مهریه حضرت زهرا علیهاالسلام

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از مهریه زهرا)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

هنگامی که حضرت على(علیه السلام) به قصد ازدواجِ با حضرت فاطمه(علیهاالسلام) به منزل پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) رفت، آن حضرت به على(علیه السلام) فرمود: چیزى دارى که مهریه همسرت قرار دهى؟

على(علیه السلام) عرض کرد: پدر و مادرم به فدایت، تو از زندگى من به خوبى آگاهى که جز شمشیر و زره و شتر چیز دیگرى ندارم. پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: درست است، شمشیرت به هنگام کارزار با دشمنان اسلام مورد نیاز است و با شتر نیز باید نخلستان را آب دهى، و در مسافرت ها از آن استفاده کنى. بنابراین تنها زره را مى توانى مهریه همسرت بنمایى، و من دخترم فاطمه را در برابر همین زره به عقد تو درآوردم».[۱]

شاید بیشترین قیمتى که در تواریخ درباره این زره نوشته شده، چهارصد یا پانصد درهم (نقره) است و از آن تعبیر به «مهر السنّة» هم می شود. این مقدار مهریه از طرف پیامبر اکرم (ص) برای دخترش، مهریه‌ای متوسط - نه بسیار کم و نه زیاد - در آن زمان بوده است که به عنوان سنت، الگویی برای سایر مسلمانان قرار گرفت.

از طرف دیگر، در برخى روايات آمده است كه آب فرات، مهريه حضرت فاطمه علیهاالسلام مى‌باشد. از امام ‌باقر علیه السلام در ضمن حديث مفصلى درباره مهريه حضرت زهرا علیهاالسلام آمده است: «و جُعلَت لها فى الارض أربعة أنهار: الفرات و نيل مصر و نهروان و نهر بلخ‌».[۲]

بر اساس این گونه روایات، در منابر و مجالس روضه گفته می شود: آب فرات را بر روی پسر فاطمه (س) -امام حسین علیه السلام- بستند، در حالی که مهریه مادرش بوده است.

اگر از نقد سندی و محتوایی این احادیث بگذریم، به نظر می رسد مقصود از مهر بودن فرات یا چهار نهر بزرگ برای حضرت زهرا (س)، معنای تشریفی و نمادین آن است که با مقام قدسی و ولایی آن بانوی بزرگ ارتباط دارد؛ وگرنه روشن است که مهریه حضرت فاطمه (س) مبلغ معینی بود که امام علی (ع) در هنگام ازدواج پرداخت.

پانویس

  1. پرش به بالا احقاق الحق، شوشتری، ج ۱۰، ص ۳۵۸.
  2. پرش به بالا مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۳، ص ۳۵۱.

منابع

  • زهرا(علیهاالسلام) برترین بانوى جهان، ناصر مکارم شیرازی.
  • فاطمه الگوی بشریت، کمالی، ص۱۵۷، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  • فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، نشر معروف.