.
منابع
- "فهرست نسخه‌هاى مصنفات شيخ‌الطائفه موجود در كتابخانه روضاتى"، سيد محمدعلى روضاتى، پايگاه بزرگداشت شيخ طوسى.
- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری، ص ۴۵۰-۴۵۱.
