قاضی عضدالدین ایجی

این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

«قاضی عضدالدین ایجی» (۷۰۱-۷۵۶ ق)، متکلم، ادیب، نحوى، اصولى و فقیه شافعى مذهب در قرن هشتم هجری است. کتاب «المواقف» در علم کلام از آثار او و مسعود بن عمر تفتازانی از شاگردان معروف اوست.


نام کامل	قاضی عضدالدین ایجی
زادروز	۷۰۱ قمری
زادگاه	ایج، اصطهبان
وفات	۷۵۶ قمری
مدفن	کرمان

اساتید	شيخ زين‌الدين هنکی، فخرالدين ابوالمكارم احمد جاربردی،...
شاگردان	مسعود بن عمر تفتازانی، شمس‌الدین کرمانى، سیف‌الدین ابهرى،...
آثار	المواقف، شرح مختصر الأصول، الفوائد الغياثية، تحقيق التفسير فی تكثير التنوير، المدخل فى علم المعانى والبیان والبدیع، العقائد العضدية،...

زندگی‌نامه

عضدالدین عبدالرحمن بن رکن‌الدین احمد بن عبدالغفار ایجی در سال ۷۰۱ یا ۷۰۸ قمری در «ایج» از توابع اصطهبانات فارس متولد شد.

عضدالدین ایجی در زمان سلطنت آل‌مظفر در شیراز به قضاوت اشتغال داشت. آنگاه که از سوى شیخ ابواسحاق نزد امیر مبارزالدین براى انصراف وى از حمله به شیراز رفت مورد احترام فوق‌العاده وى قرار گرفت و امیر از او درخواست کرد که کتاب «المفصل» زمخشرى را که در نحو است به فرزندش شاه شجاع تعلیم دهد.

از اساتید قاضی ایجی، شيخ زين‌الدين هنکی و فخرالدين أبوالمكارم أحمد بن الحسن جاربردی را نام برده اند.

او همچنین شاگردان بسیارى داشت، از جمله: سعدالدین تفتازانى، شمس‌الدین کرمانى و سیف‌الدین ابهرى.

قاضی ایجی صوفى مشرب بود و حافظ شیرازی -شاعر معاصرش- او را در زمره‌ى یکى از مفاخر علمى پنجگانه‌ى فارس ستایش کرده است.

گفته شده ایجی در مذهب خود بسیار متعصب بود و با امامیه مخالفت مى‌ورزید. کار او به سختى رسید و توسط والى کرمان زندانى شد و سرانجام در سال ۷۵۶ قمری در زندان قلعیه دریمیان کرمان درگذشت.

آثار و تألیفات

قاضی عضدالدین کتب بسیارى در فلسفه و کلام و اصول دین و اخلاق به زبان عربى دارد. برخی از تألیفات او عبارتند از:

المواقف (در علم کلام که به نام خواجه غیاث‌الدین محمد بن رشیدالدین وزیر تألیف کرده و میرشریف جرجانی نیز شرحی بر آن نوشته است)؛
شرح «مختصر الأصول» ابن حاجب؛
الفوائد الغياثية (که اختصاری است از قسمت سوم «مفتاح العلوم» سکاکی خوارزمی)؛
تحقيق التفسير فی تكثير التنوير؛
الرسالة العضدية (در علم وضع)؛
المدخل فى علم المعانى والبیان والبدیع؛
العقائد العضدية.