قبیله ثقیف
«قبیله ثقیف» از قبایل بزرگ عدنانى ساکن در شهر طائف بود.[۱] برخى مفسّران، شأن نزول آیه «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» (سوره بقره، ۱۶۸) را درباره ثقیف و دیگر قبایلى دانستهاند که بعضى خوردنی هاى حلال را بدون دلیل بر خود حرام کرده بودند.[۲]
همچنین بنابر نقلى، مقصود از قوم جنگجو و پرقدرت در آیه «قُلْ لِلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَىٰ قَوْمٍ أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ يُسْلِمُونَ فَإِنْ تُطِيعُوا يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْرًا حَسَنًا وَإِنْ تَتَوَلَّوْا كَمَا تَوَلَّيْتُمْ مِنْ قَبْلُ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا» (سوره فتح، ۱۶) قبیله ثقیف است.[۳]
مفسّران بسیارى نیز نزول آیه «وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ارْكَعُوا لَا يَرْكَعُونَ» (سوره مرسلات، ۴۸) را درباره ثقیف دانستهاند که برخلاف دستور پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله، از خواندن نماز خوددارى کرده، آن را بر خود عیب دانستند.[۴]
پانویس
- پرش به بالا ↑ ر.ك: الاشتقاق، ص۳۰۳-۳۰۵.
- پرش به بالا ↑ مجمعالبيان، طبرسی، ج۱-۲، ص۴۵۹؛ الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج۲، ص۱۳۹-۱۴۰.
- پرش به بالا ↑ جامعالبيان، طبری، ج۱۳، جزء ۲۶، ص۱۰۸؛ مجمعالبيان، ج۹-۱۰، ص۱۷۶.
- پرش به بالا ↑ مجمعالبيان، ج۹-۱۰، ص۶۳۶؛ الجامع لاحكام القرآن، قرطبى، ج۱۹، ص۱۰۹؛ الدرّالمنثور، سیوطی، ج۸، ص۳۳۸.
منابع
- فرهنگ قرآن، اکبر هاشمی رفسنجانی، ج۹.