وادی السلام

«وادی السلام» از بزرگترين و قديمترين قبرستان‌های جهان اسلام واقع در شهر نجف اشرف نزدیک حرم مطهر امام علی علیه‌السلام است. روایاتی که در فضیلت این قبرستان در منابع حدیثی نقل شده است، نشان از جایگاه والای آن دارد. در این قبرستان مقبره هود و صالح علیهماالسلام از پیامبران الهی و همچنین قبور بسیاری از علما و مؤمنین قرار دارد.

کشور	عراق
شهر	نجف اشرف
	طول:"41.2'18°44 شرقی عرض:"14.6'00°32 شمالی
مشاهده در نقشه

خصوصیات و فضایل وادی‌السلام

وادی السلام از معروفترين و قديمی ترين قبرستان های جهان اسلام است که در شمال شرقى شهر نجف اشرف واقع شده و بيست كيلومترمربع مساحت دارد. گفته می شود قبرستان وادی السلام بعد از بقيع و قبرستان ابوطالب، مهمترين و والاترين قبرستانهای مسلمين محسوب مي شود. قدمت اين قبرستان به بيش از هزار سال مي رسد.

اديب الملك اين قبرستان را چنين توصيف مى كند: «باطن آن قبرستان معلوم است كه بهشت جاودان است و مكان ارواح مؤمنان ليكن در ظاهر نيز قبرستانى به آن شكوه و به آن طراوت و روح در ربع مسكون نيست...».

براى قبرستان وادی‌السلام فضايل زيادى نقل شده است از جمله: امام على عليه السلام مى فرمايد: «در اين سرزمين ارواح مؤمنان دسته دسته با يكديگر صحبت مى كنند و هر مؤمنى در هر جايى از زمين بميرد به او گفته مى شود: «به وادى السلام ملحق شو كه وادى السلام جايگاهى از بهشت است».

و نيز از امام صادق عليه السلام نقل است: «هر مؤمنى كه در شرق يا غرب عالم بميرد، خداوند روحش را به وادى السلام مى برد». همچنين گفته اند از اين قبرستان خداوند هفتاد هزار نفر را بدون حساب وارد بهشت مى كند».

مقابر و مقامهای مهم در وادی‌السلام

وادى السلام يكى از مكانهاى مقدس نجف است كه در آن قبر تعدادى از پيامبران الهی و بسيارى از صالحان و بزرگان دين می باشد.

مقبره حضرت هود و حضرت صالح عليهماالسلام:

از جمله در آن، مقبره حضرت هود عليه السلام و حضرت صالح عليه السلام قرار دارد. بر اين دو مقبره ابتدا به كوشش علامه بحرالعلوم -که محل قبر آن دو پیامبر را تشخیص داده و تعیین کرده بود- بقعه و بنايى از گچ و سنگ ساخته شدو در 1337 ق. بناى آن توسط يكى از نيكوكاران ايرانى تجديد و گنبد آن نيز كاشى كارى شد.

مقامهای امام زمان و امام صادق و امام سجاد عليهم‌السلام:

قسمت شمال وادى السلام محلى است كه آن را مقام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و امام صادق عليه السلام مى نامند. ساختمانى نسبتاً قديمى با دو تابلو كه مكان نماز آن دو بزرگوار را مشخص مى كند و گنبدى به رنگ آبى برفراز آن استوار است. در داخل ساختمان چاهى قرار دارد كه به «بئر امام مهدى» معروف است و اطراف آن را چند قبر فراگرفته است. گويند امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را در اين مكان مشاهده كرده اند.

بناى اين ساختمان به كوشش علامه بحرالعلوم برپا شده است. اين بنا تا 1310 ق. باقى بود كه در آن سال يكى از افراد نيكوكار به نام سيد محمدخان آن را به طرزى زيبا تجديد بنا كرد كه اكنون به همان صورت باقى است. او همچنين گنبدى با كاشى هاى آبى رنگ بر روى اين مقام احداث كرد. در داخل بنا سنگى وجود دارد كه زيارت حضرت حجت روى آن حك شده است. تاريخ كتابت اين سنگ 1200 ق. است. از امام صادق عليه السلام نقل شده: «هر كس حرم جدم را زيارت كرد دو ركعت نماز بخواند و دوباره دو ركعت نماز ديگر و آنگاه دو ركعت ديگر بخواند، اولين آن بر در محل قبر اميرالمؤمنين عليه السلام و دومين در محل رأس الحسين عليه السلام و سومين در محل منبر حضرت مهدى عليه السلام». البته موضعى كه حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف در آن نماز مى گزارد، روشن نيست.

در داخل اين مكان، مقام ديگرى وجود دارد كه به امام صادق عليه السلام منسوب است. از وجه تسميه اين مقام اطلاعى در دست نيست.

داخل آن محرابى به عنوان محل نماز امام سجاد عليه السلام تعبيه شده است. گويند زمانى كه ايشان براى زيارت امام على عليه السلام به نجف آمد در اين مكان نماز گزارد و بيتوته كرد. در دوران صفویه بنايى در اين مكان ساختند كه تاكنون پابرجاست. در پايان حكومت عثمانى ها، اين بنا تعمير شد و در محراب آن سنگ زيبايى قرار گرفت كه حروف مقطعه روى آن نقش بسته است. البته معناى آن براى كسى روشن نيست.

قبور ایرانیان در وادی‌السلام:

مدفن تعدادي از علما و مشاهير ايرانى نيز در وادی السلام قرار دارد. از جمله آنها مي توان به مزار مرقد عارف بزرگ آيت الله سید علی قاضی طباطبایی اشاره کرد. اين قبر در قسمت جنوبي​ وادي السلام و در نزديکي مرقد حضرت هود و حضرت صالح قرار دارد. ديگر قبر معروف ايراني در وادي السلام، مزار رئیسعلی دلواری از مبارزان ايرانی عليه استعمار انگليس است. گفته مي شود پيکر وي پس از به شهادت رسيدن، به وصيت خودش به اين قبرستان منتقل شده است.

همچنين در اين قبرستان، بسياري از پادشاهان و و رئيسان و وزيران و فقيران و قربانيان حوادث طبيعي و جنگها و گشته شدگان بدست رژيم هاي ديکتاتور، در کنار يکديگر دفن شده اند.

منابع

• عتبات عالیات عراق، اصغر قائدان.
• قبرستان وادی‌السلام، روزنامه ايران، شماره 5266، 13/10/91، در دسترس در مگ ایران، بازیابی: 14 اسفند 1392.
• لغتنامه دهخدا، واژه وادی‌السلام، در دسترس در واژه یاب.

آرشیو عکس و تصویر

• 

  تصویر قدیمی وادی السلام

• 

  موقعیت وادی السلام نسبت به حرم حضرت امیرالمومنین امام علی علیه السلام

• 

  مقام صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در وادی السلام

• 

  مقام امام سجاد علیه السلام در وادی السلام

• 

  محراب مقام امام صادق علیه السلام در وادی السلام

• 

  مرقد حضرات هود و صالح علیهماالسلام در وادی السلام

• 

  تصویر هوایی حرم امیرالمومنین امام علی علیه السلام - وادی السلام در پشت حرم مشاهده می شود

• 

  مدفن سید جمال الدین موسوی گلپایگانی در وادی السلام

• 

  مدفن سید علی قاضی طباطبایی در وادی السلام

• 

  مدفن شهید رئیسعلی دلواری در وادی السلام

• 

  تصویر هوایی وادی السلام

• 

  نقشه وادی السلام